Bài 5. Hoàng Lê nhất thống chí - Hồi thứ mười bốn

Văn bản
Hoàng Lê Nhất Thống Chí
H
ồ
i
T
h
ứ
14
NGÔ GIA VĂN PHÁI


Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết Mai
Văn bản”Hoàng Lê nhất thống chí”hồi thứ 14 được viết theo thể loại gì? Nêu đại ý của văn bản đó?

Văn bản được viết theo thể tùy bút.
Miêu tả chiến thắng lẫy lững của vua Quang Trung và sự thất bại thảm hại của quân tướng nhà Thanh cùng số phận của bọn vua quan phản nước hại dân.
1.Hỡnh ?nh ngu?i anh hựng Quang Trung- Nguy?n Hu?.
Khi Bắc Bình Vuương đuược tin cấp báo quân Thanh đã đến Thăng Long, Ông đã có phản ứng nhu thế nào ?
Nghe tin: Giận lắm, họp tuớng sĩ, định thân chinh cầm quân đi ngay.
Khi mọi nguười đến họp đã khuyên Ông điều gì ? Ông đã hành động như thế nào ?
Nghe lời tuướng sĩ lên ngôi Hoàng đế, sau đó hạ lệnh xuất quân
(25/12/1788 )
Khi nghe mọi nguười đến họp khuyên Quang Trung đã có nghe lời tưuớng sĩ, lên ngôi Hoàng đế... Việc làm đó chứng tỏ Ông là con nguười nhuư thế nào ?
Thấu hiểu lẽ phải, có ý chí quyết tâm đánh đuổi quân xâm lưuợc.
* Khi mới nghe tin:
* Ngày 29 tháng 12 đến Nghệ An:
Ngày 29 tháng 12 Quang Trung d?n Ngh? An.Ông đã có những việc làm gì ?
Cho m?i Nguy?n Thi?p d?n h?i ý ki?n.
Kén lính ở Nghệ An và mở cuộc duyệt binh lớn.
Sắp xếp đội ngũ và truyền cho quân sĩ ngồi nghe lệnh và dụ họ.
Chỉ trong vòng ngày 29 Quang Trung làm đuược bao nhiêu là việc lớn. Những việc làm đó cho thấy Ông là một người luôn hành động như thế nào ?
Hành động mạnh mẽ, quyết đoán.
Lời chỉ dụ
-”Quân Thanh sang xâm lấn nước ta, hiện nay ở Thăng Long,các ngươi đã biết chưa?Trong khoảng vũ trụ,đất nào sao ấy,đều đã phân biệt rõ ràng ,phương Nam,phương Bắc chia nhau mà cai trị.Người phương Bắc không phải nòi giống nước ta, bụng dạ ắt khác.Từ đời nhà Hán đến nay,chúng đã mấy phen cướp bóc nước ta,giết hại nhân dân, vơ vét của cải,người mình không thể chịu nổi,ai cũng muốn đuổi chúng đi.Đời Hán có Trưng Nữ Vương,đời Tống có Đinh Tiên Hoàng,Lê Đại Hành,đời Nguyên có Trần Hưng Đạo ,đời Minh có Lê Thái Tổ ,các ngài không nỡ ngồi nhìn chúng làm điều tàn bạo,nên đã thuận lòng người,dấy nghĩa quân,đều chỉ đánh một trận là thắng và đuổi chúng được về phương Bắc.Ở các thời ấy,Bắc Nam yên phận, bờ cõi lặng yên,các vua truyền ngôi lâu dài .Từ đời nhà Đinh tới đay,dân ta không đến nỗi khổ như hồi nội thuộc xưa kia.Mọi việc lợi hại được mất ấy đều là chuyện cũ rành rành của các triều đại trước. Nay người Thanh sang,mưu đồ lấy nước Nam ta đặt làm quận, huyện ,không biết trông gương mấy đời Tống, Nguyên, Minh ngày xưa. Vì vậy ta phải kéo quân ra đánh đuổi chúng. Các ngươi đều là những kẻ có lương tri, lương năng,nên hãy cùng ta đồng tâm hiệp lực,để dựng nên công lớn.Chớ có quen theo thói cũ,ăn ở hai lòng,nếu như việc phát giác ra,sẽ bị giết chết ngay tức khắc,không tha một ai,chớ bảo là ta không nói trước.”
Quan sát lời chỉ dụ của vua Quang Trung với quân sĩ em thấy nội dung lời chỉ dụ nêu lên những gì ?
Khẳng định chủ quyền đất nưuớc.
Nêu lên dã tâm của giặc phương Bắc.
Tự hào về công lao đánh giặc ngoại xâm của cha ông.
Tin tuởng vào chính nghĩa của cuộc hành binh diệt Thanh và kêu gọi quân sĩ đánh giặc.
Ra kỷ luật đối với quân sĩ.
Từ lời dụ quân sĩ trên em thấy tài năng nào của Nguyễn Huệ đưuợc bộc lộ ?
Tài khích lệ quân sĩ.Trí tuệ sáng suốt và nhạy bén.
Lời chỉ dụ của Quang Trung_Nguyễn Huệ
* Ngày 30 tháng 12 năm 1788
Mở tiệc khao quân.
Xử trí hai tưuớng Sở và Lân
Hoạch định kế sách đánh giặc và tính kế hoạch ngoại giao sau chiến tranh.
Tại Tam Điệp, Quang Trung đã có những việc làm nào ?
Tối 30 Tết thì lên đưuờng tiến quân ra Thăng Long.
Tại Tam Điệp, Quang Trung đã xử trí 2 tướng Sở và Lân nhu thế nào ? Từ cách xử trí ấy nói với em về một con nguời có phẩm chất nhu thế nào ?
Năng lực tiên đoán chính xác của một nhà quân sự có tài.
Tầm nhìn xa trông rộng, một nhà chính trị có tưu tưuởng hòa bình.
Nhạy bén, sáng suốt, độ luượng và công minh trong việc xét đoán bề tôi.
Việc Quang Trung nói với tuớng sĩ về kế hoạch ngoại giao với nhà Thanh sau chiến tranh cho thấy đây là một vị vua có tấm nhìn và tuư tưởng nhu thế nào ?
Hành động mở tiệc khao quân, cho quân ăn Tết trước và tối 30 Tết lập tức lên đuường cùng lời hứa hẹn đón năm mới ở Thăng Long vào ngày mùng 7 Tết cho thấy năng lực đặc biệt nào ở vị vua này ?
Đến sông Quyết,ghĩa quân Tây Sơn đã làm gì?
-Đến sông Quyết:
Cho quân theo bắt gọn đám do thám của quân Thanh.
-Đánh úp đồn Hà hồi.
-Đánh đồn Ngọc Hồi.
Nhờ vào đâu nghĩa quân Tây Sơn dành được những thắng lợi trên?
Tài dụng binh như thần.
Qua phần 1 hình ảnh vua Quang Trung đưuợc tái hiện lên bằng biện pháp nghệ thuật nào ?
Các biện pháp nghệ thuật ấy nói với em về một vị vua nhuư thế nào ?
Kể bằng hành động, sự việc, lời nói cụ thể.
Là một vị vua yêu nuớc, sáng suốt, có tài cầm quân.
Thảo luận nhóm:
Tại sao tác giả Ngô Gia Văn Phải vốn trung thành với nhà Lê lại có thể viết thực và hay như thế về người anh hùng Nguyễn Huệ?


Tác giả có ý thức dân tộc và tôn trọng sự thật lịch sử.
2. Bọn xâm lược và lũ tay sai bán nước:
a, Bọn quânThanh:
* Khi quân Tây Sơn đến:
Tướng Tôn Sĩ Nghị:
sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặc áo giáp.
-Quân: Hoảng loạn , tan tác bỏ chạy.
-> Sự thất bại thảm hại
Hình ảnh quân nhà Thanh vượt sông Hồng
hoảng sợ bỏ chạy về nước
Số phận của vua tôi nhà Lê như thế nào?
Kéo nhau bỏ chạy theo Tôn Sĩ Nghị.
b.Bọn bán nước Lê Chiêu Thống:

-Bọn phản dân, hại nước,hèn nhác, bạc nhược.
Ngòi bút tác giả miêu tả hai cuộc tháo chạy của quân tướng nhà Thanh và vua tôi Lê Chiêu Thống có gì khác biệt? Em hãy giải thích?
-Sự khác nhau giữa hai cuộc tháo chạy:
1753 – 1792
III. Tổng kết:
* Nghệ thuật:
-Trình tự kể diễn biến các sự kiện lịch sử.
Nhân vật lịch sử với ngôn ngữ kể, tả chân thực, sinh động.
Giọng điệu trần thuật thích hợp với việc thể hiện thái độ của tác giả.
* Nội dung:
Ghi lại hiện thực lịch sử hào hùng của dân tộc và hình ảnh người anh hùng Nguyễn Huệ qua chiến công thần tốc đại phá quân Thanh và số phận bi đát của vua Lê Chiêu Thống.
IV.LUYỆN TẬP:
Viết đọan văn nêu cảm nghĩ của em về người anh hùng Nguyễn Huệ - Quang Trung trong chiến công thần tốc đại phá quân Thanh từ tối 30 đến mồng 5 tết Kỉ Dậu (1789)
Bài 1
Củng cố

Theo em, có thể gọi Hoàng Lê Nhất Thống Chí là cuốn tiểu thuyết lịch sử vì những lý do nào trong các lý do sau ?
C. Vì các nhân vật lịch sử nổi lên trong tác phẩm như là những hình tượng văn học sinh động.
A. Vì truyện này liên quan đến sự thật lịch sử.
B. Vì sự thật lịch sử được ghi chép dưới hình thức tiểu thuyết.
D. Vì đã tạo dựng đưu?c hình ảnh người anh hùng Quang Trung rất khác thường.
E. Vì là một tác phẩm hay.
A. Vì truyện này liên quan đến sự thật lịch sử.
B. Vì sự thật lịch sử đưu?c ghi chép dưu?i hình thức tiểu thuyết.
C. Vì các nhân vật lịch sử nổi lên trong tác phẩm nhuư là những hình tưu?ng văn học sinh động.

LỄ HỘI ĐỐNG ĐA