Bài 48. Mắt

QUANG HỌC LỚP 9
BÀI 48
MẮT
Giáo viên : Trần Ánh Quốc
Trường THCS Gio Mai
Bạn Bình: Cậu có biết mỗi người đều có 2 cái thấu kính không ?
Bạn Hoà : Kính mắt chư �gì ?
Bạn Bình: Đâu phải ai cũng có kính mắt.
Bạn Hoà : Thế thì tớ chẳng biết.
Bạn Bình: Cậu cũng có đấy, thậm chí cậu bị cận nên có cả 4 cái đấy
Bạn Hoà : Tớ chẳng hiểu gì cả?

Vậy các em tìm cách giúp Hòa trả lời câu hỏi trên.
ĐỐ VUI
Tuần 27 - tiết 54
B�i 48 : MẮT
Khi học môn Sinh học lớp 8 ta đã biết mắt có cấu tạo như thế nào. Để tìm hiểu lại cấu tạo mắt ta cùng nghiên cứu hình sau :
Thể thủy tinh

Màng lưới
Giác mạc
Cơ vòng
Dây thần kinh thị giác
I)CẤU TẠO MẮT
Nói về mặt quang học, mắt có mấy bộ phận chính? ( hình8.1 SGK)
Thể thủy tinh

Màng lưới
Hai bộ phận quan trọng của mắt là :
Thể thuỷ� tinh và màng lưới

+ �nh cđa v�t m� m�t ta nh�n th�y hiện � ��u ?
TKHT

MAØN HÖÙNG AÛNH
+ B� ph�n n�o ��ng vai tr� TKHT ? Tiêu cự cđa n� thay đổi nh� th� n�o ?
+ Màng lưới ở đáy mắt tại đó ảnh hiện lên rõ
+ Thể thuỷ� tinh là một TKHT nó phồng lên, dẹt xuống để thay đổi tiêu cự f
So sánh mắt và máy ảnh

C1) Nêu những điểm giống nhau về cấu tạo giữa con mắt và máy ảnh:
Thể thuỷ tinh ủoựng vai troứ nhử boọ phaọn naứo trong maựy aỷnh ? Phim trong maựy aỷnh ủoựng vai troứ nhử boọ phaọn naứo trong con maột ?
GIỐNG NHAU
+ThĨ thủ tinh và vật kính đều là TKHT
+ Phim & màng lưới đều có tác dụng như màn hứng ảnh
KHÁC NHAU
Nêu những điểm kh�c nhau về cấu tạo giữa con mắt và máy ảnh:
Để nhìn rõ vật thì ảnh của vật đó phải hiện rõ trên màng lưới . Muốn vậy mắt ta phải qua quá trình điều tiết vậy sự điều tiết là gì ?
II. SỰ ĐIỀU TIẾT

C2 Ta đã biết khi vật càng xa thấu kính hội tụ thì ảnh thật của vật nằm càng gần tiêu điểm của thấu kính .
Vậy em hãy cho biết tiêu cự của thể thuỷ tinh khi mắt nhìn các vật ở xa và các vật ở gần ; khác nhau như thế nào ? ( biết khoảng cách từ thể thuỷ tinh của mắt đến màng lưới là không đổi?)
?Sự điều tiết của mắt là gì?
?Sự thay đổi độ cong của thĨ thủ tinh để làm cho ảnh của vật cần quan sát hiện rõ trên võng mạc gọi là sự điều tiết
I
Hai tam giác OIF` v� A`B`F` đồng dạng với nhau :
Vì AB và OA` không đổi nên nếu OA lớn thì ảnh A`B` nhỏ ,OF` c�ng lín và ngược lại.
Ngh�a l� khi nhìn các vật ở xa th� ti�u c� cđa thĨ thủ tinh c�ng lín và khi nhìn các vật ở gần th� ti�u c� cđa thĨ thủ tinh c�ng nh�.

Hai tam giác A`B`O & ABO đồng dạng với nhau :
I
Vì AB và OA` không đổi nên nếu OA lớn thì ảnh A`B` nhỏ và ngược lại

B
II. SỰ ĐIỀU TIẾT

?Sự điều tiết của mắt là gì?
? Sự thay đổi độ cong của thĨ thủ tinh để làm cho ảnh của vật cần quan sát hiện rõ trên võng mạc gọi là sự điều tiết
Nhìn vaọt ụỷ xa, tieõu cửù cuỷa thể thuỷ tinh daứi
? Nh�n vật ở gần, tiêu cự của thĨ thủ tinh ngắn
III/ ĐIỂM CỰC CẬN - ĐIỂM CỰC VIỄN

Điểm xa nhất mà khi có một vật tại đó mắt không phải điều tiết nhưng có thể nhìn rõ vật ? điểm cực viễn . Khoả�ng cách từ CV đến mắt gọi là khoảng cực viễn
* Nếu mắt tốt điểm cực viễn ở vô cực
2. Điểm gần nhất mà khi co �một vật tại đó mắt phải điều tiết tối đa có thể nhìn rõ được vật gọi là điểm cực cận Cc .Khoảng cách từ Cc ? mắt gọi là khoảng cực cận
* Khoảng từ điểm cực cận ?điểm cực viễn gọi là giới hạn nhìn rõ của mắt
Các em đọc thông tin ở hình 48.3 để hiểu biết thêm về bảng thị lực
V. BÀI TẬP CỦNG CỐ :Khoanh v�o ��p �n �ĩng

C�u1: Phát biểu nào sau đây là đúng khi so sánh mắt với máy ảnh
A.Thể thuỷ tinh đóng vai trò như vật kính trong máy ảnh
B.Phim đóng vai trò như màng lưới trong con mắt
C.Tiêu cự của thể thuỷ tinh có thể thay đổi còn tiêu cự của vật kính không thay đổi
D.Các phát biểu A,B ,C đều đúng
C�u2: S� �iỊu ti�t cđa m�t c� t�c dơng g�
A.L�m t�ng �� lín cđa v�t B.L�m t�ng kho�ng c�ch ��n v�t
C.L�m �nh hiƯn r� n�t tr�n m�ng l�íi D.C� A,B,C �Ịu �ĩng
C�u3:Mu�n nh�n r� v�t th� v�t ph�i n�m � ph�m vi n�o cđa m�t ?
A. T� c�c c�n ��n m�t
B. T� c�c viƠn ��n m�t
C. T� c�c viƠn ��n c�c c�n cđa m�t
D.Các phát biểu A,B ,C đều đúng

.

ĐÁP ÁN
Câu 1: D
Câu 2 :C
Câu 3: C
IV. VẬN DỤNG
C5: Một người đứng cách một cột điện là 20m,cột điện cao 8m . Nếu coi khỏang cách từ thể thủy tinh đến màng lưới của mắt người là 2cm thì ảnh của cột điện trên màng lưới sẽ cao bao nhiêu xentimet?

Tóm tắt:
d =AO = 20m
d` = OA/ = 2cm AB = 8m, tính A/B/ ?
Gi�i : OAB ~ OA`B`
Thế số : A/B/ = 800
= 0,8 cm .V�y chiỊu cao �nh c�t tr�n m�ng l�íi l� 0,8 cm

Traû lôøi C6 :
Khi nhìn moät vaät ôû ñieåm cöïc vieãn thì tieâu cöï cuûa theå thuyû tinh daøi nhaát
Khi nhìn moät vaät ôû ñieåm cöïc caän thì tieâu cöï cuûa theå thuyû tinh ngaén nhaát

C6
Dặn dò:
Học nội dung phần ghi nhớ
Làm bài: 48.1; 48.2; 48.4