Bài 48. Hệ thần kinh sinh dưỡng

GV: Chu Thị Vân Anh
Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô về dự giờ học hôm nay
Giáo viên thực hiện: Léc ThÞ Thu H­êng
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Thế nào là phản xạ? Cung phản xạ gồm mấy yếu tố?
Câu 2: Dựa vào chức năng, hệ thần kinh được phân chia như thế nào?
Nêu chức năng của từng hệ đó?
Câu 1: - Phản xạ là phản ứng của cơ thể trả lời các kích thích của môi trường thông qua hệ thần kinh.
- Cung phản xạ gồm 5 yếu tố: Cơ quan thụ cảm, nơron hướng tâm, nơron trung gian, nơron li tâm và cơ quan phản ứng.

Câu 2: Dựa vào chức năng, hệ thần kinh được phân chia thành 2 hệ:
- Hệ thần kinh vận động: điều khiển hoạt động có ý thức của các cơ vân (cơ xương).
- Hệ thần kinh sinh dưỡng: điều hoà hoạt động không có ý thức của các cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản.

Trả lời:
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
Trung khu của các phản xạ vận động và phản xạ sinh dưỡng nằm ở đâu?
Trả lời:  - Trung khu của các phản xạ vận động vµ phản xạ sinh dưỡng ®Òu nằm ở chất xám . Nh­ng Trung khu của phản xạ sinh dưỡng nằm ë sừng bên tuỷ sống và trụ não.
Sừng trước
Lỗ tủy
Rễ trước
Rễ sau
Da
Cơ
Sừng sau
Cung phản xạ vận động



Em hãy mô tả đường đi của xung thần kinh ở hình A - cung phản xạ vận động?
Trả lời: Cơ quan thụ cảm (da) tiếp nhận kích thích sẽ phát xung thần kinh theo dây thần kinh hướng tâm đến trung ương thần kinh (phân tích) rồi phát xung thần kinh theo dây thần kinh li tâm để trả lời kích thích ở cơ.
Rễ trước
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
- Trung khu của phản xạ sinh dưỡng nằm ở chất xám của trụ não và sừng bên tuỷ sống.
Sợi cảm giác
Hạch đối giao cảm
Sợi hạch sau
Cung phản xạ điều hoà hoạt động của tim


Em hãy mô tả đường đi của xung thần kinh trong cung phản xạ điều hoà hoạt động của tim?
Trả lời: Từ thụ quan áp lực phát xung thần kinh theo sợi cảm giác (nơron hướng tâm) về trung tâm thần kinh ở trụ não, từ đây phát xung thần kinh theo dây phế vị qua sợi trước hạch tới hạch đối giao cảm qua sợi sau hạch (nơron li tâm) tới tim.
Thụ quan áp lực
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
- Trung khu của phản xạ sinh dưỡng nằm ở chất xám của trụ não và sừng bên tuỷ sống.
Sợi trước hạch
Dây phế vị
So sánh cung phản xạ vận động và cung phản xạ sinh dưỡng.
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
Quan sát tranh H 48.1 Hoàn thành phiếu học tập
Da
Rễ sau
Sừng bên
Rễ sau
Sừng trước
Hạch giao cảm
Cơ
Ruột
Cung phản xạ vận động
Cung phản xạ sinh dưỡng
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
Phiếu học tập
Chất xám ở đại não, tuỷ sống
Chất xám ở trụ não, sừng bên của tuỷ sống
Có
Không có
Từ cơ quan thụ cảm trung ương thần kinh
Từ cơ quan thụ cảm trung ương thần kinh
Đến thẳng cơ quan phản ứng
Chuyển giao ở hạch thần kinh
Điều khiển hoạt động của cơ vân (có ý thức)
Điều khiển hoạt động nội quan (không có ý thức)
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
- Trung khu của phản xạ sinh dưỡng nằm ở chất xám của trụ não và sừng bên tuỷ sống.
- Cung phản xạ sinh dưỡng : Cơ quan thụ cảm, nơron hướng tâm, trung ương thần kinh, nơron li tâm (sợi trước hạch, sợi sau hạch) có đi qua hạch thần kinh, cơ quan trả lời.
II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng
Xét về cấu tạo, hệ thần kinh sinh dưỡng gồm có bộ phận nào?
- Cấu tạo hệ thần kinh sinh dưỡng:
+ Trung ương (chất xám) nằm trong não, tuỷ sống.
+ Ngoại biên là các dây thần kinh và hạch thần kinh.
Hệ thần kinh sinh dưỡng được phân chia như thế nào?
- Hệ thần kinh sinh dưỡng phân chia thành:
+Phân hệ giao cảm.
+Phân hệ đối giao cảm.
Sợi sau hạch
Sợi trước hạch
Chuỗi hạch giao cảm
Trung ương đối giao cảm
Sợi trước hạch
Sợi sau hạch
A. Phân hệ giao cảm
B. Phân hệ đối giao cảm
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng
Quan sát hình, đọc thông tin SGK hoàn thành phiếu học tập:
Trình bày sự khác nhau phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm?
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng
Quan sát hình, đọc thông tin SGK hoàn thành phiếu học tập:
Trình bày sự khác nhau phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm?
Phiếu học tập
Chuỗi hạch
giao cảm
Cơ quan trả lời
Nhân xám ở sừng bên tuỷ sống
( từ đốt ngực I đến đốt thắt lưng III)
Nhân xám ở trụ não và đoạn cùng tuỷ sống
Trung ương thần kinh
Hạch đối
giao cảm
Cơ quan trả lời
Sợi trước hạch
Sợi sau hạch
Sợi sau hạch
Sợi trước hạch


….


………


……………….


………………


……….


…….….
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng
III- Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng
Phân hệ giao cảm
Phân hệ đối giao cảm
Dãn
Đồng tử
Co
Tăng
Giảm
Phế nang
Tim
Dãn
Co
Nhận xét về chức năng của hai phân hệ giao cảm và đối giao cảm?
 - ý nghÜa: ®iÒu hoµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan néi t¹ng.
 - Chøc n¨ng cña ph©n hÖ giao c¶m vµ ph©n hÖ ®èi giao c¶m cã t¸c dông ®èi lËp nhau.
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
I- Cung phản xạ sinh dưỡng
II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng
III- Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng
Bài tập củng cố
Bài 1: Đánh dấu X vào trước đáp án đúng:
A. Phần ngoại biên của hệ thần kinh sinh dưỡng gồm:
a) Các dây thần kinh và hạch thần kinh
b) Các dây thần kinh và hệ thần kinh
c) Các nơron
d) Các hạch thần kinh
B. Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng là:
a) Điều khiển hoạt động của cơ quan nội tạng
b) Điều khiển hoạt động có ý thức
c) Điều khiển hoạt động của cơ vân
d) Cả a,b và c
a) Cung phản xạ sinh dưỡng chỉ qua rễ sau, cung phản xạ vận động qua cả rễ sau và rễ trước.
b). Cung phản xạ sinh dưỡng phải qua hạch giao cảm hoặc đối giao cảm, cung phản xạ vận động qua rễ trước - rễ sau.
c). Cung phản xạ sinh dưỡng phải đi qua một trạm trung gian chuyển tiếp đó là các hạch giao cảm và phó giao cảm, cung phản xạ vận động không có hạch này.
d). Cung phản xạ sinh dưỡng có các hạch, cung phản xạ vận động có sừng sau.
C. Sự khác nhau cơ bản giữa cung phản xạ vận động và cung phản xạ sinh dưỡng?
X
X
X
Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡng
dặn dò về nhà
*Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài
*Đọc phần" Em có biết" (trang 154)
*Xem trước" Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác"
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN!