Bài 49. Cơ quan phân tích thị giác

Text
Text
SINH HỌC 8
Giáo viên: Nguyễn Thị Tươi
Trường THCS Đoàn Thị Điểm Cần Thơ
Hãy so sánh cấu tạo của phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm.
Hãy trình bày cấu tạo và chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng.
Bài 49
Tiết 51
Bài 49
Tiết 51
I. CƠ QUAN PHÂN TÍCH:
Cơ quan thụ cảm
Dây thần kinh
Bộ phận
phân tích ở
trung ương
(Phân tích kích thích nhận được cho cơ thể cảm giác)
(Dẫn truyền hướng tâm)
(Tiếp nhận kích thích từ môi trường)
Cơ quan phân tích gồm những bộ phận nào? Vai trò của cơ quan phân tích ra sao?Phân biệt cơ quan thụ cảm với cơ quan phân tích.
I. CƠ QUAN PHÂN TÍCH: gồm có
* Cơ quan phân tích gồm có:
- Cơ quan thụ cảm.
- Dây thần kinh.
- Bộ phận phân tích ở trung ương.
* Giúp cơ thể biết được tác động của môi trường.
II. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC:
Cơ quan phân tích thị giác
Vùng thị giác
Cơ quan phân tích thị giác gồm những bộ phận nào?
Dây thần kinh thị giác
Tế bào thụ cảm
I. CƠ QUAN PHÂN TÍCH: gồm có
* Cơ quan phân tích gồm có:
- Cơ quan thụ cảm.
- Dây thần kinh.
- Bộ phận phân tích ở trung ương.
* Giúp cơ thể biết được tác động của môi trường.
II. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC:
*Cơ quan phân tích thị giác gồm:
- Tế bào thụ cảm thị giác ( ở màng lưới cầu mắt)
- Dây thần kinh thị giác .
- Vùng thị giác( ở thùy chẫm vỏ não)
Sơ đồ cấu tạo cầu mắt
Mµng cøng
Mµng m¹ch
Mµng l­íi
Mµng gi¸c (gi¸c m¹c)
Lòng đen (mống mắt)
Lỗ đồng tử
Thể thuỷ tinh
Thuỷ dịch
Dịch thuỷ tinh
Nêu vị trí, hình dạng và các bộ phận chính của cầu mắt
* Quan sát hình 49.1 và 49.2 hoàn chỉnh thông tin về cấu tạo cầu mắt:
Cầu mắt vận động được là nhờ
...............
Cầu mắt gồm có 3 lớp: Lớp ngoài cùng là
.............
Có nhiệm vụ bảo vệ phần trong cầu mắt. Phía trước màng cứng là màng giác trong suốt để ánh sáng đi qua vào trong
.........................
cầu mắt: tiếp đến là lớp
coù nhieàu
mạch máu và các tế bào sắc tố đen tạo thành một phòng tối trong cầu mắt(như phòng tối của máy ảnh); lớp trong cùng là
..........................
Trong đó chứa
.............................
bao gồm 2 loại: tế bào nón và tế bào que.
cơ vận động mắt
màng cứng
màng mạch
màng lưới
tế bào thụ cảm thi giác
Thể thủy tinh
Lòng đen
Lỗ đồng tử
Thủy dịch
Màng giác
Dịch thủy tinh
Điểm vàng
Điểm mù
M�ng lu?i
Màng mạch
Màng cứng
Dây thần kinh thị giác
SƠ ĐỒ CẤU TẠO CẦU MẮT
(Mắt trái bổ ngang)
II. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC:
*Cơ quan phân tích thị giác gồm:
- Tế bào thụ cảm thị giác ( ở màng lưới cầu mắt)
- Dây thần kinh thị giác .
- Vùng thị giác( ở thùy chẫm vỏ não)
1. Câú tạo cầu mắt:
a. Màng bọc:
- Màng cứng: Ngoài, bảo vệ cầu mắt, phía trước trong suốt gọi là màng giác.
- Màng mạch: Ở giữa, phía trước là lòng đen.
- Màng lưới: Trong cùng gồm các tế bào hình nón, tế bào hình que. Trên màng lưới còn có điểm vàng, điểm mù.
b. Môi trường trong suốt: gồm có thủy dịch, thể thủy tinh, dịch thủy tinh.
II. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC:
1. Câú tạo cầu mắt:
2. Cấu tạo của màng lưới:
Điểm
vàng
A – XA ĐIỂM VÀNG
B – TẠI ĐIỂM VÀNG
C – GẦN ĐIỂM VÀNG
Điểm
mù
SƠ ĐỒ CẤU TẠO CẦU MẮT
(Mắt trái bổ ngang)
SƠ ĐỒ CẤU TẠO MÀNG LƯỚI
Hình nón
Hình que
Chủ yếu ở điểm vàng
Chủ yếu ở xa điểm vàng
Ánh sáng mạnh và màu sắc
Ánh sáng yếu
PHIẾU HỌC TẬP 2
Dựa vào nội dung sgk trang 156 và sơ đồ cấu tạo màng lưới sau, em hãy hoàn thành bảng dưới đây:
Vì sao vào ban đêm lúc ánh sáng yếu ta không nhận rõ màu sắc của vật?
Vào ban đêm chỉ có tế bào que hoạt động nhưng tế bào que chỉ nhận kích thích về ánh sáng không nhận kích thích về màu sắc.
Xác định vị trí của điểm vàng và điểm mù
Điểm vàng
Điểm mù
Dây thần kinh
Vị trí của điểm vàng và điểm mù
Vì sao ảnh của vật hiện trên điểm vàng lại nhìn rõ nhất, ảnh hiện trên điểm mù sẽ không nhìn thấy gì?
Vì ở điểm vàng tập trung nhiều tế bào nón, mỗi chi tiết của ảnh được một tế bào nón tiếp nhận sau đó liên hệ với một tế bào thần kinh riêng rẽ. Còn điểm mù không có tế bào thụ cảm thị giác.
II. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC:
1. Câú tạo cầu mắt:
2. Cấu tạo của màng lưới:
* Màng lưới chúa các tế bào thụ cảm thị giác gồm:
- Tế bào nón: Tiếp nhận kích thích ánh sáng mạnh và màu sắc.
- Tế bào que: Tiếp nhận kích thích ánh sáng yếu.
* Điểm vàng: Là nơi tiếp nhận ánh sáng và nơi tập trung nhiều tế bào nón.
* Điểm mù: Không có tế bào thụ cảm thị giác.
3. Sự tạo ảnh ở màng lưới:
A
B
Trình bày quá trình tạo ảnh ở màng lưới
ánh sáng phản chiếu từ vật qua thể thuỷ tinh tạo ảnh ngược, nhỏ hơn vật trên màng lưới.
3. Sự tạo ảnh ở màng lưới:
Hình 1
Hình 2
Hình 3
Qua thí nghiệm trên, em có thể rút ra kết luận gì về vai trò của thể thuỷ tinh trong cầu mắt
Nhờ có khả năng điều tiết của thể thuỷ tinh mà ta có thể nhìn vật ở xa hoặc ở gần.
Sự Điều tiết của thể thuỷ tinh
Sơ đồ thí nghiệm về sự điều tiết độ cong của thể thủy tinh
F
|
Màn ảnh (Tượng trưng màng lưới)
ảnh ngược, nhỏ, rõ.
1
Vật ở vị trí A
F
|
ảnh ngược, lớn hơn nhưng mờ.
1
Vật ở vị trí B
F
|
ảnh ngược, lớn, rõ
2
Vật vẫn ở vị trí B
Trục mắt
Thấu kính (tượng trưng cho thể thuỷ tinh)
Vật ở vị trí A
(a)
(c)
(b)
`
Vùng thị giác
Cơ quan thụ cảm
Cơ quan phân tích thị giác
II. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC:
1. Câú tạo cầu mắt:
2. Cấu tạo của màng lưới:
3. Sự tạo ảnh ở màng lưới:
- Thể thủy tinh (như một thấu kính hội tụ) có khả năng điều tiết để nhìn rõ vật.
- Ánh sáng phản chiếu từ một vật qua môi trường trong suốt tới điểm vàng màng lưới tạo nên một ảnh ngược thu nhỏ của vật và kích thích tế bào thụ cảm thị giác theo dây TK thị giác về vùng thị giác ở vỏ não, cho ta nhận biết về hình dạng độ lớn và màu sắc của vật.
Chọn các cụm từ ( tế bào thụ cảm thị giác , màng lưới, trung ương , thể thủy tinh, vùng thị giác ), thích hợp để hoàn chỉnh các câu sau đây:
Cơ quan phân tích thị giác gồm: ....................... trong cầu mắt, dây thần kinh thị giác và ......................... của vỏ đại não.
Ta nhìn được là nhờ các tia phản chiếu từ vật đến mắt qua ......................... tới điểm vàng màng lưới sẽ kích thích các ...................................., ở đây truyền về .......................... cho ta nhận biết về hình dạng độ lớn và màu sắc của vật.
màng lưới
vùng thị giác
thể thủy tinh
tế bào thụ cảm thị giác
trung ương
-Học bài .
- Làm các câu hỏi ở SGK.
- Đọc bài đọc thêm.
-Bài sau: Vệ sinh mắt.
Đọc SGK và tìm hiểu một số bệnh và tật của mắt
Chúc các em học giỏi
Kính chúc sức khỏe qúi thầy cô
Trân trọng kính chào