Bài 48. Luyện tập: Rượu etylic, axit axetic và chất béo

Môn : Hóa Học 9

Bài tập 1:
CH3-CH2 - OH
CH3 – COOH

R - có thể là:
C17H35 -
C17H33 -
C15H31-
B
C
A
Axit axetic
Chất béo
Rượu etylic
(R- COO)3C3H5

Tiết : 60
Luyện tập :
RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
Bài tập 1:
CH3-CH2 - OH
CH3 – COOH

R- có thể là: C17H35- ; C17H33 - ; C15H31-
Công thức cấu tạo
Axit axetic
Chất béo
Rượu etylic
Nhóm chức
hiđroxyl (rượu)
Nhóm chức
cacboxilic (axit)
Nhóm chức este
(R- COO)3C3H5
Gốc
hiđrocacbon
Bài tập 2:
a, ………….. là chất lỏng, không màu, tan vô hạn trong nước ,nhiệt độ sôi là: 78,3oC.
b, ………........ là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.
c, ……………là chất lỏng, nhẹ hơn nước, không tan trong nước,tan trong benzen, xăng, dầu hỏa.
Chất béo
Axit axetic
Rượu etylic
CH3-CH2 -OH
CH3 – COOH
(R-COO)3C3H5
Bài tập 3(2-sgk) Hoàn thành các PTHH sau đây, ghi rõ điều kiện của phản ứng (nếu có).
1) C2H5OH + ? ? + H2

C2H5OH + ? CO2 + ?

3) CH3COOH + ? CH3COOK + H2O

CH3COOH + ? CH3COOC2H5 + ?

CH3COOH + ? (CH3COO)2Cu + H2O

CH3COOH + ? CH3COONa + H2

C2H5OH + ? CH3COOH + ?

CH3COOH + ? ? + CO2 + ?


t0
H2SO4 đặc, to
Men giấm
9) R(COO)3C3H5 + ? C3H5(OH)3 + RCOONa
Đáp án:
- Tính chất hóa học của rượu etylic:
- Tính chất hóa học của axit axetic :
- Tính chất hóa học của chất béo:
to
to
5) 2 CH3COOH + CuO (CH3COO)2Cu + H2O
6) 2CH3COOH + 2 Na 2CH3COONa + H2
7) C2H5OH + O2 CH3COOH + H2O
Men giấm
I- Kiến thức cần nhớ:
CH3-CH2 -OH
CH3 – COOH
1. Phản ứng thủy phân trong môi trường axit (PƯ thủy phân)
2. Phản ứng thủy phân trong môi trường kiềm(PƯ xà phòng hóa)
(R-COO)3C3H5
Chất hữu cơ A có công thức phân tử là C2H6O, chất hữu cơ B có công thức phân tử là C2H4O2. Cần làm những thí nghiệm nào để chứng minh A là rượu etylic và B là axit axetic ? Viết phản ứng minh họa.
Bài tập 4:(5-sgk)
Đáp án * A có CTPT C2H6O có 2 CTCT : (1) CH3 – CH2 - OH ; (2) CH3 – O – CH3 - Để chứng minh A là rượu etylic ta cho A tác dụng với Na, nếu có khí thoát ra là rượu etylic (1). 2CH3-CH2-OH + 2Na  2CH3-CH2-ONa + H2 
* B có CTPT C2H4O2 có 3 CTCT : (1) ; (2) ;
(3)
-Để chứng minh B là axit axetic ta cho B tác dụng với Na2CO3, nếu có khí thoát ra là axit axetic (1). 2CH3COOH + Na2CO3  2CH3COONa + CO2  + H2O
(ở nhà) : A và B đều có công thức phân tử là C2H4O2. Cả A và B đều phản ứng được với Natri nhưng chỉ có B mới làm quỳ tím hóa đỏ. Xác định công thức cấu tạo của A,B. Viết các phản ứng minh họa.
Bài tập 5:
Bài tập 6: (Bài 6 – SGK trang 149)
Hướng dẫn:
- Bước 1: Tính thể tích của rượu etylic có trong 10 lit rượu 8o
Bước 2: Tính khối lượng của rượu etylic
Bước 3: Tính khối lượng axit axetic theo phương trình hóa học
Bước 4: Tính khối lượng axit axetic thực tế thu được
Bài tập 4 (Bài 6- SGK trang 149)
Giải:
a) Thể tích rượu etylic có trong 10 lit rượu 8o là :
10.8/100 = 0,8 (l) = 800 ml
Khối lượng rượu etylic là : m = V.D = 800.0,8 = 640 (g)
Phương trình lên men:
CH3-CH2-OH + O2 CH3-COOH + H2O
PTHH: 46 g 60 g
Vậy : 640 g 640.60/46 = 834,78 g
Với hiệu suất 92%  khối lượng axit axetic thực tế thu được là:
834,78. 92% = 768 ( g )
b) Khối lượng giấm ăn thu được là:
mdd = ( 768. 100)/4 = 19200 (g) =19,2 kg
7.Cho 12 gam CH3COOH tác dụng với C2H5OH ( với H2SO4 đặc làm xúc tác và đun nóng ).
a) Tính khối lượng este thu được, biết hiệu suất phản ứng chỉ đạt 60 %.
b) Nếu pha khối lượng axit axetic trên thành dung dịch giấm 5 % thì khối lượng dung dịch giấm thu được là bao nhiêu gam ?
Hướng dẫn
a)– Tính số mol CH3COOH
– Viết pt, dựa vào pt tính số mol este => khôí lượng este (lý thuyết)
– Kết hợp với hiệu suất 60%, tính khối lượng este thực tế cần tìm.
b) Khối lượng CH3COOH = 12 g
C% dd giấm = 5 %
mdd giấm=
Đáp án:

a)
CH3COOH +C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O
0,2 mol
0,2 mol
Suy ra : = n.M
b) Khối lượng dung dịch giấm thu được là :
Vì hiệu suất phản ứng chỉ đạt 60 % nên khối lượng este thực tế thu được là :
= 0,2. 88 = 17,6 (gam)
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
2
3
4
5
6
7
8
Gợi ý 2: Đây là tên phản ứng đặc trưng của chất béo.
1
Câu1 : Đây là tài nguyên phổ biến ở thềm lục địa phíaNam nước ta?
Câu 2: Chất béo là … nhiều este của glyxerol với các axit béo
Câu 3: Tên của một chất lỏng không hòa tan được chất béo
Câu 4: Gỗ là nguồn nguyên liệu quan trọng cho ngành công nghiệp này
Câu 5: Tên sản phẩm tạo thành của phản ứng giữa rượu và axit hữu cơ?
Câu 6: Đây là trạng thái của axit axetic ở điều kiện thường
Câu 7: Tên một nguyên liệu dùng để điều chế rượu etylic bằng phương pháp lên men?
Câu 8:Muối của các axit béo được ứng dụng chủ yếu sản xuất sản phẩm này?
Gợi ý 1 : Từ khóa gồm 8 chữ cái, liên quan đến một loại phản ứng hóa học
Hoàn thành bài tập lý thuyết, các bài tập còn lại trong sách giáo khoa.
Hướng dẫn về nhà
Chúc các em học sinh
học tốt!