Bài 48. Hệ thần kinh sinh dưỡng

Trường THCS hải đình
Môn:Sinh học
Kiểm tra bài củ
1. Trình bày cấu tạo trong của đại não ?
Trả lời : Chất xám ở ngoài tạo thành vỏ não dày 2 - 3 mm gồm 6 lớp chủ yếu là các tb hình tháp.
Chất trăng ở trong là các đường thần kinh hầu hết các đường này bắt chéo ở hành tuỷ hoặc tuỷ sống.

Dựa vào chức năng hệ thần kinh được phân biệt như thế nào ?
Hệ thần kinh vận động

Hệ thần kinh:
Hệ thần kinh sinh dưỡng

Phân hệ thần kinh giao cảm
Phân hệ thần kinh đối giao cảm
I- CUNG PH?N X? SINH DU?NG
Quan sát hình 48-1 mô tả đường đi của xung thần kinh trong cung phản xạ ở hình A và B
A-Cung phản xạ vận động
B-Cung phản xạ sinh dưỡng
TIẾT 50: BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG
Sừng sau
Rễ sau
Rễ sau
Da
Cơ
Sừng sau
A. Cung phản xạ vận động
B. Cung phản xạ sinh dưỡng

? Em hãy mô tả đường đi của xung thần kinh ở cung phản xạ vận động?
Rễ trước
TIẾT 50: BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG
Rễ trước
Rễ sau
Hạch giao cảm
Da
Ruột
Cơ
A. Cung phản xạ vận động
B. Cung phản xạ sinh dưỡng
Sừng bên

? Em hãy mô tả đường đi của xung thần kinh ở cung phản xạ sinh dưỡng?

TIẾT 50: BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG
Quan sát hình 48-2
Sợi cảm giác
Sợi trước hạch
Hạch đối giao cảm
Sợi sau h?ch
Dây phế vị
Cung phản xạ điều hoà hoạt động của tim
? Mụ t? đường đi của xung thần kinh trong cung phản xạ điều hoà hoạt động của tim ?

Thụ quan áp lực
TIẾT 50: BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG
Rễ sau
Sừng sau
Sừng trước
Rễ trước
Lỗ tuỷ
Cơ
Ruột
Hạch giao cảm
Sừng bên
Rễ sau
Da
Thụ quan áp lực
Sợi cảm giác
Dây phế vị
Sợi trước hạch
Hạch đối giao cảm
Sợi sau hạch
TIẾT 50: BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG
So sánh cung phản xạ sinh dưỡng và cung phản xạ vận động ?
Phiếu học tập :So sánh giữa cung phản xạ vân đông và cung phản xạ sinh dưỡng
- Chất xám ở đại não và Tuỷ sống
- Chất xám ở trụ não và sừng bên của tuỷ sống
- Không có
- Có
- Từ cơ quan thụ cảm - TW
-Từ cơ quan thụ cảm - TW
- Đến thẳng cơ quan phản ứng
- Qua nơron trước hạch và sau hạch
- Có sự chuyển giao ở hạch thần kinh
Điều khiển hoạt động cơ vân (có ý thức )
Điều khiển hoạt động nội quan (không có ý thức)
Rễ sau
Sừng sau
Sừng trước
Rễ trước
Lỗ tuỷ
Cơ
Ruột
Hạch giao cảm
Sừng bên
Rễ sau
Da
Thụ quan áp lực
Sợi cảm giác
Dây phế vị
Sợi trước hạch
Hạch đối giao cảm
Sợi sau hạch
TIẾT 50: BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG
KẾT LUẬN:
Một cung phản xạ sinh dưỡng gồm:
Cơ quan thụ cảm -> nơron hướng tâm -> trung
khu thần kinh (chất xám ở tuỷ sống và trụ não) -> nơron ly
tâm trước hạch -> hạch giao cảm hoặc đối giao cảm ->
nơron sau hạch -> cơ quan phản ứng
TIẾT 50: BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG
I Cung phản xạ sinh dưỡng
II-Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng
Nghiờn c?u thụng tin m?c 2 cựng quan sát hình 48.3
? Hệ thần kinh sinh dưỡng gồm có nh?ng bộ phận nào ? được chia thành mấy phân hệ ?
Trả lời: - Hai phần:
+Trung ương ở trụ não và tuỷ sống
+ Ngoại biên là các dây thần kinh và hạch thần kinh
- Gồm 2 phân hệ (GC và ĐGC)
Hình 48.3 Hệ thần kinh sinh dưỡng
Nghiên cứu th«ng tin b¶ng 48.3 trong SGK
? Tr×nh bµy râ sù kh¸c nhau gi÷a ph©n hÖ giao c¶m vµ ®èi giao c¶m qua hình 48.3 vµ b¶ng 48.1 sgk ?

Sợi sau hạch
Sợi trước hạch
Chuỗi hạch giao cảm
Trung ương đối giao cảm
Sợi trước hạch
Sợi sau hạch
A. Phân hệ giao cảm
B. Phân hệ đối giao cảm
I- Cung ph?n x? sinh du?ng
II- C?u t?o c?a h? th?n kinh sinh du?ng
III. Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng
TIẾT 50: BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG
Bài tập: Em hãy cho biết nhịp đập của tim trong
những trường hợp sau:
+ Trước khi chạy thể dục
+ Trong khi chạy thể dục
+ Sau khi ch¹y thể dục ?
Phân hệ giao cảm
Phân hệ đối giao cảm
Tăng
Giảm
Tim
Phân hệ giao cảm
Phân hệ đối giao cảm
Co
Đồng tử
Dãn
Phế nang
Dãn
Co
- Em có nhận xét gì về chức năng của hai phân hệ giao cảm và đối giao cảm?
Hai phân hệ hoạt động đối lập nhau
- Điều đó có ý nghĩa gì đối với đời sống?
Điều hòa hoạt động của các cơ quan nội tạng. Giúp cơ thể tự điều chỉnh → thích nghi với những biến đổi của môi trường.
Vậy chức năng của hệ TK sinh dưỡng là gì ?
KẾT LUẬN: - Ph©n hÖ thÇn kinh giao c¶m vµ ®èi giao
c¶m cã t¸c dông ®èi lËp nhau -> ®iÒu hoµ ho¹t
®éng cña c¸c c¬ quan néi t¹ng.
1) Chuỗi hạch thần kinh của phân hệ giao cảm:
a) Nằm xa cơ quan phụ trách
b) Nằm gần cơ quan phụ trách.
c) Nằm trªn cơ quan phụ trách.
d) N»m trong c¬ quan ph©n tÝch
Cũng cố
a
2) Phần ngoại biên của hệ thần kinh sinh dưỡng gồm:
b) Các dây thần kinh và sợi thần kinh.
a) Các dây thần kinh và hạch thần kinh.
c) Các nơron
d) Các hạch thần kinh.
a
3) Trung ương của phân hệ giao cảm nằm ở:
a) Chất xám ở đại não.
b) Chất xám thuộc sừng bên tủy sống.
c) Chất xám ở trụ não.
d) ChÊt x¸m ë ®¹i n·o vµ trô n·o
b
4) Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng là:
c) Điều hòa hoạt động các cơ quan nội tạng.
b) Điều khiển các phản xạ vËn ®éng.
a) Điều khiển các hoạt động của cơ vân.
d) Điều khiÓn c¸c n¬ron li t©m
C
Học bài trong vở và bảng 48-1.
Trả lời các câu hỏi cuối bài.
Xem trước bài 49: “ Cơ quan phân tích thị giác”. Chú ý cấu tạo cầu mắt và cấu tạo màng lưới. Xem trước hình 49-1; 49-2; 49-3.
Sưu tầm tư liệu liên quan đến mắt.
Dặn dò