Bài 5. Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh

Ngữ văn 9: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
Giáo viên: Nguyễn Thi Hường
Đơn vị: Tổ KHXH
Hãy lựa chọn đáp án đúng cho các câc hỏi sau:
Câu1: Nhận định nào sau đây nói đúng về truyện truyền kì ?
A. Là những truyện kể về các sự việc hoàn toàn có thật.
B. Là những chuyện kể có sự đan xen giữa những yếu tố có thật và những yếu tố hoang đường.
C. Là những chuyện kể về các sự việc hoàn toàn do tác giả tự tưởng tượng ra.
D. Là những chuyện kể về các nhân vật lịch sử.
Câu 2: Nhận định nào nói đúng và đầy đủ ý nghĩa của chi tiết Vũ Nương gieo mình xuống sông tự vẫn.
A. Phản ánh chân thực cuộc sống đầy oan khất và khổ đau của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
B. Bày tỏ niềm thương cảm của tác giả trước số phận mỏng manh và bi thảm của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
C. Tố cáo xã hội phụ quyền phong kiến đã trà đạp lên quyền sống của con người , nhất là người phụ nữ.
D. Cả A, B,C đều đúng.

Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
Chú thích
a, Tác giả:
Nêu những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của tác giả?
- Phạm Đinh Hổ (1768 - 1839)
- Quê: Bình Giang - Hải Dương
- Là nho sĩ sống trong thời chế độ phong kiến khủng hoảng
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
Chú thích
a, Tác giả:
- Phạm Đinh Hổ (1768 - 1839)
- Quê: Cẩm Bình - Hải Dương
- Là nho sĩ sống trong thời chế độ phong kiến khủng hoảng
Quan lại phong kiến
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
a) Tác giả:
- Phạm Đinh Hổ (1768 - 1839)
- Quê: Cẩm Bình - Hải Dương
- Là nho sĩ sống trong thời chế độ phong kiến khủng hoảng
b) Tác phẩm:
Giới thịêu khái quát về tác phẩm?
- Sáng tác đầu thế kỷ XIX
- Trích "Vũ trung tùy bút"
- Thể loại: Tuỳ bút
Em hiểu thế nào về thể loại tuỳ bút?
c) Từ khó: li cung, hỗ tụng đại thần, triệu bất tường, cung nhân
2. Đọc
Hướng dẫn đọc: Giọng đọc bình thản, chậm rãi, hơi buồn, hàm ý phê phán kín đáo, chú ý nhấn mạnh những hành vi ngang ngược của bọn quan lại sai nha.
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
a) Tác giả: Phạm Đinh Hổ (1768-1839)

b) Tác phẩm: Trích "Vũ trung tùy bút"

c) Từ khó:
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
Nêu cảm nhận chung của em
về nội dung đoạn trích?
Theo dõi từ đầu đến ".triệu bất thường", tác giả đã ghi lại những thú ăn chơi nào của chúa Trịnh ?
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
Thú chơi đèn đuốc
Thú dạo chơi
Thú chơi cây cảnh
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
Thú chơi đèn đuốc
Thú dạo chơi
Thú chơi cây cảnh
Nhóm 1:
Tìm những chi tiết miêu tả thú
chơi đèn đuốc và thú dạo chơi
của chúa Trịnh?
Nhóm 2:
Tìm những chi tiết miêu tả thú
chơi cây cảnh của chúaTrịnh?
Nhóm 1 :
Cho xây nhiều li cung trên Tây Hồ, núi Tử Trầm, núi Dũng Thuý; mỗi tháng ba bốn lần Vương ra cung Thuỵ Liên trên bờ Tây Hồ, binh lính dàn hầu vòng quanh bốn mặt hồ ; thuyền ngự đi đến đâu thì các quan hỗ tụng , đại thần tuỳ ý ghé vào bờ mua bán các thứ như ở cửa hàng trong chợ; bọn nhạc công ngồi trên gác chuông chùa Trấn Quốc . hoà vài khúc nhạc.
Nhóm 2
- Ra sức vơ vét những của quí trong thiên hạ: bao nhiêu những loài trân cầm dị thú, cổ mộc quái thạch, chậu hoa cây cảnh ở chốn dân gian , Chúa đều ra sức thu lấy, không thiếu một thứ gì.
- Lấy cả những cây đa to, rễ dài đến vài trượng , phải một cơ binh mới khiêng nổi từ bên bắc chở qua sông mang về.
- Trong phủ, bày vẽ ra cảnh núi non bộ trông như bến bể đầu non; mỗi khi đêm thanh cảnh vắng, tiếng chim kêu vượn hót ran khắp bốn bề.
Em có nhận xét gì về nghệ thuật kể chuyện và nghệ thuật miêu tả của tác giả qua các chi tiết trên?
Nhóm 1: Tìm những chi tiết miêu tả thú chơi đèn đuốc và thú dạo chơi
của chúa Trịnh?
Nhóm 2: Tìm những chi tiết miêu tả thú chơi cây cảnh của chúaTrịnh?
- Kể chân thực (thời gian, triều đại , sự việc)
- Miêu tả: tỉ mỉ , sinh động cụ thể
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
Thú chơi đèn đuốc
Thú dạo chơi
Thú chơi cây cảnh
Với cách kể chân thực, miêu tả tỉ mỉ , sinh động , cụ thể, giúp em hình dung cảnh tượng ăn chơi của chúa Trịnh như thế nào ?
=> Xa hoa tốn kém, lố lăng, thiếu văn hoá.
=> Dùng quyền lực cưỡng đoạt, không ngại tốn kém công sức của mọi người.
Từ thú chơi đèn đuốc và chơi
cây cảnh của chúa Trịnh Sâm,
em hiểu gì vê cách sống của
vua chúa phong kiến thời suy
tàn ?
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
Thú chơi đèn đuốc
Thú dạo chơi
Thú chơi cây cảnh
=> Xa hoa tốn kém, lố lăng, thiếu văn hoá.
=> Dùng quyền lực cưỡng đoạt, không ngại tốn kém công sức của mọi người.
Câu văn: Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng, tiếng chim kêu vượn hót ran khắp bốn bề, hoặc nửa đêm ồn ào như trận mưa sa gió táp ,vỡ tổ tan đàn, kẻ thức giả biết đó là triệu bất thường.
Em hiểu ý câu văn trên như thế nào ? Từ đó em có nhận xét gì về thái độ và , cảm xúc của tác giả ?
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
=> Xa hoa tốn kém, lố lăng, thiếu văn hoá.
=> Dùng quyền lực cưỡng đoạt, không ngại tốn kém công sức của mọi người.
2. Thủ đoạn của bọn quan hầu cận
Theo em, ai là kẻ tiếp tay, phục vụ cho thói ăn chơi vô độ của chúa?
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
=> Xa hoa tốn kém, lố lăng, thiếu văn hoá.
=> Dùng quyền lực cưỡng đoạt, không ngại tốn kém công sức của mọi người.
Câu hỏi thảo luận nhóm: 2 phút
Nhóm 1: Chỉ ra những hành vi,thủ đoạn của bọn quan lại hầu cận. Nhận xét của em về hành vi, thủ đoạn đó?
Nhóm 2: Trước những hành vi,thủ đoạn của bọn quan lại, người dân đã rơi vào tình cảnh như thế nào? Em có suy nghĩ gì về tình cảnh đó?
2. Thủ đoạn của bọn quan hầu cận
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
=> Xa hoa tốn kém, lố lăng, thiếu văn hoá.
=> Dùng quyền lực cưỡng đoạt, không ngại tốn kém công sức của mọi người.
2. Thủ đoạn của bọn quan hầu cận
Nhóm 1:
- Ngang nhiên ỷ thế hoành hành
- Dò xem nhà nào có chậu hoa cây cảnh, chim tốt khươú hay thì biên mgay hai chữ "phụng thủ". Đêm đến, trèo qua tường thành.buộc tội giấu vật cung phụng để doạ lấy tiền. Hòn đá hoặc cây cối gì to lớn quá, phải phá huỷ tường để khiêng ra
Nhóm 2:
Nhà giàu bị họ vu cho là giấu vật cung phụng phải bỏ của ra kêu oan chí chết, có khi phải đập bỏ núi uou bộ, hoặc phá bỏ cây cảnh để tránh khỏi tai vạ.
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
=> Xa hoa tốn kém, lố lăng, thiếu văn hoá.
=> Dùng quyền lực cưỡng đoạt, không ngại tốn kém công sức của mọi người.
2. Thủ đoạn của bọn quan hầu cận
Ngang ngược,tham lam, tàn bạo bất công.
Em có suy nghĩ gì trước những thủ đoạn của bọn quan hầu cận ?
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
=> Xa hoa tốn kém, lố lăng, thiếu văn hoá.
=> Dùng quyền lực cưỡng đoạt, không ngại tốn kém công sức của mọi người.
2. Thủ đoạn của bọn quan hầu cận
Ngang ngược, tham lam, tàn bạo bất công.
Tác giả kết thúc tuỳ bút bằng câu ghi lại sự việc xảy ra trong nhà mình. Điều đó nhằm mục đích gì?
Có ý kiến cho rằng : Để tố cáo phơi bày những hành vi thủ đoạn của bọn quan lại, tác giả đã sử dụng rất thành công những hình ảnh đối lập, phương pháp liệt kê, so sánh
Em có đồng ý với ý kiến trên không? Hãy chỉ rõ hình ảnh đối lập và phép liệt kê trong đoạn văn đó?
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
=> Xa hoa tốn kém, lố lăng, thiếu văn hoá.
=> Dùng quyền lực cưỡng đoạt, không ngại tốn kém công sức của mọi người.
2. Thủ đoạn của bọn quan hầu cận
Ngang ngược, tham lam, tàn bạo bất công.
III .Tổng kết
Hãy lựa chọn những đáp án đúng cho những nội dung cần ghi nhớ bài học?
Văn bản: "Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh":
A.Thành công với thể loại tuỳ bút.
B. Phản ánh con người và sự việc cụ thể, sinh động , chân thực bằng phương pháp liệt kê, miêu tả, so sánh.
C. Xâydựng được hình ảnh đối lập
D. Phản ánh cuộc sống đau khổ của người phụ nữ trong xã hội phong kiên.
E. Phản ánh cuộc sống xa hoa vô độ của chúa Trịnh và quan lại thời phong kiến bấy giờ
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
* Ghi nhớ : (SGK/ T63 )
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
=> Xa hoa tốn kém, lố lăng, thiếu văn hoá.
=> Dùng quyền lực cưỡng đoạt, không ngại tốn kém công sức của mọi người.
2. Thủ đoạn của bọn quan hầu cận
Ngang ngược, tham lam, tàn bạo bất công.
III .Tổng kết
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
* Ghi nhớ : (SGK/ T63 )
Từ đó giúp em hiểu:
- Tác giả Phạm Đình Hổ là người có thái độ như thế nào đối với đời sống khi cầm bút viết văn?
- Ông có thái độ như thế nào đối với chế độ phong kiến thời suy vong?
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
=> Xa hoa tốn kém, lố lăng, thiếu văn hoá.
=> Dùng quyền lực cưỡng đoạt, không ngại tốn kém công sức của mọi người.
2. Thủ đoạn của bọn quan hầu cận
Ngang ngược, tham lam, tàn bạo bất công.
III .Tổng kết
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
* Ghi nhớ : (SGK/ T63 )
IV . Luyện tập
Trong chương trình Ngữ văn lớp 7, các em đã được học những bài tuỳ bút nào? So sánh các bài tuỳ bút đó với bài "Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh" để thấy sự khác biệt giữa tuỳ bút cố với tuỳ bút hiện đại?
* Đọc thêm
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
a) Tác giả: Phạm Đinh Hổ (1768-1839)

b) Tác phẩm: Trích "Vũ trung tùy bút"

c) Từ khó:
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
=> Xa hoa tốn kém, lố lăng, thiếu văn hoá.
=> Dùng quyền lực cưỡng đoạt, không ngại tốn kém công sức của mọi người.
2. Thủ đoạn của bọn quan hầu cận
Ngang ngược, tham lam, tàn bạo bất công.
III .Tổng kết
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
* Ghi nhớ : (SGK/ T63 )
Tiết 22: Đọc - hiểu văn bản
Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
(Trích "Vũ trung tuỳ bút" - Phạm Đình Hổ )
Thứ hai ngày 15 tháng 10 năm 2007.
I. Đọc - Chú thích
1. Chú thích
a) Tác giả: Phạm Đinh Hổ (1768-1839)

b) Tác phẩm: Trích "Vũ trung tùy bút"

c) Từ khó:
2. Đọc
II. Tìm hiểu văn bản
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
=> Xa hoa tốn kém, lố lăng, thiếu văn hoá.
=> Dùng quyền lực cưỡng đoạt, không ngại tốn kém công sức của mọi người.
2. Thủ đoạn của bọn quan hầu cận
Ngang ngược, tham lam, tàn bạo bất công.
III .Tổng kết
* Ghi nhớ : (SGK/ T63 )
IV . Luyện tập
* Đọc thêm
Hướng dẫn về nhà
Đọc lại văn bản: nắm giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
Viết một đoạn văn ngắn trình bàt những điều em nhận thức được về tình trạng đất nước ta vào thời vua Lê - chúa Trịnh cuối thế kỷ XVIII.
Chuẩn bị bài: "Truyện Kiều" của Nguyễn Du:
- Thân thế và sự nghiệp của tác giả NguyễnDu
- Tóm tắt tác phẩm.
Chúc các em học sinh chăm ngoan, học tốt !
Cảm ơn các thầy cô giáo