Bài 5. Sự cân bằng lực - Quán tính

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ LỚP 8A5
NĂM HỌC 2012 - 2013
MÔN: VẬT LÝ
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Diễn tả bằng lời các yếu tố của các lực vẽ ở hình sau:
a)
b)
BÀI 5:SỰ CÂN BẰNG LỰC - QUÁN TÍNH
I/ Lực cân bằng
1- Hai lực cân bằng là gì?
C1:
Hãy kể tên và biểu diễn các lực tác dụng lên : Quyển sách, quả cầu, quả bóng có trọng lượng lần lượt là : 3N; 0,5N; 5N, bằng các véc tơ lực. Nhận xét về : điểm đặt, cường độ, phương chiều của hai lực cân bằng.
BÀI 5:SỰ CÂN BẰNG LỰC - QUÁN TÍNH
I/ Lực cân bằng
1- Hai lực cân bằng là gì?
* Nhận xét : Mỗi cặp lực là 2 lực cân bằng, chúng có cùng điểm đặt, cùng phương, cùng độ lớn nhưng ngược chiều.
- Các cặp lực trên có cân bằng không ? nhận xét về điểm đặt, phương, chiều, độ lớn của các cặp lực trên ?
- Vậy thế nào là hai lực cân bằng ?
Kết luận : Hai lực cân bằng là hai lực cùng tác dụng lên một vật, có cường độ bằng nhau, cùng phương ( nằm trên 1 đường thẳng ) chiều ngược nhau.
- Dưới tác dụng của 2 lực cân bằng thì những vật trên đang đứng yên sẽ như thế nào ?
Dưới tác dụng của các lực cân bằng, một vật đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên.
Các cặp lực sau có phải là hai lực cân bằng không? Tại sao?
F1
F1
F1
F2
F2
F2
H.a
O
H.b
O
O`
O
H.c
BÀI 5:SỰ CÂN BẰNG LỰC - QUÁN TÍNH
I/ Lực cân bằng
1- Hai lực cân bằng là gì?
* Kết luận :
Hai lực cân bằng là 2 lực cùng tác dụng lên một vật, có cường độ bằng nhau, cùng phương ( nằm trên 1 đường thẳng ) nhưng ngược chiều.
- Dưới tác dụng của các lực cân bằng, một vật đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên.
-Vận tốc của vật chỉ thay đổi khi nào ?
-Vậy khi 1 vật đang chuyển động, chịu các lực cân bằng tác dụng vào thì vật sẽ như thế nào ( vận tốc của vật có thay đổi không) ?
Bài 5: SỰ CÂN BẰNG LỰC-QUÁN TÍNH
I. Lực cân bằng:
1. Hai lực cân bằng là gì?
2. Tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật đang chuyển động.
a) Dự đoán. Ta đã biết lực là nguyên nhân làm thay đổi vận tốc. Khi các lực tác dụng lên vật không cân bằng nhau thì vận tốc của vật bị thay đổi. Vậy khi các lực tác dụng lên vật cân bằng nhau thì vận tốc của vật sẽ ra sao?
Ta có thể dự đoán: Khi đó vận tốc của vật sẽ không thay đổi, nghĩa là vật sẽ chuyển động thẳng đều.
b) Thí nghiệm kiểm tra. Máy A-tút trong hình 5.3 trang 18 SGK Vật lý 8.
a- Dự đoán:
b- Thí nghiệm kiểm tra: ( Máy A-tút )
Ròng rọc cố định
Dây không dãn
Giá thí nghiệm
Lỗ K
Vật nặng A’
K
2- Tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật đang chuyển động
K
C2: Tại sao quả cân A ban đầu đứng yên ?
C2: Vì quả cân A chịu tác dụng của 2 lực :
Trọng lực PA và sức căng T của dây , 2 lực này cân bằng do : T=PB mà PB = PA => T cân bằng PA
PB
C3: Đặt thêm một vật nặng A’ lên quả cân A. Tại sao quả cân A cùng với A’ sẽ chuyển động nhanh dần?
C3: Vì PA+ PA’ > T , nên vật A,A’ chuyển động nhanh dần đi xuống, B chuyển động đi lên.
a- Dự đoán:
b- Thí nghiệm kiểm tra: ( Máy A-tút )
2- Tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật đang chuyển động
BÀI 5: SỰ CÂN BẰNG LỰC - QUÁN TÍNH
C4: Khi quả cân chuyển động qua l? K thì vật nặng A` bị giữ lại . Lúc này quả cân A còn chịu tác dụng của những lực nào?
C4: Quả cân chịu tác dụng các lực: trọng lực PA và lực căng dây T c�n b?ng v?i nhau nhung A v?n ti?p t?c chuy?n d?ng.
C5: Hãy đo quãng đường đi được của quả cân A sau m?i khoảng thời gian 2 giây, ghi vào bảng 5.1 và tính vận tốc của A.
v3 = 2,5
v1 = 2,5
v2 = 2,5
Từ kết quả trên, nêu nhận xét về loại chuyển động của quả cân A ?
Quả cân A chuyển động đều.
BÀI 5:SỰ CÂN BẰNG LỰC - QUÁN TÍNH
Hai lực cân bằng.
Hai lực cân bằng là gì?
Tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật đang chuyển động.
Kết luận: Một vật đang chuyển động, nếu chịu tác dụng của các lực cân bằng thì tiếp tục chuyển động thẳng đều.
Chuyển động này gọi là chuyển động theo quán tính.
II. Quán tính.
Nhận xét.
Khi có lực tác dụng, mọi vật đều không thể thay đổi vận tốc đột ngột được vì mọi vật đều có quán tính.
BÀI 5: SỰ CÂN BẰNG LỰC - QUÁN TÍNH
2- Vận dụng:
C6: Búp bê đang đứng yên trên xe. Bất chợt đẩy xe chuyển động về phía trước. Hỏi búp bê sẽ ngã về phía nào? Tại sao?
Khi xe chuyển động, chân của búp bê gắn với xe nên chuyển động theo. Thân và đầu búp bê do quán tính chưa kịp chuyển động, vì vậy búp bê ngã về phía sau.
C7: Đẩy cho xe và búp bê cùng chuyển động rồi bất chợt dừng lại. Hỏi búp bê sẽ ngã về phía nào? Tại sao?
Khi xe dừng đột ngột chân của búp bê dừng lại cùng với xe, nhưng do quán tính nên thân và đầu búp bê vẫn chuyển động, vì vậy búp bê ngã về phía trước.
C8: Dùng khái niệm về quán tính để giải thích các hiện tượng sau đây:
Do quán tính hành khách không thể đổi hướng chuyển động ngay mà tiếp tục theo chuyển động cũ nên bị nghiêng người sang trái.
a) Khi ôtô đột ngột rẽ phải, hành khách ngồi trên xe bị nghiêng về bên trái.
BÀI 5:SỰ CÂN BẰNG LỰC - QUÁN TÍNH
Chân chạm đất thì dừng lại, nhưng người vẫn còn tiếp tục chuyển động theo quán tính nên làm chân gập lại.
b) Khi nhảy từ bậc cao xuống chân ta gập lại.
Do quán tính nên mực tiếp tục chuyển động xuống ngòi bút khi ta dừng lại.
c) Bút tắt mực, ta vẩy mạnh, bút lại có thể viết tiếp được.
Cán búa đột ngột dừng lại, do quán tính đầu búa tiếp tục chuyển động ngập chặt vào cán búa.
d) Khi cán búa lỏng, ta có thể làm chặt bằng cách gõ mạnh đuôi cán búa xuống đất.
Do quán tính nên cốc chưa kịp thay đổi vận tốc khi ta giật nhanh giấy ra khỏi đáy cốc.
e) Đặt một cốc nước lên tờ giấy mỏng. Giật nhanh tờ giấy ra khỏi đáy cốc thì cốc vẫn đứng yên.
BÀI 5:SỰ CÂN BẰNG LỰC - QUÁN TÍNH
Củng cố-dặn dò
Hai lực cân cân bằng là gì?
Nêu tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật?
Khi có quán tính mọi vật sẽ như thế nào?
Làm bài tập ở SBT.
Chuẩn bị trước bài mới “Lực ma sát”
Giờ học của chúng ta đến đây là kết thúc.
CHÚC SỨC KHOẺ QUÝ THẦYC Ô VÀ CÁC EM