Bài 48. Mắt

KIỂM TRA BÀI CŨ
Em hãy nêu tên hai bộ phận quan trọng nhất của máy ảnh ? Tác dụng của các bộ phận đó.
Trả lời : Hai bộ phận quan trọng của máy ảnh là vật kính và buồng tối.
Buồng tối để không cho ánh sáng ngoài lọt vào, chỉ ánh sáng truyền từ vật cần chụp ảnh truyền qua thấu kính tác động lên phim.
Vật kính là một thấu kính hội tụ để tạo ảnh thật trên phim
Bình: Cậu có biết mỗi người đều có 2 cái thấu kính không?
Hòa: Kính mắt chứ gì?
Bình: Đâu phải ai cũng có kính mắt.
Hòa: Thế thì tớ chẳng biết.
Bình: Cậu cũng có đấy, thậm chí cậu bị cận nên có cả 4 cái dấy..
Hòa: Tớ chẳng hiểu gì cả.
Đố vui
Chúng ta tìm cách giúp Hòa qua bài học hôm nay.
MẮT
Ba�i 48:
 Hai bộ phận quan trọng của mắt là thể thuỷ tinh và màng lưới.
 Thể thuỷ tinh là một TKHT, có thể phồng lên hay dẹt xuống để thay đổi tiêu cự.
Thể thuỷ tinh
Màng lưới
1) C?u t?o.
+ Mắt có những bộ phận quan trọng nào ?
+ Bộ phận nào của mắt đóng vai trò như TKHT ? Tiêu cự của nó có thể thay đổi được không ?
I. Cấu tạo của mắt
(Các em xem tiếp hình ảnh sau để tìm hiểu thêm về cấu tạo của mắt)
Màng lưới
Cơ vòng đỡ
Mắt bổ dọc
Con ngươi
+ Ảnh của vật mà mắt nhìn thấy hiện ở đâu ?
 Màng lưới ở đáy mắt, tại đó ảnh thật hiện lên rõ.
BÀI 54: MẮT
1) C?u t?o.
I. Cấu tạo của mắt
? Thể thuỷ tinh đóng vai trò như vật kính.
? Màng lưới giống như phim của máy ảnh.
2) So sánh mắt và máy ảnh.
I) Cấu tạo của mắt
Cấu tạo.
C1: Nêu những điểm
giống nhau về cấu tạo
giữa mắt và máy ảnh
 Giống nhau : Thể thuỷ tinh và vật kính đều là thấu kính hội tụ.
 Khác nhau : Thể thuỷ tinh có thể thay đổi tiêu cự, vật kính có tiêu cự không đổi.
Vật kính
TT tinh
Phim
ML
BÀI 54: MẮT
Để nhìn rõ vật thì ảnh của vật đó phải hiện rõ trên màng lưới.Muốn vậy mắt ta phải qua quá trình điều tiết vậy điều tiết là gì?
Sự điều tiết của mắt là gì?
BÀI 54: MẮT
I) Cấu tạo của mắt
II) Sự điều tiết
 Sự điều tiết là sự thay đổi độ cong của thể thủy tinh để làm cho ảnh của vật cần quan sát hiện rõ trên võng mạc
Ta đã biết khi vật càng xa thấu kính hội tụ thì ảnh thật của vật nằm càng gần tiêu điểm của thấu kính .
Vậy em hãy cho biết tiêu cự của thể thuỷ tinh khi mắt nhìn các vật ở xa và các vật ở gần ; khác nhau như thế nào ? ( biết khoảng cách từ thể thuỷ tinh của mắt đến màng lưới là không đổi?)
C2
I
Hai tam giác OIF` v� A`B`F` đồng dạng với nhau :
Vì AB và OA` không đổi nên nếu OA lớn thì ảnh A`B` nhỏ ,OF` c�ng lín và ngược lại.
Ngh�a l� khi nhìn các vật ở xa th� ti�u c� cđa thĨ thủ tinh c�ng lín và khi nhìn các vật ở gần th� ti�u c� cđa thĨ thủ tinh c�ng nh�.
Hai tam giác A`B`O & ABO đồng dạng với nhau :
Vì AB và OA` không đổi nên nếu OA lớn thì ảnh A`B` nhỏ và ngược lại

B
I
Vật đặt gần mắt
Vật đặt xa mắt
Quan sát hình ảnh trên và nêu kết luận.
Kết luận : Vật đặt càng xa mắt thì tiêu cự càng lớn.
Cc
Cv
(Cc )
(Cv )
Điểm cực viễn
Điểm cực cận
+ Là điểm xa mắt nhất mà người ta có thể nhìn rõ được khi không điều tiết.
+ khoảng cách từ mắt đến điểm cực viễn gọi là khoảng cực viễn.
+ Là điểm gần mắt nhất mà người ta có thể nhìn rõ được khi không điều tiết.
+ khoảng cách từ mắt đến điểm cực cận gọi là khoảng cực cận.
Khoảng nhìn rõ mà mắt không phải điều tiết.
BÀI 54: MẮT
I) Cấu tạo của mắt
II) Sự điều tiết
III) Điểm cực cận và điểm cực viễn
Các em đọc thông tin ở hình 48.3 để hiểu biết thêm về bảng thị lực
Bảng thử thị lực được thu nhỏ bằng 19% kích thước thật. Dòng ứng với mắt bình thường (10/10) là dòng thứ 10 từ trên xuống. Nếu em muốn thử mắt thì hãy đặt hình 48.3b cách mắt 5m và nhìn dòng chữ thứ 2 từ trên xuống hoặc nhìn hình 48.3a GSK
Kết luận
Hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thủy tinh và màng lưới.
Thể thủy tinh đóng vai trò như vật kính trong máy ảnh, còn màng lưới như phim, ảnh của vật mà ta nhìn thấy hiện trên màng lưới.
Trong quá trình điều tiết thì thể thủy tinh co giãn, phồng lên hoặc dẹt xuống, để cho ảnh hiện lên màng lưới rõ nét.
Điểm xa mắt nhất mà ta có thể nhìn rõ được khi không cần điểu tiết gọi là điểm cực viễn
Điểm gần mắt nhất mà ta nhìn rõ được gọi là điểm cực cận
IV) Vận dụng
Em hãy nghiên cứu C5 trong SGK và xác định chiều cao của ảnh trên màng lưới ?
Tóm tắt : OA = 20m = 2000cm
OA’ = 2cm.
AB = 8m = 800cm
Giải :
Từ kết quả chứng minh ở bài 47, ta có :
Chiều cao của ảnh trên màng lưới :
BÀI 54: MẮT
I) Cấu tạo của mắt
II) Sự điều tiết
III) Điểm cực cận và điểm cực viễn


C6
Khi nhìn một điểm ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thủy tinh sẽ dài hay ngắn nhất? Khi nhìn một vật ở điểm cực cận thì tiêu cự của thể thủy tinh sẽ dài hay ngắn nhất?
Khi nhìn một vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thuỷ tinh dài nhất
Khi nhìn một vật ở điểm cực cận thì tiêu cự của thể thuỷ tinh ngắn nhất
Trả lời
Bài 1: Câu nào sau đây đúng?
Mắt hoàn toàn không giống với may ảnh
Mắt hoàn toàn giống máy ảnh
Mắt tương đối giống máy ảnh, nhưng không tinh vi bằng máy ảnh.
Mắt tương đối giống máy ảnh, nhưng tinh vi hơn máy ảnh nhiều.
Củng cố
a - 3; b - 4; c - 1; d - 2
Bài 2: Hãy ghép mỗi phần a),b),c),d) với mỗi phần 1,2,3,4 để thành câu so sánh
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Làm bài tập 48.3 và 48.4
- Đọc trước bài: MẮT CẬN VÀ MẮT LÃO