Bài 49. Cơ quan phân tích thị giác

CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC
Tiết 54 - Bài 49
I / CƠ QUAN PHÂN TÍCH
Cơ quan
Thụ cảm
Dây thần kinh
( Dẫn truyền hướng tâm )
Bộ phận phân tích
ở trung ương
Một cơ quan phân tích gồm những bộ phận nào ?
Cơ quan phân tích có ý nghĩa gì đối với cơ thể ?
Giúp cơ thể nhận biết được các tác động của môi trường.
II/ CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC
Cơ quan phân tích thị giác gồm: Các tế bào thụ cảm thị giác trong màng lưới của cầu mắt, dây thần kinh thị giác (Dây số II) & vùng thị giác ở thuỳ chẩm.
1/ Cấu tạo của cầu mắt
Cầu mắt phải trong hốc mắt
Sơ đồ cấu tạo cầu mắt ( mắt trái bổ ngang )
Màng cứng
Màng mạch
Màng lưới
Màng bọc
Thể thủy tinh
Thủy dịch
Dịch thủy Tinh
Lòng đen
Lỗ đồng tử
Màng giác
Dây thần kinh thị giác
Điểm mù
Cơ vận động mắt
Màng cứng
màng mạch
màng lưới
tế bào thụ cảm thị giác
1/ Cấu tạo của cầu mắt
Cầu mắt được bảo vệ bởi các mi mắt, lông mày và lông mi. Cầu mắt vận động được là nhờ các cơ vận động mắt.
Cầu mắt gồm :
a.Màng bọc:
- Màng cứng: được chia làm 2 phần. Phần sau có màu trắng đục, phần trước hơi phồng lên, trong suốt gọi là màng giác.
- Màng mạch: có nhiều mạch máu ở màng này có chứa lòng đen chứa sắc tố.Ở giữa lòng đen có lỗ nhỏ ( lỗ đồng tử )
- Màng lưới: Chứa tế bào thần kinh gồm 2 loại tế bào nón và tế bào hình que là 2 loại tế bào thụ cảm thị giác.
a. Màng bọc
b.Môi trường trong suốt :
-Thể thủy tinh : trong suốt, nằm phía sau và sát lòng đen.
- Thuỷ tinh & dịch thuỷ tinh: là chất lỏng trong suốt.
2/ Cấu tạo của màng lưới
Tế bào que
Tế bào nón
Tế bào thần kinh thị giác
Tế bào sắc tố
Tế bào hai cực
Tế bào liên lạc ngang
Màng lưới có cấu tạo như thế nào ?
Điểm vàng:
là nơi tập trung của tế bào nón.
+Tế bào nón tiếp nhận kích thích ánh sáng mạnh, mỗi tế bào nón liên hệ với tế bào thần kinh thị giác qua 1 tế bào 2 cực.
+Tế bào que : Tiếp nhận kích thích ánh sáng yếu. Nhiều tế bào que mới liên hệ với 1tế bào thần kinh thị giác.
b.Điểm mù:
là đi ra của các sơi trục các tế bào thần kinh thị giác , không có tế bào thụ cảm thị giác.
2/ Cấu tạo màng lưới ( tế bào thụ cảm )
Tế bào sắc tố
Tế bào que
Tế bào nón
Tế bào liên lạc ngang
Tế bào hai cực
Tế bào thần kinh thị giác
3/ Sự tạo ảnh ở màng lưới
Sơ đồ thí nghiệm về sự điều tiết độ cong của thể thủy tinh
F
F
F
ảnh ngược, nhỏ , rõ
ảnh ngược, lớn hơn nhưng mờ
ảnh ngược, lớn, rõ
màn ảnh ( tượng trưng màng lướ )
Thấu kính
(Tượng trưng thể thuỷ tinh)
Vật ở vị trí A
Vật ở vị trí B
1
1
2
Vật ở vị trí B
Qua các kết quả cuả thí nghiệm trên , em có thể rút ra kết luận gì về vai trò của thể thủy tinh trong cầu mắt ?
+ Nhờ khả năng điều tiết của thể thuỷ tinh ( như 1 thấu kính hội tụ ) mà ta có thể nhìn rõ vật ở xa cũng như khi tiến lại gần.
+ Vật càng gần mắt , thể thuỷ tinh càng phồng lên kéo ảnh về phía trước cho ảnh rơi đúng vào màng lưới giúp ta có thể nhìn rõ vật hơn.
+ Thể thuỷ tinh có khả năng điều tiết để nhìn rõ vật.
Trình bày quá trình tạo ảnh ở màng lưới ?
3/ Sự tạo ảnh ở màng lưới
- Ánh sáng phản chiếu từ vật nhìn đi vào mắt phải qua : màng giác, thể thuỷ tinh, dịch thuỷ tinh.
- Lỗ đồng tử : ở mống mắt điều tiết lượng ánh sáng vào mắt.
- Nhờ sự điều tiết của thể thuỷ tinh mà ảnh sẽ rõ nét trên màng lưới.
- Ảnh tác động lên tế bào thụ cảm thị giác, làm hưng phấn các tế bào này và từ đó các luồng xung thần kinh sẽ truyền về vùng vỏ não tương ứng ở thùy chẩm để cho ta cảm nhận ảnh của vật.