Bài 48. Luyện tập: Rượu etylic, axit axetic và chất béo

PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO THANH OAI
TRƯỜNG THCS TAM HƯNG
HÓA HỌC LỚP 9
BÀI 48; TIẾT 58
LUYỆN TẬP
RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
Giáo viên: Lê Thị Thanh Thủy
----------

Tiết : 58
Luyện tập :
RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
CH3-CH2 - OH
CH3 – COOH

R- có thể là: C17H35- ; C17H33 - ; C15H31-
Công thức cấu tạo
Axit axetic
Chất béo
Rượu etylic
Nhóm chức
hiđroxyl (rượu)
Nhóm chức
cacboxyl (axit)
Nhóm chức este
(R- COO)3C3H5
Gốc
hiđrocacbon
Xác định nhóm chức trong công thức cấu tạo của các hợp chất sau:
Bài tập 1( SGK/148):
Cho các chất sau: rượu etylic, axitaxetic, chất béo. Hỏi:
Phân tử chất nào có nhóm – OH? Nhóm –COOH?
Chất nào tác dụng được với: K; Zn; NaOH; K2CO3 ? Viết các PTHH?
Bài tập 3( SGK/ T149): Chọn các chất thích hợp vào các dấu hỏi chấm rồi viết các PTHH của các sơ đồ phản ứng sau?
1) C2H5OH + ? ? + H2

C2H5OH + ? CO2 + ?

3) CH3COOH + ? CH3COOK + H2O

CH3COOH + ? CH3COOC2H5 + ?

CH3COOH + ? CH3COONa + H2

C2H5OH + ? CH3COOH + ?

CH3COOH + ? ? + CO2 + ?

(RCOO)3C3H5 + ? C3H5(OH)3 + RCOONa
t0
H2SO4 đặc, to
Men giấm
Bài 4(SGK /T149)
Chỉ dùng quì tím và nước hãy nhận biết các chất lỏng mất nhãn sau: rượu etylic, axit axetic, dầu ăn tan trong rượu etylic.
Bài tập:
Cho 7,2 gam axit axetic tác dụng vừa đủ với natri.
a) Viết PTHƯ xảy ra?
b) tính khối lượng natri tham gia phản ứng?
c) tính thể tích khí hiđrô thu được ở ĐKTC?



Bài 6(SGK/T149)
Khi lên men dung dung dịch loãng của rượu etylic, người ta thu được giấm ăn.
Từ 10 lít rượu 8 0 có thể tạo ra được bao nhiêu gam axit axetic? Biết hiệu suất quá trình lên men là 92% và rượu etylic có D = 0,8 g/cm3 .
Nếu pha khối lượng axit axetic trên thành dung dịch giấm 4% thì khối lượng dung dịch giấm thu được là bao nhiêu?
Hướng dẫn : Bài 6 – SGK /T149
a)
Bước 1:
+ Tính thể tích của rượu etylic có trong 10 lít rượu 8o
+Tính khối lượng của rượu etylic, số mol rượu etylic.
Bước 2: Viết PTPƯ.
Bước 3: Tính số mol axit, khối lượng axit axetic theo phương trình hóa học.
Bước 4: Tính khối lượng axit axetic thực tế thu được theo hiệu suất.
b) Áp dụng công thức tính khối lượng dung dịch rút ra từ công thức tính C%.
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
2
3
4
5
6
7
8
Gợi ý 2: Đây là tên phản ứng đặc trưng của chất béo.
1
Câu1 : Đây là tài nguyên phổ biến ở thềm lục địa phíaNam nước ta?
Câu 2: Chất béo là … nhiều este của glyxerol với các axit béo
Câu 3: Tên của một chất lỏng không hòa tan được chất béo
Câu 4: Gỗ là nguồn nguyên liệu quan trọng cho ngành công nghiệp này
Câu 5: Tên sản phẩm tạo thành của phản ứng giữa rượu và axit hữu cơ?
Câu 6: Đây là trạng thái của axit axetic ở điều kiện thường
Câu 7: Tên một nguyên liệu dùng để điều chế rượu etylic bằng phương pháp lên men?
Câu 8:Muối của các axit béo được ứng dụng chủ yếu sản xuất sản phẩm này?
Gợi ý 1 : Từ khóa gồm 8 chữ cái, liên quan đến một loại phản ứng hóa học
1. Bài vừa học:
Ôn lại tính chất của các dẫn xuất hiđrôcacbon.
Cách viết PTHH giữa các hợp chất hữu cơ.
Phương pháp nhận biết các hợp chất hữu cơ mất nhãn.
Phương pháp giải bài toán có liên quan đến độ rượu.
2. Bài sắp học:
Tiết 60: Kiểm tra 1 tiết
Hướng dẫn tự học
LUYỆN TẬP: RƯỢU ETYLIC,
AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO

Tiết : 59
CH3-CH2 -OH
CH3 – COOH
(R-COO)3C3H5
CH3-CH2 -OH
CH3 – COOH
1. Phản ứng thủy phân trong môi trường axit (PƯ thủy phân)
2. Phản ứng thủy phân trong môi trường kiềm(PƯ xà phòng hóa)
(R-COO)3C3H5
LUYỆN TẬP: RƯỢU ETYLIC,
AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO

Tiết : 59
Bài tập 4: (Bài 6 – SGK trang 149)
Hướng dẫn:
- Bước 1: Tính thể tích của rượu etylic có trong 10 lit rượu 8o
Bước 2: Tính khối lượng của rượu etylic
Bước 3: Tính khối lượng axit axetic theo phương trình hóa học
Bước 4: Tính khối lượng axit axetic thực tế thu được
LUYỆN TẬP: RƯỢU ETYLIC,
AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
Bài 6- SGK trang 149
Giải:
a) Thể tích rượu etylic có trong 10 lít rượu 8o là :
10.8/100 = 0,8 (l) = 800 ml
Khối lượng rượu etylic là : m = V.D = 800.0,8 = 640 (g)
Phương trình lên men:
CH3-CH2-OH + O2 CH3-COOH + H2O
Theo PTHH: 46 g 60 g
Vậy : 640 g 640.60/46 = 834,78 g
Với hiệu suất 92%  khối lượng axit axetic thực tế thu được là:
834,78. 92% = 768 ( g )
b) Khối lượng giấm ăn thu được là:
mdd = ( 768. 100)/4 = 19200 (g) =19,2 kg
Men giấm
Tiết : 58
LUYỆN TẬP: RƯỢU ETYLIC,
AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
Bài 6- SGK trang 149
Giải:
a) Thể tích rượu etylic có trong 10 lít rượu 8o là :
10.8/100 = 0,8 (l) = 800 ml
Khối lượng rượu etylic là : m = V.D = 800.0,8 = 640 (g)
Phương trình lên men:
CH3-CH2-OH + O2 CH3-COOH + H2O
Theo PTHH: 46 g 60 g
Vậy : 640 g 640.60/46 = 834,78 g
Với hiệu suất 92%  khối lượng axit axetic thực tế thu được là:
834,78. 92% = 768 ( g )
b) Khối lượng giấm ăn thu được là:
mdd = ( 768. 100)/4 = 19200 (g) =19,2 kg
Men giấm
Tiết : 58
CH3-CH2 -OH
CH3 – COOH
1. Phản ứng thủy phân trong môi trường axit (PƯ thủy phân)
2. Phản ứng thủy phân trong môi trường kiềm(PƯ xà phòng hóa)
(R-COO)3C3H5
Bài tập 1:
CH3-CH2 - OH
CH3 – COOH

R- có thể là: C17H35- ; C17H33 - ; C15H31-
B
C
A
Axit axetic
Chất béo
Rượu etylic
(R- COO)3C3H5
Xác định tên các hợp chất hữu cơ sau:
Bài 4- SGK trang 149
Trích mỗi lọ một ít làm mẫu thử.
Dùng quỳ tím nhúng vào các mẫu thử:
+ Quỳ tím hóa đỏ là mẫu thử chứa axit axetic.
+ Quỳ tím không chuyển màu là mẫu thử chứa rượu etylic, chất béo tan trong rượu etylic.
Cho 2 mẫu thử trên vào nước, mẫu thử nào tan hoàn toàn là rượu etylic, mẫu thử nào không tan nổi lên trên đó là mẫu thử của rượu etylic với chất béo.
Dán nhãn các lọ hóa chất trên.
Giải:
- Phương trình thể hiện tính chất hóa học của rượu etylic
- Phương trình thể hiện tính chất hóa học của axit axetic
- Phương trình thể hiện tính chất hóa học của chất béo
Đáp án:
Trong các PTPƯ trên, phương trình nào thể hiện tính chất hóa học của rượu etylic, axit axetic, chất béo?