Bài 49. Đa dạng của lớp Thú: Bộ Dơi và bộ Cá voi

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH!
Kiểm tra bài cũ
Hãy trình bày đặc điểm cấu tạo và tập tính của thú mỏ vịt và Kanguru thích nghi với đời sống của chúng ?
Trả lời:
* Thú mỏ vịt sống vừa ở nước ngọt, vừa ở cạn ( Châu Đại Dương)
-Đặc điểm: + Mỏ dẹp, bộ lông dày, mịn và không thấm nước.
+ Chân có màng bơi
+ Đẻ trứng, thú cái có tuyến sữa nhưng chưa có núm vú, nuôi con bằng sữa

* Kanguru sống chạy nhảy trên đồng cỏ Châu Đại Dương
-Đặc điểm : + Chi sau lớn, khoẻ, đuôi to dài
+ Đẻ con, con sơ sinh rất nhỏ, được nuôi trong túi da ở bụng thú mẹ, bú mẹ thụ động, thú mẹ có núm vú.
TIẾT 50
Bài 49: ĐA DANG CỦA LỚP THÚ (TIẾP THEO )
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (TIẾP THEO )
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
I. BỘ DƠI:
Dơi thường
sống ở đâu?
Dơi sống trong các hang động, hốc đá, nhà kho, nhà thờ…
Dơi thường đi kiếm ăn vào thời gian nào trong ngày? Thức ăn của dơi là gì?
Dơi thường kiềm ăn vào lúc sẩm tối hoăc ban đêm. Thức ăn của Dơi là sâu bọ và quả cây.
Định vị bằng âm vang
Thị giác và thính giác của dơi có đặc điểm gì?
Thị giác kém, thính giác rất tinh có thể nghe được với tần số 18- 98000 dao động/s.
Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (TIẾP THEO )
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
I. BỘ DƠI:
Quan sát hình sau và cho biết đặc điểm bộ răng của dơi ăn sâu bọ?
Bộ răng nhọn để phá vỏ kitin của sâu
BÀI 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ(tt)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
A. Cấu tạo ngoài của dơi
1. Cánh tay ; 2. Ống tay
3. Bàn tay ; 4. Ngón tay
I. BỘ DƠI:
Quan sát hình và nêu đặc điểm các chi của dơi?
- Chi trước biến đổi thành cánh da. Cánh da là một màng da rộng phủ lông mao thưa, mềm mại nối liền chi trước, thân, chi sau, và đuôi.
Xương cánh ngắn, xương bàn và xương ngón rất dài
- Chi sau của dơi yếu, đuôi ngắn.

BÀI 49 : ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ(tt)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Dơi có màng cánh rộng, thân ngắn nên có cách bay thoăn thoắt, thay hướng, đổi chiều một cánh linh hoạt.
Mô tả cách bay của dơi?
I. BỘ DƠI:
BÀI 49 : ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ(tt)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Mô tả cách cất cánh của dơi?
Chân dơi yếu, bám chặt vào cành cây. Khi bắt đầu bay dơi chỉ cần rời vật bám.
I. BỘ DƠI:
BÀI 49 : ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ(tt)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
Dơi con đang bú sữa mẹ
I. BỘ DƠI:
Dơi có đời sống bay lượn, vì sao không xếp chúng vào lớp Chim mà xếp vào lớp Thú?
Vì dơi đẻ con và nuôi con bằng sữa, thân có lông mao.
Qua phần vừa tìm hiểu em hãy nêu đặc điểm của dơi tiến hoá hơn bộ thú bậc thấp khác?
Dơi có núm vú và con non bú sữa một cách chủ động.
BÀI 49 : ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ(tt)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
I. BỘ DƠI:
Dơi là thú có cấu tạo thích nghi với đời sống bay:
- Có màng cánh rộng, thân ngắn và hẹp, bay thoăn thoắt, thay hướng đổi chiều linh hoạt.
Chân yếu, cất cánh bằng cách thả mình từ trên cao. - Có bộ răng nhọn để phá bỏ vỏ kitin của sâu.
- Đẻ con và nuôi con bằng sữa.
Kết luận
Dơi có lợi ích và tác hại gì đối với con người?
Lợi ích: dơi ăn sâu bọ có hại phân dơi làm thuốc nổ, phân bón
Tác hại: dơi ăn quả làm giảm năng suất cây trồng; dơi hút máu làm hại súc khoẻ con người, động vật, truyền bệnh...
Một số hình ảnh về dơi
Cá nhà táng
Cá heo
Cá voi xanh
Cá voi trắng
BÀI 49 : ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ(tt)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
II BỘ CÁ VOI
Cá voi xanh
Cá heo
Bộ cá voi có đặc điểm cấu tạo ngoài như thế nào thích nghi với đời sống ở nước ?
Bộ cá voi thích nghi với đời sống hoàn toàn trong nước:
Có cơ thể hình thoi, cổ rất ngắn, lông mao gần như tiêu biến lớp mỡ dưới da rất dày
chi trước biến đổi thành chi bơi có dạng bơi chèo, vây
đuôi nằm ngang, bơi bằng cách uốn mình theo chiều dọc
BÀI 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ(tt)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
1. Xương cánh
2. Xương ống tay
3. Xương bàn tay
4. Các xương ngón tay
Vây ngực cá voi và các xương
nâng đỡ cho vây ngực
Đặc điểm của chi?
Chi trước biến đổi thành thành vây bơi dạng bơi chèo, được nâng đỡ bởi các xương chi như ở động vật có xương sống ở cạn.
- Chi sau tiêu giảm.
Xương cánh tay, xương ống tay ngắn, xương ngón tay rất dài.
II BỘ CÁ VOI
BÀI 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ(tt)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
II BỘ CÁ VOI
Dựa vào hình bên kết hợp thông tin SGK hãy cho biết bộ cá voi có răng không?
Cá voi không có răng, trên hàm có nhiều tấm sừng rủ xuống như cái sàng lọc nước.
Dựa vào SGK mô tả cách lấy thức ăn của cá voi?
Khi cá voi há miệng, nước mang tôm, cá và những động vật nhỏ vào miệng cá voi
Khi cá voi ngậm miệng, thức ăn được giữ trong miệng, còn nước đi qua khe các tấm sừng ra ngoài

BÀI 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ(tt)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
II BỘ CÁ VOI
Đặc điểm sinh sản và hô hấp của cá voi?
Cá voi đẻ con và nuôi con bằng sữa.
Hô hấp bằng phổi
Cá voi có hình dạng giống cá, thích nghi với đời sống bơi lội, tại sao không xếp cá voi vào lớp Cá mà vào lớp Thú?
- Xương chi
-Lông mao
-Hô hấp bằng phổi
- Cá voi đẻ con và nuôi con bằng sữa.
Đặc điểm nào của cá voi tiến hoá hơn bọ thú bậc thấp?
Có bán cầu não lớn, con sinh ra khoẻ.
Một số hình ảnh về cá voi

Hiện nay cá voi đang gặp phải những trở ngại gì trong đời sống?
Ô nhiễm môi trường
Nạn săn bắt cá voi
Chúng ta phải làm gì để bảo vệ cá voi?
Bảo vệ môi trường biển, cấm săn bắt cá voi trái phép. Tuyên truyền mọi người cùng bảo vệ môi trường và các loài cá voi.
Bảng. So sánh cấu tạo ngoài và tập tính ăn giữa dơi và cá voi
Phiếu học tập
1
10
5
4
3
12
2
11
9
7
6
8
Đáp án
Hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất:
1, Đặc điểm cơ bản của dơi là:
A, Thân dơi ngắn và hẹp
B, Chi trước biến đổi thành cánh da, có màng cánh rộng
C, Chi sau nhỏ, yếu dùng bám vào vật, treo mình lên cao
D, Cả A, B và C đều đúng
2, Đặc điểm cấu tạo của cá voi là:
A, Cơ thể hình thoi, cổ ngắn, lông tiêu biến
B, Bơi bằng cách uốn mình theo chiều dọc
C, Chi trước biến đổi thành bơi chèo
D, Cả A, B và C đều đúng
NHIỆM VỤ VỀ NHÀ
Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2 trang 161 SGK
Đọc “Em có biết”
Soạn bài 50. Đa dạng của lớp thú (tt). Các bộ móng guốc và bộ linh trưởng
Sưu tầm tranh ảnh về các bộ thú.
Bài học kết thúc. Cô chào các em.
Chúc các em hoc tốt!