Bài 49. Đa dạng của lớp Thú: Bộ Dơi và bộ Cá voi

Tiết 51-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Sống trên cây
Sống trong hang động, kẽ đá
Sống trong lá
Sống ở nhà hoang, chùa
I. BỘ DƠI:
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Dơi thường sống ở đâu? Lối sống như thế nào?
Quan sát hình 49.1, đọc thông tin thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:
Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của dơi thích nghi với đời sống bay?
Mô tả cách bay của dơi?
3. Dơi có cách cất cánh như thế nào?
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
I. BỘ DƠI:
A- Cấu tạo ngoài của dơi
1. Cánh tay; 2. Ống tay; 3. Bàn tay; 4. Ngón tay
Chi trước biến đổi thành cánh da, màng cánh rộng, thân ngắn, hẹp
Có cách bay thoăn thoắt, thay hướng đổi chiều linh hoạt.
Chân yếu có tư thế bám vào cành cây treo ngược cơ thể. Khi bay chân rời vật bám, tự buông mình từ cao.
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Cánh dơi khác cánh chim ở đặc điểm nào?
- Tại sao dơi có cánh, biết bay như chim nhưng lại được xếp vào lớp Thú?
- Cấu tạo cánh dơi có gì khác với cánh chim?
I. Bộ dơi:
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Mắt dơi không tinh, kiếm ăn về ban đêm tại sao khi bay dơi không va vào các chướng ngại vật?
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
- Đặc điểm bộ răng của dơi thích nghi với chế độ ăn sâu bọ?
- Răng nhọn sắc dễ phá vở vỏ kitin của sâu bọ.
I. Bộ dơi:
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
I. Bộ dơi:
- Đại diện: Dơi ăn quả và dơi ăn sâu bọ
- Kiếm ăn về đêm
- Dơi là loài thú có cấu tạo thích nghi với đời sống bay:
+ Chúng có màng cánh rộng, thân ngắn và hẹp nên có cách bay thoăn thoắt.
+ Chân yếu có tư thế bám vào cành cây treo ngược cơ thể. Khi bắt đầu bay chân rời vật bám, tự buông mình từ cao.
- Bộ răng nhọn dễ dàng phá vỏ kitin của sâu bọ.
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
(Học ghi nhớ sgk từ dòng 1-> dòng 4)

- Dơi còn biểu hiện gần thú bậc thấp: Con non yếu, bán cầu não nhỏ, nhẵn.
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Em còn biết thêm điều gì nữa về Bộ dơi?
II. Bộ cá voi:
II. Bộ cá voi:
- Cho biết tên các đại diện ở hình? chúng thường sống ở đâu?
Cá heo
Cá nhà táng
Cá voi xanh
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Quan sát hình 49.2 và đọc chú thích thảo luận :
1.Nêu các đặc điểm cấu tạo ngoài của Bộ cá voi có thích nghi với đời sống ở nước?
2. Cá voi di chuyển như thế nào?
3. Cơ quan di chuyển có cấu tạo như thế nào?
II. Bộ cá voi:
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Cá Voi thích nghi với đời sống ở nước :
- Cơ thể hình thoi, cổ ngắn không phân biệt với thân
- Lông tiêu biến
- Lớp mỡ dưới da rất dày
- Chi trước biến thành chi bơi dạng bơi chèo.
- Vây đuôi nằm ngang, bơi bằng cách uốn mình theo chiều dọc.
II. Bộ cá voi:
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Ghép cho phù hợp
Cơ thể nhẹ, dễ nổi trong nước
Giảm sức cản của nước khi bơi
Quạt nước khi di chuyển…
Giảm ma sát với môi trường nước
b
d
a
c
Ghép cho phù hợp
a. Cơ thể nhẹ, dễ nổi trong nước
b. Giảm sức cản của nước khi bơi
c. Quạt nước khi di chuyển
d. Giảm ma sát với môi trường nước
Tìm các đặc điểm chúng tỏ chi trước biến đổi thành vây bơi nhưng vẫn có cấu tạo như chi ở động vật có xương sống ở cạn?
II. Bộ cá voi:
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Chi trước biến đổi thành vây bơi dạng bơi chèo, song vẫn được nâng đỡ bởi các xương chi như động vật có xương sống ở cạn.
1. Xương cánh
2. xương ống tay
3. xương bàn tay
4. xương ngón tay
- Cấu tạo bộ răng của cá voi như thế nào?
- Mô tả tập tính ăn của cá voi?
Không có răng
Tập tính ăn: Lọc mồi bằng các khe tấm sừng rủ xuống ở miệng, cá voi há miệng nước mang thức ăn vào miệng. Khi ngậm miệng thức ăn được giữ lại, nước theo khe tấm sừng ra ngoài.
II. Bộ cá voi:
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Cá voi xanh
- Tại sao Bộ cá voi biết bơi như cá mà lại xếp vào lớp thú?
Đẻ con, có tuyến vú, nuôi con bằng sữa.
Hô hấp bằng phổi.
II. Bộ cá voi:
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Cá voi xanh
- Đẻ con non khỏe, có một đôi tuyến vú nằm trong túi ở mỗi bên háng.
- Hô hấp bằng phổi, phổi lớn có nhiều phế nang nên có thể lặn sâu.
- Bán cầu não lớn, nhiều nếp nhăn, nhiều biểu hiện rất tinh khôn, thính giác tốt, thị giác và khứu giác kém.
II. Bộ cá voi:
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
II. Bộ cá voi:
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Nêu đặc điểm phân biệt cá heo và cá voi?
Cá voi
II. Bộ cá voi:
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
- Đại diện: Cá Voi, cá heo
- Sống ở biển ôn đới và biển lạnh.
- Cá Voi thích nghi với đời sống ở nước:
+ Cơ thể hình thoi, cổ ngắn
+ Lông tiêu biến
+ Lớp mỡ dưới da dày
+ Chi trước biến thành bơi chèo.
- Vây đuôi nằm ngang, bơi bằng cách uốn mình theo chiều dọc.
(Học
ghi nhớ sgk từ dòng 4-> dòng cuối)

- Cá voi sống theo đàn, đẻ mỗi lứa 1 con dài tới 7m, sau 2-3 năm mới lại đẻ, cá voi con bú mẹ khoảng 7 tháng, sau 3 năm mới trưởng thành-> Số lượng loài ít, cần được bảo vệ.
II. Bộ cá voi:
Tiết 51- Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t t)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
- Hiện nay cá voi gặp những trở ngại gì trong cuộc sống?
Ô nhiễm môi trường
Nạn săn bắt cá voi, cá heo
- Em biết gì về loài cá heo?
Để bảo vệ môi trường, bảo vệ Bộ cá voi chúng ta cần làm gì?
Không xả rác, các chất độc hại xuống nước để bảo vệ môi trường biển.
Cấm săn bắt cá voi, cá heo trái phép.
Tuyên truyền mọi người cùng bảo vệ môi trường và các loài cá voi.
1. Chọn những đặc điểm của dơi thích nghi vời đời sống bay lượn:
a. Răng nhọn, sắc
c. Chi trước biến đổi thành cánh da rộng
d. Sống ở hang động, kẽ đá
e. Cánh phủ lông mao thưa
2. Chọn những đặc điểm của cá voi thích nghi vời đời sống ở nước:
Cơ thể hình thoi, cổ ngắn, lông mao tiêu biến
Thở bằng phổi
Chi trước biến thành cánh , lông mao tiêu biến
Chi trước dạng bơi chèo
Lớp mỡ dưới da rất dày
Đẻ con, nuôi con bằng sữa

HÌNH ẢNH MỘT SỐ LOÀI THÚ SỐNG Ở BIỂN
Bò biển
DẶN DÒ
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK
Đọc mục em có biết
- Tìm hiểu về đời sống của chuột, hổ, báo
Chào tạm biệt
Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ
Chúc các em học sinh chăm ngoan học giỏi