Bài 48. Hệ thần kinh sinh dưỡng

Tập thể lớp 8A
Nhiệt liệt chào mừng các thầy, cô về dự giờ thăm lớp
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Trình bày cấu tạo ngoài của đại não người?
Trả lời: *Cấu tạo ngoài gồm:
-Rãnh liên bán cầu chia đại não làm 2 nửa.
-Rãnh sâu chia bán cầu não làm 4 thuỳ: thuỳ trán, thuỳ đỉnh, thuỳ chẩm, thuỳ thái dương
-Khe và rãnh tạo thành khúc cuộn não làm tăng diện tích bề mặt của não.

Dựa vào chức năng
Hệ thần kinh vận động

Hệ thần kinh:
Hệ thần kinh sinh dưỡng

Phân hệ thần kinh giao cảm
Phân hệ thần kinh đối giao cảm
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
A-Cung phản xạ vận động
B-Cung phản xạ sinh dưỡng
Em hãy cho biết 1 cung phản xạ gồm mấy yếu tố?Đó là những yếu tố nào?
Gồm 5 yếu tố : + Cơ quan thụ cảm
(VD: Da, thành dạ dày)
+ Dây hướng tâm( cảm giác),
+ D©y trung gian(liªn l¹c),
+ Dây li tâm(vận động)
+ Cơ quan phản ứng(VD: bắp cơ)
Rễ sau
Rễ sau
Da
Cơ
Sừng sau
A. Cung phản xạ vận động
B. Cung phản xạ sinh dưỡng
Bài 48: Hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
Rễ trước
? Em hãy mô tả đường đi ( ? )của xung thần kinh của Cung phản xạ vận động?
Cơ quan
thụ cảm
Hướng tâm
Tủy sống
Li tâm
Cơ quan
phản ứng
Rễ trước
Rễ sau
Hạch thần kinh
Da
Ruột
Cơ
A. Cung phản xạ vận động
B. Cung phản xạ sinh dưỡng
Bài 48: Hệ thần kinh sinh dưỡng
Sừng bên
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
? Em h·y m« t¶ ®­êng ®i (  )cña xung thÇn kinh ë Cung ph¶n x¹ sinh d­ìng?
Nơron sau hạch
Cơ quan
thụ cảm
Sừng bên tủy sống
Hạch giao cảm
Cơ quan phản ứng
Nơron trước hạch
Hướng tâm
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
Quan sát hình 48-2
Sợi cảm giác
Sợi trước hạch
Hạch đối giao cảm
Sợi hạch sau
Dây phế vị

Trả lời: Từ thụ quan áp lực phát xung thần kinh cảm giác theo sợi cảm giác về trung tâm thần kinh ở trụ não (hành tuỷ), từ đây phát xung thần kinh theo dây phế vị qua sợi trước hạch tới hạch đối giao cảm qua sợi sau hạch tới tim làm giảm nhịp tim.
Thụ quan áp lực
?Em hãy mô tả đường đi của xung thần kinh trong cung phản xạ điều hoà hoạt động của tim?
Cung phản xạ điều hoà hoạt động của tim
Em hãy xác định trung khu thần kinh của cung phản xạ sinh dưỡng nằm ở đâu?
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
Dựa vào đường đi của xung thần kinh trong 2cung phản xạ hình 48.1,2 thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập sau:
Phiếu học tập
Tuỷ sống
Trụ não sừng bên của tuỷ sống
- Có
- Không có
Từ cơ quan thụ cảm trung ương
Từ cơ quan thụ cảm trung ương
Đến thẳng cơ quan phản ứng
Chuyển giao ở hạch thần kinh
Điều khiển hoạt động của cơ vân (có ý thức)
Điều khiển hoạt động nội quan (không có ý thức)
II-Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng
Nghiờn c?u thụng tin m?c 2 cựng quan sát hình 48.3
? Hệ thần kinh sinh dưỡng gồm có nh?ng bộ phận nào ?
Hình 48.3 Hệ thần kinh sinh dưỡng
Bµi 48: hÖ thÇn kinh sinh d­ìng

II-Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng

Quan sát hình và nghiên cứu thông tin
? HÖ thÇn kinh sinh d­ìng gåm mÊy ph©n hÖ ?
Tr¶ lêi: gåm hai ph©n hÖ:
Hệ thần kinh sinh dưỡng
Phân hệ giao cảm
Phân hệ đối giao cảm
Bài 48: Hệ thần kinh sinh dưỡng
Nơron trước hạch
Nơron trước hạch
Nơron sau hạch
Quan sát hình 48.3 và bảng 48.1 hoàn thành sơ đồ sau
Trung ương thần kinh
Hạch thần kinh
Cơ quan
phản ứng
(1?)
(2?)
(4?)
(3?)
Phân hệ giao cảm
Phân hệ đối giao cảm
Nơron sau hạch
Trung ương thần kinh
Hạch thần kinh
Cơ quan
phản ứng
(1’?)
(2’?)
(4’?)
(3’?)
Nhân xám
ở sừng bên
tủy sống
Sợi trục
ngắn
Chuỗi hạch giao
cảm xa cơ quan
phụ trách
Sợi trục dài
Nhân xám ở
trụ não và đoạn
cùng tủy sống
Sợi trục dài
Hạch gần
cơ quan
phụ trách
Sợi trục
ngắn
bài 48: Hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
II-Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng
III- Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng
Bảng 48.2: So sánh chức năng của phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm
Phân hệ giao cảm
Phân hệ đối giao cảm
Tăng
Giảm
Tim
Phân hệ giao cảm
Phân hệ đối giao cảm
Co
Đồng tử
Dãn
Phế nang
Dãn
Co
- Em có nhận xét gì về chức năng của hai phân hệ giao cảm và đối giao cảm?
Hai phân hệ hoạt động đối lập nhau
- Điều đó có ý nghĩa gì đối với đời sống?
Điều hòa hoạt động của các cơ quan nội tạng. Giúp cơ thể tự điều chỉnh → thích nghi với những biến đổi của môi trường.
Bài tập củng cố
Bài 1: Chọn đáp án đúng:

1. Phần ngoại biên của hệ thần kinh sinh dưỡng gồm:
a) Các dây thần kinh và hệ thần kinh
b) Các dây thần kinh và hạch thần kinh
c) Các nơron
d) Các hạch thần kinh
b
Bài tập củng cố
Bài 1: Chọn đáp án đúng:

2. Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng là:
a) Điều khiển,di?u ho� hoạt động của cơ quan nội tạng
b) Điều khiển hoạt động có ý thức
c) Điều khiển hoạt động của cơ vân
d) Cả a,b và c
a
dặn dò về nhà
*Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài
*Đọc phần" Em có biết" (trang 154)
*Xem trước" Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác"
Cám ơn quý thầy cô và các em!
bài học kết thúc