Bài 49. Đa dạng của lớp Thú: Bộ Dơi và bộ Cá voi

Kiểm tra bài cũ
? Hãy nêu đặc điểm cấu tạo và tập tính của thú mỏ vịt và kanguru thích nghi với đời sống của chúng?
Thú mỏ vịt có mỏ dẹp, bộ lông mịn, không thấm nước, chân có màng bơi, có tuyến sữa nhưng chưa có núm vú.
Kanguru có chi sau lớn khỏe, đuôi to dài để giữ thăng bằng khi nhảy, vú có tuyến sữa. Bụng có túi da là nơi bảo vệ và chăm sóc con non.
? Trên hình là những loài động vật nào ?
C:Documents and SettingsAdminMy DocumentsDownloadsVideoca.flv
TIẾT 54: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tiếp)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Dơi thường sống ở đâu?
? Vào thời điểm nào trong năm và thời gian nào trong ngày thấy dơi đi kiếm ăn.
Dơi thường sống ở trong hang, hốc cây, gác chuông, khe tường, trên cây.
Dơi kiếm ăn vào mùa hè vào lúc sẩm tối hoặc ban đêm.
?Quan sát vào hình 49.1A chú thích vào các số của tranh cấu tạo ngoài của dơi ?
1- Cánh tay
2- ống tay
3- Bàn tay
4- Ngón tay
? Dơi thích nghi với đời sống bay thể hiện ở đặc điểm nào?
Chi trước biến đổi thành cánh da. Cánh da là một màng da rộng phủ lông mao thưa, mềm mại nối liền cánh tay, ống tay, các xương bàn và các xương ngón với mình, chi sau và đuôi
? Tại sao dơi biết bay như chim nhưng lại được xếp vào lớp thú.
Vì dơi đẻ con và nuôi con bằng sữa, thân có lông mao.
? Nhận xét gì về chi sau và thân dơi.
Chi sau yếu, thân ngắn và hẹp.
Chân yếu có tư thế bám vào cành cây treo ngược cơ thể. Khi bắt đầu bay chân rời vật bám, tự buông mình từ cao.
? Mô tả cách bay của dơi.
- Dơi bay thoăn thoắt, thay hướng đổi chiều linh hoạt.
? Dơi có cách cất cánh như thế nào?
? Dựa vào nguồn thức ăn người ta phân biệt có mấy loại dơi.
Gồm có 2 loại dơi: Dơi ăn sâu bọ (dơi ăn sâu bọ). ăn quả cây ( dơi quả)
a
b
c
d
? Bộ răng của dơi có đặc điểm gì thích nghi ăn sâu bọ.
Bộ răng nhọn dễ dàng phá vỡ kitin của sâu bọ.
? Dơi có vai trò gì trong đời sống.
Lợi ích: Diệt côn trùng gây hại, phát tán quả và hạt, phân dơi làm phân bón và pha chế làm thuốc nổ.
Tác hại: ăn quả, hút máu động vật...
? Kể tên các đại diện trong bộ cá voi? chúng thường sống ở đâu?
Cá heo
Cá nhà táng
Cá voi xanh
Cá voi trắng
? Phân tích đặc điểm thích nghi ở nước và cách di chuyển của cá voi.
Cơ thể hình thoi, cổ rất ngắn, lớp mỡ dưới da rất dày.
C:Documents and SettingsAdminMy DocumentsDownloadsVideoca 2.flv
- Chi trước biến đổi thành chi bơi có dạng bơi chèo, vây đuôi nằm ngang, bơi bằng cách uốn mình theo chiều dọc.
? Quan sát vây ngực cá voi và chú thích vào hình.
1- Xương cánh
2- Xương ống tay
3- Xương bàn tay
4- Các xương ngón tay
? Miệng cá voi có đặc điểm gì? Mô tả động tác ăn của cá voi.
- Cá voi không có răng, trên hàm có nhiều tấm sừng rủ xuống như cái sàng lọc nước.
Khi cá há miệng, nước mang tôm, cá và những động vật nhỏ vào miệng cá voi.
Khi cá voi ngậm miệng, thức ăn được giữ trong miệng, còn nước đi qua khe các tấm sừng ra ngoài
? Hiện nay cá voi gặp phải những trở ngại gì trong cuộc sống.
Cá voi đang bị đe dọa
? Em biết gì về loài cá heo?
Cá heo cứu người
Cá heo
Cá nhà táng
Cá voi xanh
? Tại sao bộ cá voi gọi là cá mà lại xếp vào lớp thú
- Đẻ con non khỏe, có một đôi tuyến vú nằm trong túi ở mỗi bên háng.
Bảng. So sánh cấu tạo ngoài và tập tính ăn giữa dơi và cá voi
1
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
Lựa chọn câu trả lời đúng nhất sau:
1. Đặc điểm của bộ dơi là
a, Là thú duy nhất biết bay, chi trước biến đổi thành cánh da
b, Đuôi ngắn
c, Ăn sâu bọ hoặc quả cây
d, Cả a, b và c đều đúng
2. Tại sao dơi khó cất cánh từ mặt đất
a, Cánh dơi quá to nên nặng
b, Thân và đuôi dơi ngắn
c, Chân dơi nhỏ, yếu, thường bám chặt vào cành cây, khi bay chỉ cần rời vật bám.
d, Cả a, b và c đúng.
d
c
Chọn những đặc điểm của cá voi thích nghi đời sống ở nước
a, Cơ thể hình thoi, cổ ngắn
b, Vây lưng to giữ thăng bằng
c, Chi trước có màng nối các ngón
d, Chi trước dạng bơi chèo
e, Mình có vảy, trơn
g, Lớp mỡ dưới da dày
a
d
g
sắp xếp các đặc điểm cấu tạo ngoài và tập tính của dơi và cá voi tương ứng với từng đại diện
a, c, d, g, k
b, e, h, i