Bài 5. Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội

Chào mừng các thầy, cô giáo đến
thăm lớp- dự giờ.
Môn: Ngữ văn 8
Thứ 7 ngày 19 tháng 9 năm 2009
Kiểm tra bài cũ
Hãy nêu đặc điểm, công dụng của từ tượng hình, tượng thanh?
Lấy ví dụ?
Đáp án: - Từ tượng hình là từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật. Từ tượng thanh là từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên, của con người.
- Từ tượng hình, tượng thanh gợi được hình ảnh, âm thanh cụ thể, sinh động, có giá trị biểu cảm cao; thường được dùng trong văn miêu tả và tự sự
- VD: Loắt choắt, thoăn thoắt,leng keng,ồm ồm...



Thứ 7 ngày 19 tháng 9 năm 2009
Tiết 17: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội
I.Từ ngữ địa phương
* Ví dụ (56)
Sáng ra bờ suối tối vào hang
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
( Hồ Chí Minh-Tức cảnh Pác Bó)
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt, đầy sân nắng vàng.
(Tố Hữu- Khi con tu hú)
Bắp:
Bẹ :
Từ dùng ở miền núi phía Bắc
Từ dùng ở miền Nam
Ngô
Từ địa phương
Từ toàn dân



Thứ 7 ngày 19 tháng 9 năm 2009
Tiết 17: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội
I.Từ ngữ địa phương
* Ví dụ (56)
Bắp:
Bẹ :
Từ dùng ở miền núi phía Bắc
Từ dùng ở miền Nam
Ngô
Từ địa phương
Từ toàn dân
Bài tập nhanh: Tìm từ ngữ địa phương trong các ví dụ sau và cho biết từ toàn dân tương ứng?
du kích nhỏ giương cao súng
Thằng Mĩ lênh khênh bước cúi đầu.
( Tố Hữu)
O
Bầm
ơi có rét không Bầm
Heo heo gió núi lâm thâm mưa phùn
(Bầm ơi - Tố Hữu)
Đứng bên đồng ngó bên đồng
mênh mông bát ngát
Đứng bên tê đồng ngó bên ni đồng
cũng bát ngát mênh mông.
(Ca dao)

ni
tê
Cô
Mẹ
Này
Kia
* Ghi nhớ: SGK / 56



Thứ 7 ngày 19 tháng 9 năm 2009
Tiết 17: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội
I.Từ ngữ địa phương
* Ví dụ (56)
* Ghi nhớ: SGK / 56
II.Biệt ngữ xã hội.
* Ví dụ (57)
a.Nhưng đời nào tình yêu thương và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến...Mặc dầu non một năm ròng mẹ tôi không gửi cho tôi lấy một lá thư, nhắn người thăm tôi lấy một lời và gửi cho tôi lấy một đồng quà.
Tôi cũng cười đáp lại cô tôi:
Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về.
(Nguyên Hồng - Những ngày thơ ấu)
b.Chán quá, hôm nay mình phải nhận con ngỗng cho bài tập làm văn .
Trúng tủ, hắn nghiễm nhiên đạt điểm cao nhất lớp.
a. Mẹ,mợ
Mẹ
T/lớp trung lưu trước cách mạng
b. Ngỗng:
2
Trúng tủ:
Đúng với sự chuẩn bị.
* Ghi nhớ: SGK / 57



Thứ 7 ngày 19 tháng 9 năm 2009
Tiết 17: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội
I.Từ ngữ địa phương.
* Ví dụ (56)
* Ghi nhớ: SGK / 56
II.Biệt ngữ xã hội.
* Ví dụ (57)
* Ghi nhớ: SGK / 57
III.Sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội.
Hãy chọn trường hợp nên sử dụng từ ngữ địa phương trong các trường hợp sau:
Người nói chuyện là người cùng địa phương.
Người nói chuyện với mình là người địa phương khác.
Khi làm bài tập làm văn.
Khi phát biểu ý kiến trước lớp.
Khi viết đơn từ, báo cáo gửi thầy, cô giáo.
Khi nói chuyện với người nước ngoài biết tiếng Việt.
* Ví dụ1(BT 3/59)



Thứ 7 ngày 19 tháng 9 năm 2009
Tiết 17: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội
I.Từ ngữ địa phương
* Ví dụ (56)
* Ghi nhớ: SGK / 56
II.Biệt ngữ xã hội.
* Ví dụ (57)
* Ghi nhớ: SGK / 57
III.Sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội.
*Ví dụ1( BT 3/59)




9
* Ví dụ 2: (58)
a) Đồng chí mô nhớ nữa
Kể chuyện Bình Trị Thiên
Cho bầy tui nghe ví
Bếp lửa rung rung đôi vai đồng chí
Thưa trong nớ hiện chừ vô cùng gian khổ
Đồng bào ta còn kháng chiến ra ri.
(Theo Hồng Nguyên - Nhớ) b) Cá để ở dằm thượng áo ba đờ suy, khó mõi lắm.
(Nguyên Hồng - Bỉ Vỏ)
* Ghi nhớ: SGK/58
IV. Luyện tập



Thứ 7 ngày 19 tháng 9 năm 2009
Tiết 17: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội
I.Từ ngữ địa phương
* Ví dụ (56)
* Ghi nhớ: SGK / 56
II.Biệt ngữ xã hội.
* Ví dụ (57)
* Ghi nhớ: SGK / 57
III.Sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội.
*Ví dụ1( BT 3/59)




9
* Ví dụ 2: (58)

* Ghi nhớ: SGK/58
IV. Luyện tập
Bài tập 1/58.Tìm từ ngữ địa phương
em biết và từ toàn dân tương ứng.



Thứ 7 ngày 19 tháng 9 năm 2009
Tiết 17: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội
I.Từ ngữ địa phương
* Ví dụ (56)
* Ghi nhớ: SGK / 56
II.Biệt ngữ xã hội.
* Ví dụ (57)
* Ghi nhớ: SGK / 57
III.Sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội.
*Ví dụ1( BT 3/59)




* Ví dụ 2: (58)

* Ghi nhớ: SGK/58
IV. Luyện tập
Bài tập 1/58.
Bài tập 2/ 59.
*Tìm biệt ngữ học sinh và biệt ngữ xã hội khác.
Củng cố - dặn dò
Qua bài học hôm nay, em học được điều gì?
Bài tập về nhà: Bài 4/59
Tiết sau: Tóm tắt văn bản tự sự.
- Xem trước: Trợ từ, thán từ.
11
Chào tạm biệt các em!