Bài 5. Bệnh lao phổi

CHÀO MỪNG QUÝ VỊ VÀ CÁC BẠN
ĐẾN VỚI HỘI THI
BÁO CÁO VIÊN
TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG GIỎI
HUYỆN MAI CHÂU
NĂM 2014
TRUNG TÂM HTCĐ XÃ NÀ MÈO
CHUYÊN ĐỀ
PHÒNG CHỐNG BỆNH LAO
Báo cáo viên: Bùi Ngọc Kiểm

Mai Châu, tháng 10 năm 2014
Bệnh lao là gì ?
Lao là một bệnh truyền nhiễm,
Bệnh do trực khuẩn lao gây nên.
Mọi người đều có thể mắc bệnh Lao.
Bệnh lao bao gồm lao phổi và
ngoài phổi ,
trong đó lao phổi thường gặp nhất
và là nguồn lây truyền chủ yếu.
Nguyên nhân gây bệnh
do vi khuẩn có tên khoa học gọi là
mycobacterium
tuberculosis
THẾ NÀO LÀ NGƯỜI NHIỄM LAO VÀ THẾ NÀO LÀ NGƯỜI MẮC BỆNH LAO?
Người mắc bệnh lao phổi khi ho, khạc nhổ làm bắn ra
các hạt nước nhỏ li ti có mang theo vi khuẩn lao bay vào không khí và lưu chuyển đi khắp nơi. Khi người khỏe hít phải vi khuẩn lao trong không khí là bị nhiễm lao.
Nếu sức đề kháng của cơ thể tốt, các vi khuẩn lao bị khốngchế “ở trạng thái không hoạt động” nên chúng không phátđược để gây bệnh. Khi sức đề kháng người đó suy giảm(do suy dinh dưỡng, nhiễm HIV, người già yếu,người mắc bệnh tiểu đường, trẻ em dưới 5 tuổi...) là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn lao phát triển và gây bệnh lao. Khi đó gọi là mắc bệnh lao.
Những yếu tố thuận lợi mắc bệnh lao
Trẻ em
Những người cơ quan miễn dịch yếu, chẳng hạn như mắc bệnh AIDS, hoá học trị liệu, hoặc uống thuốc chống lại nôn mửa sau khi cấy cơ quan
Người mắc bệnh thường xuyên liên hệ với người khác.
Sống chung trong môi trường đông đúc, vệ sinh ăn ở kém.
Nhóm gười cao tuổi
Chế độ ăn uống hằng ngày không đủ thành phần dinh dưỡng.
Nhiễm bệnh HIV.
Cơ thể suy nhược.

Những dấu hiệu và triệu chứng
Triệu chứng lao phổi
Ho và sốt nhẹ.
Mệt mỏi.
Giảm cân.
Ho ra máu.
Sốt và đổ mồ hôi đêm.
Ho đờm dãi.
Đau ngực.
Đổ mồ hôi quá nhiều, đặc biệt ban đêm.
Thở khò khè.
Triệu chứng lao ngoài phổi
Lao màng não: Sốt cao đột ngột, đau đầu dữ dội, nôn, buồn nôn.

Lao hạch ngoại vi: Hạch cổ dọc theo cơ ức đòn chủm, hạch sưng to, chắc, ấn không đau.

Lao màng phổi: Đau ngực, sốt khó thở nhẹ sau tăng dần, khám phổi có hội chứng 3 giảm hoặc 3 mất.

Lao kê: Bệnh nhân có triệu chứng ho khan, khó thở tăng dần, có các dấu hiệu cùng lúc lao nhiều cơ quan khác.
Bệnh lao có
nguy hiểm không ?
Bệnh lao rất nguy hiểm,
nhưng nguy hiểm hơn cả là
những biến chứng do nó gây ra
và đặc biệt là bệnh lao kháng thuốc.
Biến chứng thường gặp của lao phổi
là ho ra máu và tràn khí màng phổi.
Khi có dấu hiệu hay triệu chứng
nghi ngờ mắc bệnh lao cần làm gì?
Nếu có dấu hiệu hoặc triệu chứng nào nói trên cần đến ngay các cơ sở y tế ( Trung tâm y tế dự phòng hoặc bệnh viện huyện) để khám bệnh, xét nghiệm đờm để tìm vi khuẩn lao.
Bệnh lao nguy hiểm nhưng có thể
chữa khỏi hoàn toàn nếu bệnh phát
hiện sớm và chữa theo đúng cách và
chỉ dẫn của thầy thuốc chuyên khoa lao,
dùng phối hợp các thuốc chống lao,
dùng thuốc đúng liều,
dùng đều hàng ngày và đủ 8 tháng.
Bệnh lao có thể chữa khỏi được không?

Chữa bệnh lao thế nào là đúng
cách?
Bệnh nhân phải được chuẩn đoán bệnh và chỉ định điều trị ở cơ sở chuyên khoa lao.
Bệnh nhân phải thực hiện điều trị đúng 4 nguyên tắc theo chỉ dẫn của thầy thuốc đó là:
+ Dùng phối hợp ít nhất 4 loại thuốc chống lao.
+ Đúng liều lượng.
+ Đều đặn hàng ngày, xa bữa ăn.
+ Đủ thời gian (8 tháng liên tục).
CHỮA BỆNH LAO THẾ NÀO CHO ĐÚNG CÁCH?



Nếu chữa bệnh lao không đúng
cách thì hậu quả sẽ ra sao?
Nếu chữa bệnh lao không đúng cách
làm cho vi khuẩn lao trở nên kháng
thuốc sẽ rất nguy hiểm cho tính mạng
người bệnh và cộng đồng vì:
- Vi trùng lao kháng thuốc không chữa
được.
- Lây vi trùng lao kháng thuốc cho người
khác.
- Cái chết đang chờ đón.

Làm thế nào để phát
hiện bệnh lao ?

Khi có các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh cần đến ngay cơ quan y tế (bệnh viện huyện hoặc trung tâm y tế dự phòng) để khám bệnh và làm các xét nghiệm cụ thể.

Điều trị bệnh lao như thế nào ?
Hiện nay thuốc điều trị bệnh lao được
cấp phát miễn phí
Bệnh lao hiện nay chữa khỏi được bằng thuốc
nhưng bạn phải tuân thủ đúng theo những
lời dặn của bác sĩ điều trị.
Những thuốc thường dùng để trị bệnh lao là:
Isoniazid, Rifampin, Pyrazinamide,
Ethambutol, Strpetomycin.
Nếu bạn bị lao phổi, nên ở nhà một thời gian
nhằm tránh lây lan cho những người khác.
Sau khi dùng thuốc được vài tuần lễ, bạn sẽ thấy
khá hơn, không còn lây cho những người khác.
Bệnh lao có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện sớm
và điều trị kịp thời, đúng phác đồ, đủ thời gian. Thuốc điều trị
bệnh lao được cấp miễn phí. Người bệnh không được tự ý bỏ
điều trị vì như vậy bệnh không khỏi mà còn sinh ra lao kháng
thuốc, điều trị càng khó khăn. Trong quá trình điều trị
người bệnh cần thực hiện nguyên tắc đúng - đủ - đều
(đúng phác đồ; đủ thuốc, đủ thời gian; đều đặn hàng ngày).
Người mắc bệnh lao có phải nằm điều trị tại bệnh viện không?
Không phải nằm điều trị tại bệnh viên. Đa số bệnh nhân điều trị tại nhà.
Trừ một số trường hợp:
- Có biểu hiện khó thở.
- Có ho ra máu.
- Rất yếu mệt.
- Phải xét nghiệm thêm một số xét nghiệm đặc biệt.

PHƯƠNG PHÁP PHÒNG BỆNH LAO
Phòng bệnh lao như thế nào ?
- Để phòng chống bệnh lao có hiệu quả, ngay tháng đầu sau sinh, tất cả trẻ đều phải tiêm phòng vắc-xin BCG nhằm giúp ngăn ngừa các bệnh lao cấp tính.
- Mọi người khi ho kéo dài hơn 2 tuần
cần đi khám, xét nghiệm đờm, chụp
X.quang phổi để phát hiện bệnh lao.
Phòng bệnh lao như thế nào ?
Bên cạnh đó, bệnh nhân lao không được khạc nhổ bừa bãi, tốt nhất đeo khẩu trang liên tục trong 2 tháng đầu điều trị. Cần phơi chăn, chiếu, vật dụng của bệnh nhân lao ra nắng mỗi ngày.
Đặc biệt khi bị bệnh lao phải điều trị càng sớm càng tốt, tránh lây lan cho những người trong gia đình và người xung quanh
Phòng bệnh lao như thế nào ?
Nhà cửa cần thoáng mát, sạch sẽ.
Đối với những người bị tiểu đường, suy dinh dưỡng, người có HIV... rất dễ bị bệnh lao, do đó phải thường xuyên khám sức khoẻ định kỳ để phát hiện sớm bệnh lao.
Phòng bệnh lao như thế nào ?
Đồng thời, cần có chế độ ăn uống, nghỉ
ngơi hợp lý, thường xuyên luyện tập thể dục để tăng cường sức khỏe, phòng tránh bệnh tật.
Cộng đồng cần có quan niệm đúng về bệnh lao, không nên mặc cảm hoặc kỳ thị người mắc bệnh lao để chương trình phòng chống lao ngày càng hiệu quả.
Bệnh lao hoàn toàn chữa khỏi nếu bệnh nhân uống thuốc đều đặn, đúng liều và đủ 8 tháng.
Bệnh nhân cần đến khám lại mỗi tháng một lần.
Bệnh nhân cần che miệng khi ho, nhổ đờm vào cốc có nắp đậy hoặc vào giấy gói lại hoặc đốt đi.
Không được ngừng điều trị khi cảm thấy khỏe hơn, cảm thấy khỏe hơn không có nghĩa là là đã hết bệnh.
Cần gặp bác sĩ ngay nếu thấy xuất hiện các tác dụng phụ có hại của thuốc như: Mắt nhìn mờ, chóng mặt, nghe khó, vàng da, vàng mắt.
Không hút thuốc lá, uống rượi bia.
Mười điều bệnh nhân lao cần ghi nhớ!
Mười điều bệnh nhân lao cần ghi nhớ!
Có thể ăn, ở cùng mọi người trong gia đình nhưng phải uống thuốc đúng chỉ dẫn.
Không phải ăn kiêng (ngoại trừ người bệnh lao có kèm đái tháo đường).
Tôt nhất tránh mang thai trong khi đang điều trị bệnh lao, nhưng cũng không phải quá lo lắng khi có thai.
Trong quá trình điều trị 8 tháng cần phải xét nghiệm lại đờm 3 lần để xem kết quả điều trị có tốt không và bệnh nhân đã khỏi bệnh hay chưa.



CHƯƠNG TRÌNH ĐẾN ĐÂY LÀ KÊT THÚC
XIN CẢM ƠN QUÝ VỊ VÀ CÁC BẠN
ĐÃ THEO DÕI!