Bài 5. Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự

Kiểm tra bài cũ :
? Đánh dấu x vào cuối những ý nào tương ứng vơí các bước tóm tắt của một văn bản tự sự:

- Đọc kĩ văn bản để hiểu đúng chủ đề
- Xác định nội dung chính cần tóm tắt
- Học thuộc lòng văn bản tự sự
- Sắp xếp nội dung ấy theo thứ tự hợp lí
- Viết thành văn bản tóm tắt
? Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự
A. Là hướng dẫn người nghe đến một điều gì đó.
B. Là dùng lời văn của mình trình bày lại một cách ngắn gọn nội dung chính của một văn bản tự sự.
C. Là nhắc lại chính xác từng câu chữ của một văn bản tự sự.
D. Là lựa chọn những chỗ ( phần, đoạn ...) mình thích để kể lại.
I. Sự cần thiết của việc tóm tắt VB tự sự:
1. Bài tập:
Đọc và phân tích các tình huống sau :
a. Tuần trước do bị ốm, em không được cùng các bạn trong lớp xem bộ phim Chiếc lá cuối cùng ( dựa theo truyện ngắn cùng tên của nhà văn O Hen -ri ). Em muốn nhờ các bạn kể lại bộ phim đó một cách vắn tắt.
b. Để nắm chắc được nội dung Chuyện người con gái Nam Xương, cô giáo yêu cầu tất cả học sinh phải đọc và tóm tắt được văn bản ấy trước khi học trên lớp.
C. Trong buổi sinh hoạt CLB văn học, em được phân công giới thiệu một tác phẩm văn học yêu thích. Công việc cần làm trước khi phân tích nội dung và nghệ thuật là phải tóm tắt văn bản .
Kể lại diễn biến phim ( có thể khác ít nhiều so với tác phẩm văn học ).Người kể tóm tắt dựa vào nhân vật, cốt truyện trong phim để người nghe nắm được
b) Người kể bắt buộc phải đọc trực tiếp tác phẩm để hiểu được tác phẩm, có hứng thú hơn khi phân tích.
c) Người kể tóm tắt để giới thiệu tác phẩm với bạn đọc yêu thích, khơi gợi sự hứng thú tìm hiểu tác phẩm ( phải trung thực với cốt truyện, khách quan với nhân vật hạn chế thêm thắt, bình chú ).
I. Sự cần thiết của việc tóm tắt VB tự sự:
1. Bài tập:
Đọc và phân tích các tình huống sau :
a. Tuần trước do bị ốm, em không được cùng các bạn trong lớp xem bộ phim Chiếc lá cuối cùng ( dựa theo truyện ngắn cùng tên của nhà văn O Hen -ri ). Em muốn nhờ các bạn kể lại bộ phim đó một cách vắn tắt.
b. Để nắm chắc được nội dung Chuyện người con gái Nam Xương, cô giáo yêu cầu tất cả học sinh phải đọc và tóm tắt được văn bản ấy trước khi học trên lớp.
C. Trong buổi sinh hoạt CLB văn học, em được phân công giới thiệu một tác phẩm văn học yêu thích. Công việc cần làm trước khi phân tích nội dung và nghệ thuật là phải tóm tắt văn bản .
- 3 tình huống đều yêu cầu tóm tắt VB.
- Giúp người đọc, người nghe nắm được nội dung chính của VB.
-> Tóm tắt VB tự sự là một nhu cầu tất yếu do cuộc sống đặt ra có tính phổ cập cao..
=> -Muốn viết được một văn bản tóm tắt tác phẩm tự sự thì phải đọc kĩ TP,nắm chắc các n/v,các sự việc chính và thuật lại một cách ngắn gọn, đầy đủ ,trung thành với VB được tóm tắt .
II. thực hành tóm tắt VB tự sự:
Bài tập 1
* Quan sát các sự việc sau đây và cho biết chúng đã đầy đủ chưa? Vì sao ?
1. Chàng Trương Sinh phải đầu quân đi lính, để lại mẹ già và người vợ trẻ là Vũ Thị Thiết ( Vũ Nương ) ở nhà .
2. Mẹ Trương Sinh ốm chết, Vũ Nương lo ma chay chu tất.
3. Giặc tan, Trương Sinh trở về nhà, nghe lời con nhỏ, nghi vợ không chung thủy.
4. Vũ Nương bị oan, bèn gieo mình xuống sông Hoàng Giang tự vẫn.
5. Phan Lang là người cùng làng với Vũ Nương, do cứu mạng thần rùa Linh Phi , vợ vua Nam Hải, nên khi chạy nạn, chết dưới ở biển đã được Linh Phi cứu sống để trả ơn.
6. Phan Lang găp lại Vũ Nương trong động của Linh Phi. Hai ngườinhận ra nhau. Phan Lang được trở về trần gian, Vũ nương gửi chiếc hoa vàng cùng lời nhắn tới Trương Sinh.
7. Trương Sinh nghe Phan Lang kể, biết vợ bị oan, bèn lập đền giải oan trên bến Hoàng Giang. Vũ Nương trở về, đứng trên một chiếc kiệu hoa, lúc ẩn lúc hiện.
-Thiếu một sự việc :
Sau khi Vũ Nương tự vẫn, một đêm, TS cùng con ngồi bên ngọn đèn dầu,nó chỉ chiếc bóng TS trên vách và nói đó là người hay đến với mẹ nó mỗi đêm.Trương Sinh hiểu nỗi oan của vợ nhưng sự việc đã rồi.
8-
7-
Trương Sinh nghe Phan Lang kể, bèn lập đền giải oan trên bến Hoàng Giang. Vũ Nương trở về, đứng trên một chiếc kiệu hoa, lúc ẩn lúc hiện.

- Sự việc thứ 7 chưa hợp lí.

Sắp xếp lại:
1 - 2 - 3 - 4 - 8 - 5 - 6 - 7

II. thực hành tóm tắt VB tự sự:
Bài tập 1
* Quan sát các sự việc sau đây và cho biết chúng đã đầy đủ chưa? Vì sao ?
?Trên cơ sở đã bổ sung đầy đủ và sắp xếp hợp lí các sự việc, hãy viết lại VB tóm tắt truyện trong khoảng 20 dòng
Đọc 1 đoạn tóm tắt văn bản sau và cho biết nhận xét của em.
Xưa có chàng Trương Sinh, vừa mới cưới vợ xong đã phải đi lính. Giặc tan, Trương Sinh trở về. Thương thay cho Vũ Nương vì Trương Sinh nghe lời con nhỏ đã nghi ngờ nàng không chung thuỷ. Vũ Nương bị oan, bèn đau khổ gieo mình xuống dòng Hoàng Giang tự vẫn. Một đêm Trương Sinh cùng con trai ngồi bên đèn, đứa con chỉ chiếc bóng trên tường và nói đó là cha mình. Trương Sinh lúc đó mới hiểu ra vợ mình bị oan thì ôi thôi đã muộn mất rồi.đau đớn làm sao!....
? Qua phần tóm tắt và tìm hiểu vừa rồi, em rút ra yêu cầu chung khi tóm tắt văn bản tự sự là gì . Đánh dấu x vào cuối những ý tương ứng
A. Ngắn gọn nhưng đầy đủ
B. Nêu được các nhân vật và sự việc chính của tác phẩm
C. Không thêm vào văn bản tóm tắt những suy nghĩ chủ quan của người tóm tắt.
D. Tóm tắt bằng cách học thuộc lòng văn bản đó ( dù văn bản dài hay ngắn... )
* Luyện tập :
? Tóm tắt lại văn bản : Chiếc lá cuối
cùng của Ô Hen -ri
* Gợi ý :
+ Hoàn cảnh của các nhân vật như thế nào?
+ Mỗi buổi sáng, Giôn -xi muốn Xiu làm gì cho mình.
+ Điều gì đã làm cho Giôn -xi hồi sinh sự sống?
+ Ai đã làm nên điều kì diệu với chiếc lá thường xuân?
Hướng dẫn về nhà
- Nắm được nội dung bài học
- Làm nốt bài tập 2 và tập tóm tắt miệng một số tác phẩm tự sự đã học.
- Đọc và nghiên cứu 2 bài mới " Sự phát triển của từ vựng- Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh."