Bài 49. Đa dạng của lớp Thú: Bộ Dơi và bộ Cá voi

Bài 49:
ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tiếp theo)
BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI
SINH HỌC 7
I/ B? doi:
- Dơi thường sống trong nh?ng hang d?ng, k? d�, tr�n c�y hay gĩc chuơng nh� th?,.

- Doi thích nghi v?i d?i s?ng bay lượn.


Đại diện của bộ dơi thu?ng l� c�c lồi :
+ Dơi ăn sâu bọ.
+ Dơi quả.


- Cơ thể thon nhỏ giúp cho dơi gi?m b?t tr?ng lu?ng co th? khi bay lượn.



+ Là một màng da rộng phủ lông mao thưa, mềm mại nối liền cánh tay, ống tay, các xương bàn và các xương ngón với mình, chi sau và đuôi ng?n.

- Cánh da c?a dơi có cấu tạo:
- Chi sau của dơi yếu, khi ngừng hoạt động bay dơi không thể đi lại trên mặt đất như các loài thú khác, cũng không th? nhảy nhót như chim.


- Vì th? dơi sẽ treo ngược mình lên cành cây.
- Tru?c khi b?t d?u bay, doi s? rời vật bám, thả mình rơi tự do để lấy đà trước khi bay.



- Doi khi bay thu?ng không có đường bay rõ rệt.
- Th?c an ch? y?u c?a doi: Sâu bọ, quả cây.

- Một số loài dơi còn ăn muỗi, hút máu và biết bắt cá .

+ Bộ răng c?a doi r?t nhọn vì th? cĩ th? d? d�ng ph� v? kkitin c?a s�u b?.
- Dơi thường kiếm ăn vào:

+ Lúc tr?i xẩm tối hoặc ban đêm

- Tuy mắt dơi rất kém nhung thính giác rất tinh, có thể nghe được âm thanh với tần số cao. Đồng thời dơi còn có khả năng phát ra siêu âm va chạm vào chướng ngại vật. Con mồi dội lại tai dơi làm cho dơi xác định chính xác vị trí con mồi. Thời gian từ dơi bay đến vị trí con mồi chỉ trong vòng 1 gi�y.
- M?t s? hình ?nh miêu tả cách bay của dơi.
- C�c ví d? v? c�ch bay c?a doi.
* Kết luận :
- Chi tru?c bi?n th�nh c�nh da, chi sau ti�u gi?m. - Cơ thể ngắn, thon nhỏ. Cánh rộng, chân yếu.
- Th?c an ch? y?u l� s�u b?. - Dùng răng phá vỡ vỏ cứng sâu bọ.
- Bay không có đường bay rõ rệt.
- Hoạt động kiếm ăn vào lúc xẩm tối hoặc ban đêm.
- Vai trò c?a doi đối với đời sống con người :
+ Tiêu diệt sâu bọ phá hại.
II/ Bộ Cá Voi
- Một số hình ảnh về cá heo :


- Ngồi ra d?i diện cịn cĩ c� heo.
- Cá voi xanh l� lồi d?ng v?t l?n nh?t trong gi?i d?ng v?t
Đại diện của bộ cá voi g?m có: cá voi không răng; cá voi có răng: cá heo, cá ông sư, cá nhà táng.
- Chúng thu?ng sống ? bi?n.
-Chúng có hình dáng cơ thể l� hình thoi.
- Ngu?i ta thu?ng th?c m?c tại sao cá voi có đặc điểm giống cá như sống trong môi trường nước, cơ thể hình thoi. mà không xếp chúng vào lớp cá mà lại xếp vào lớp thú?
+ Dĩ l� vì ch�ng d? con và nuôi con bằng sữa.
+ Co cơ vú l?i, sau dĩ phun sữa vào miệng con non.
- Cá voi cho con b� nhu th? n�o?

-Thức ăn của cá voi thu?ng l�:

- Cách ăn của cá voi: Khi há miệng nước mang tôm cá, động vật nhỏ vào miệng cá voi, khi cá voi ngậm miệng, thức ăn dược giữ trong miệng, còn nước đi qua khe các tấm sừng ra ngoài.
+ Tôm cá và động vật nhỏ
Nêu đặc điểm cá voi thích nghi với đời sống dưới nước?
+ Cơ thể hình thoi,lông gần như tiêu biến hoàn toàn, có lớp mỡ dưới da rất dầy, cổ không phân biệt với thân, vây đuôi nằm ngang, bơi bằng cách uốn mình theo chiều dọc.
-Tại sao cá voi có cơ thể nặng nề, vây ngực rất nhỏ, nhưng nó vẫn di chuyển được dễ dàng trong nước.?
+ Cấu tạo của xương vây giống chi trước
Khỏe , cơ thể có lớp mỡ dầy
*Kết luận :
-Đại diện cá voi.
-Cơ thể hình thoi.
-Chi trước biến đổi thành vây bơi.
-Bơi uốn mình theo chiều dọc ăn bằng cách lọc mồi.
Thảo luận nhóm
-So sánh cấu tạo ngoài và tập tính ăn giữa dơi và cá voi?
Câu hỏi trắc nghiệm
Hãy đánh dấu vào câu trả lời đúng:
1. Cách cất cánh của dơi là:
a. Nhún mình lấy đà từ mặt đất.
b. Chạy lấy đà rồi vỗ cánh.
c. Chân rời vật bám, buông mình từ trên cao.
2. Chọn những đặc điểm của cá voi thích nghi với đời sống dưới nước.
a. Cơ Thể hình thoi, cổ ngắn.
b. Vây lưng to giữ thăng bằng.
c. Chi trước có màng nối các ngón.
d. Chi trước dạng bơi chèo.
e. Mình có vẩy, trơn.
f. lớp mỡ dưới da dày.
-Dặn dò:
-Học bài và trả lời câu hỏi trong SGK
-Đọc mục "Em có biết"
-Tìm hiểu đời sống của chuột, hổ, báo.
-Kẻ bảng 1 tr.164 SGK.