Bài 48. Luyện tập: Rượu etylic, axit axetic và chất béo

Kính chào Quý thầy cô về dự “ Chuyên đề cấp huyện” năm học 2005 – 2006 Môn : Hóa Học 9 Giáo viên : Đỗ Công Bình Đơn vị :Trường THCS Quang Trung
Bài 48
LUYỆN TẬP RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
 1. Hãy hoàn thành bảng sau :
 2. Chất hữu cơ A có công thức phân tử là C2H6O, chất hữu cơ B có công thức phân tử là C2H4O2. Cần làm những thí nghiệm nào để chứng minh A là rượu etylic và B là axit axetic ? Viết phản ứng minh họa.
Đáp án *A có CTPT C2H6O có 2 CTCT : (1) CH3 – CH2 - OH ; (2) CH3 – O – CH3 - Để chứng minh A là rượu etylic ta cho A tác dụng với Na, nếu có khí thoát ra là rượu etylic (1). 2CH3-CH2-OH + 2Na  2CH3-CH2-ONa + H2 
* B có CTPT C2H4O2 có 3 CTCT : (1) ; (2) ;
(3)
-Để chứng minh B là axit axetic ta cho B tác dụng với Na2CO3, nếu có khí thoát ra là axit axetic (1). 2CH3COOH + Na2CO3  2CH3COONa + CO2  + H2O
3. (ở nhà) : A và B đều có công thức phân tử là C2H4O2. Cả A và B đều phản ứng được với Natri nhưng chỉ có B mới làm quỳ tím hóa đỏ. Xác định công thức cấu tạo của A,B. Viết các phản ứng minh họa.
4. Hãy chọn các chất thích hợp điền vào các dấu hỏi rồi viết các phương trình hóa học của các sơ đồ phản ứng sau :
a) C2H5OH + ?  ? + H2 b) C2H5OH + ? CO2 + ? c) CH3COOH + ? CH3COOC2H5 + ? d) CH3COOH + ?  (CH3COO)2Mg + ? e) CH3COOH + KOH  ? + ? f) (RCOO)3C3H5 + ? ? + RCOONa g) CH3COOC2H5 + H2O ? + ?

Đáp án
a) 2C2H5OH + 2Na  2C2H5ONa + H2
b) C2H5OH + 3O2 2CO2 + 3H2O
c) CH3COOH + C2H5OH
CH3COOC2H5 + H2O d) 2CH3COOH + Mg  (CH3COO)2Mg + H2 
e) CH3COOH + KOH  CH3COOK + H2O f) (RCOO)3C3H5 + 3NaOH
C3H5(OH)3 + 3RCOONa
g) CH3COOC2H5 + H2O CH3COOH +C2H5OH

5. (ở nhà) : Viết các phương trình thực hiện dãy chuyển hóa sau :
C2H4  C2H5OH  CH3COOH 
CH3COOC2H5 C2H5OH  C2H5OK
CH3COOH  CH3COONa
6. Có 3 lọ không nhãn chứa ba chất lỏng là : rượu etylic, axit axetic, dầu ăn tan trong rượu etylic. Chỉ dùng nước và quỳ tím, hãy phân biệt các chất lỏng trên.
Đáp án :
- Lấy mỗi chất một ít cho vào 3 ống nghiệm riêng biệt và đánh số thứ tự.
- Lần lượt nhúng giấy quỳ tím vào 3 ống nghiệm nói trên, nếu chất lỏng nào làm quỳ tím hóa đỏ thì đó là axit axetic.
- Nhỏ 2 chất lỏng còn lại vào nước, chất lỏng nào tan hoàn toàn là rượu etylic; chất lỏng nào khi cho vào nước thấy có chất lỏng không tan nổi lên trên đó là hỗn hợp của rượu etylic với dầu ăn.
7.Cho 12 gam CH3COOH tác dụng với C2H5OH ( với H2SO4 đặc làm xúc tác và đun nóng ).
a) Tính khối lượng este thu được, biết hiệu suất phản ứng chỉ đạt 60 %.
b) Nếu pha khối lượng axit axetic trên thành dung dịch giấm 5 % thì khối lượng dung dịch giấm thu được là bao nhiêu gam ?
Hướng dẫn
a)– Tính số mol CH3COOH
– Viết pt, dựa vào pt tính số mol este => khôí lượng este (lý thuyết)
– Kết hợp với hiệu suất 60%, tính khối lượng este thực tế cần tìm.
b) Khối lượng CH3COOH = 12 g
C% dd giấm = 5 %
mdd giấm=
Đáp án:
a)
CH3COOH +C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O
0,2 mol
0,2 mol
Suy ra : = n.M
b) Khối lượng dung dịch giấm thu được là :
Vì hiệu suất phản ứng chỉ đạt 60 % nên khối lượng este thực tế thu được là :
= 0,2. 88 = 17,6 (gam)
8. (ở nhà) a) Lên men 10 lit rượu 80 thu được bao nhiêu gam axit axetic ? biết hiệu suất quá trình lên men chỉ đạt 92 % và rượu etylic có D = 0,8 g/cm3.
b) Nếu pha khối lượng axit axetic trên thành dung dịch giấm 4 % thì khối lượng dung dịch giấm thu được là bao nhiêu gam ?
Hướng dẫn
a) Vrươu nguyên chất= 800ml
D = 0,8 g/cm3
mrượu etylic= D.v = 0,8. 800=640 g
pt: C2H5OH + O2 CH3COOH + H2O
Tính số mol C2H5OH => số mol CH3COOH => khối lượng CH3COOH (lý thuyết)
hiệu suất = 92 %
b) tương tự bài 7.
=> lượng CH3COOH thực tế cần tìm.
R
T
I
H
Ẫ
Ấ
B
O
O
X
A
C
C
Đ
U
D
N
N
Về xem lại các bài đã luyện tập
Làm các bài tập về nhà và các bài tập còn lại trong sách giáo khoa
Chuẩn bị phần lí thuyết ( ghi vào sổ thực hành ) bài thực hành cuối chương
Xin chân thành cảm ơn Quý thầy cô và các em học sinh lớp 9A4 đã tham dự tiết học này !