Bài 5. Đoạn mạch song song

* Thương số U/I cho biết gì? Ý nghĩa của điện trở?
Câu 1
Câu 2
* Đối với một vật dẫn nhất định thì thương số U/I là không đổi, do vậy đặt U/I = R là điện trở của dây dẫn( đặt trưng cho sự cản trở dòng điện của dây dẫn).
* Viết công thức, phát biểu định luật Ôm và chú thích đầy đủ?

Trong dú:
I : Cu?ng d? dũng di?n (A)
U : Hi?u di?n th? (V)
R: Di?n tr? c?a dõy d?n ( )
Định luật: Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế giưa hai đầu dây và tỉ lệ nghịch với điện trở của dây.
KIỂM TRA BÀI CŨ
ĐOẠN MẠCH SONG SONG
Bài 5
I. CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ TRONG ĐOẠN MẠCH SONG SONG :
- Hi?u di?n th? gi?a hai d?u do?n m?ch b?ng hi?u di?n th? hai d?u m?i m?ch r?.
Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn mắc song song:
Cường độ dòng điện chạy qua mạch chính bằng tổng các cường độ dòng điện chạy qua các mạch rẽ.
1. Nhớ lại kiến thức ở lớp 7:
I = I1 + I2 (1)
U = U1 = U2 (2)
Các hệ thức (1), (2) vẫn đúng đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song.
C1. Quan sát sơ đồ mạch điện (hình dưới) và cho biết các điện trở R1, R2 được mắc với nhau như thế nào? Nêu vai trò của ampe kế và vôn kế trong sơ đồ.
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song:
Trả lời: Sơ đồ mạch điện cho biết điện trở R1 được mắc song song với điện trở R2. Ampe kế đo cường độ dòng điện chạy trong mạch chính. Vôn kế đo hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở đồng thời đo hiệu điện thế hai đầu của đoạn mạch
C2. Hãy chứng minh rằng đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song, cường độ dòng điện chạy qua mỗi điện trở tỉ lệ nghịch với điện trở đó.
Trả lời: Vì R1 mắc song song R2 nên ta có: U1 = U2 hay I1 R1 = I2 R2 Suy ra:
C3. Hãy chứng minh công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở R1, R2 mắc song song là:
3. Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song:
Từ đó suy ra:
II. ĐIỆN TRỞ TƯƠNG ĐƯƠNG CỦA ĐOẠN MẠCH SONG SONG :
Chứng minh: Áp dụng định luật Ôm cho đoạn mạch song song và cho từng điện trở, ta có:
Từ (1) ta có:
Và từ (2)
2. Thí nghiệm kiểm tra:
Lần lượt mắc mạch điện theo hai sơ đồ bên, trong đó UAB không đổi, so sánh cường độ dòng điện trong hai mạch điện.
3. Kết luận:
Điện trở tương đương của đoạn mạch mắc song song bằng tổng nghịch đảo của từng điện trở thành phần.
M
N
R1=24 ôm
R2=8 ôm
C4. Trong phòng học đang sử dụng một đèn dây tóc và một quạt trần có cùng hiệu điện thế định mức 220V. Hiệu điện thế của nguồn là 220V. Mỗi đồ dùng đó đều có công tắc và cầu chì bảo vệ riêng.
Trả lời:
+ Đèn và quạt phải mắc song song vào nguồn.
+ Nếu đèn không hoạt động thì quạt vẫn hoạt động, vì quạt vẫn được mắc vào hiệu điện thế đã cho.
+ Sơ đồ mạch điện:
III. VẬN DỤNG:
+ Đèn và quạt được mắc như thế nào vào nguồn để chúng hoạt động bình thường ?
+ Vẽ sơ đồ mạch điện. Cho kí hiệu sơ đồ của quạt điện là
M
C5: Cho hai điện trở R1 = R2 = 30Ω được mắc như hình vẽ:
+ Tính điện trở tương đương của đoạn mạch đó.
+ Nếu mắc thêm một điện trở R3 = 30Ω vào đoạn mạch trên như hình vẽ thì điện trở tương đương của đoạn mạch mới bằng bao nhiêu? So sánh điện trở đó với mỗi điện trở thành phần.
Giải: +
+
Rtd nhỏ hơn mỗi điện trở thành phần.
Mở rộng: điện trở tương đương của đoạn mạch gồm ba điện trở mắc song được tính theo công thức:
Đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song:
Cường độ dòng điện chạy qua mạch chính bằng tổng cường độ dòng điện chạy qua các mạch rẽ: I = I1+ I2
Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch song song bằng hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi đoạn mạch rẽ: U = U1 = U2
Điện trở tương đương được tính theo công thức:


Cường độ dòng điện chạy qua mỗi điện trở tỷ lệ nghịch với điện trở đó
Học thuộc ghi nhớ của bài
Đọc “Có thể em chưa biết”
Làm bài tập 5.1 – 5.6 SBT