Bài 5. Sự cân bằng lực - Quán tính

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ LỚP 8E
NĂM HỌC 2018 - 2019
MÔN: VẬT LÝ
Kiểm tra bài cũ
Diễn tả bằng lời các yếu tố của các lực vẽ ở hình sau:
a)
b)
Sợi dây sẽ chuyển động như thế nào nếu hai đội mạnh ngang nhau?
Sợi dây đứng yên
I. Hai lực cân bằng
C1: Hãy kể tên và biểu diễn các lực tác dụng lên : Quyển sách, quả cầu, quả bóng có trọng lượng lần lượt là : 3N; 0,5N; 5N, bằng các véc tơ lực. Nhận xét về : điểm đặt, cường độ, phương chiều của hai lực cân bằng.
1. Hai lực cân bằng là gì?
5N
0,5N
-Đặc điểm của 2 lực cân bằng:
+Cùng đặt lên một vật
+Có cường độ bằng nhau
+Cùng phương nằm trên cùng một đường thẳng
+Chiều ngược nhau.
-Dưới tác dụng của các lực cân bằng, một vật đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên.
Các cặp lực sau có phải là hai lực cân bằng không? Tại sao?
F1
F1
F2
F2
H.a
O
O’
O
H.b
2. Tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật đang chuyển động.
a) Dự đoán.
Vật sẽ chuyển động thẳng đều.
b) Thí nghiệm kiểm tra.
Ròng rọc cố định
Dây không dãn
Giá thí nghiệm
L? K
Vật nặng A`
K
K
Tại sao quả cân A ban đầu đứng yên ?
Đặt thêm một vật nặng A’ lên quả cân A. Tại sao quả cân A cùng với A’ sẽ chuyển động nhanh dần
Vì PA+ PA’ > T , nên vật AA’ chuyển động nhanh dần đi xuống, B chuyển động đi lên
Vì quả cân A chịu tác dụng c?a hai lực (hai l?c n�y c�n b?ng nhau) :
A’
Hãy đo quãng đường đi được của quả cân A sau mỗi khoảng thời gian 2 giây, ghi vào bảng 5.1 và tính vận tốc của A.
Khi quả cân chuyển động qua lỗ K thì vật nặng A` bị giữ lại . Lúc này quả cân A còn chịu tác dụng của những lực nào?
K
( Vị trí ban đầu của quả cân A )
Vị trí của quả cân A sau khi tách khỏi vật nặng A`
DE =
EF =
FG =
15
15
15
Bảng 5.1
v1 = 7,5
v2 = 7,5
v3 = 7,5
- Chuyển động này gọi là chuyển động theo quán tính.
3. Kết luận:
-Một vật đang chuyển động, nếu chịu tác dụng của các lực cân bằng thì tiếp tục chuyển động thẳng đều.
II. Quán tính
- Khi có lực tác dụng, mọi vật đều không thể thay đổi vận tốc đột ngột được vì mọi vật đều có quán tính.
- Vậy quán tính là tính giữ nguyên vận tốc của vật.
1. Nhận xét
- Vật có khối lượng càng lớn, quán tính càng lớn
2- Vận dụng:
C6: Búp bê đang đứng yên trên xe. Bất chợt đẩy xe chuyển động về phía trước. Hỏi búp bê sẽ ngã về phía nào? Tại sao?
Buùp beâ ngaõ veà phía sau.Vì khi ñaåy xe, chaân buùp beâ chuyeån ñoäng cuøng vôùi xe nhöng do quaùn tính neân thaân vaø ñaàu buùp beâ chöa kòp chuyeån ñoäng neân ngaõ veà phía sau.
C7: đẩy cho búp bê và xe cùng chuyển động rồi bất chợt dừng xe lại. Hỏi búp bê sẽ ngã về phía nào? Tại sao?
Búp bê ngã về phía trước. Vì khi xe dừng đột ngột, mặc dù chân búp bê bị dừng lại cùng với xe, nhưng do quán tính nên thân búp bê vẫn chuyển động và nó nhào về phía trước.
Dùng khái niệm về quán tính để giải thích các hiện tượng sau đây:
a) Khi ôtô đột ngột rẽ phải, hành khách ngồi trên xe bị nghiêng về bên trái.
Ban đầu, ôtô và hành khách cùng chuyển động
-Khi ôtô đột ngột rẽ phải, do quán tính hành khách không thể đổi hướng chuyển động ngay mà vẫn có xu hướng chuyển động như cũ
=> Hành khách bị nghiêng người sang trái
b) Khi nhảy từ bậc cao xuống chân ta gập lại.
- Khi nhảy từ trên bậc cao xuống, cả người và chân chuyển động cùng vận tốc xuống dưới
Khi chạm đất, bàn chân dừng lại ( không chuyển động nữa); trong khi toàn thân và cẳng chân theo quán tính tiếp tục chuyển động xuống dưới
=> Chân bị gập lại.
c) Bút máy bị tắc mực, học sinh thường cầm bút vẩy mạnh cho mực văng ra. Hãy giải thích hiện tượng
-Khi vẩy mạnh, bút và mực trong bút cùng chuyển động
-Khi bút dừng lại đột ngột, do quán tính mực trong bút chưa dừng lại ngay được mà vẫn tiếp tục chuyển động xuống đầu ngòi bút
=>Mực văng ra khỏi bút.
d) Sau khi giặt quần áo xong, trước khi phơi , người ta thường làm gì? Giải thích?
-Ban đầu quần áo và nước (trong quần áo) cùng chuyển động
-Khi quần áo dừng lại đột ngột, do quán tính những giọt nước trong quần áo vẫn duy trì vận tốc cũ
=> Nước văng ra khỏi quần áo.
- Trước khi phơi, người ta giũ mạnh quần áo cho nước văng ra
Dặn dò
Làm bài tập 5.1-5.5 ở SBT.
Chuẩn bị trước bài mới “Lực ma sát”
Giờ học của chúng ta đến đây là kết thúc.
CHÚC SỨC KHOẺ QUÝ THẦYC Ô VÀ CÁC EM