Bài 48. Đa dạng của lớp Thú: Bộ Thú huyệt, bộ Thú túi

Chào mừng sự có mặt của các thầy cô và các em học sinh
Kiểm tra bài cũ
Nêu những đặc điểm cấu tạo của các hệ tuần hoàn, hô hấp, thần kinh của Thỏ thể hiện sự hoàn thiện so với các lớp động vật có xương sống đã học.
Trả lời:
-Bộ não phát triển, đặc biệt là đại não, tiểu não có liên quan đến hoạt động phong phú, phức tạp
-Có cơ hoành tham gia vào hô hấp. Phổi có nhiều túi phổi nhỏ làm tăng diện tích trao đổi khí
-Tim có 4 ngăn, 2 vòng tuần hoàn. Máu nuôi cơ thể là máu đỏ tươi
Ngày dạy: 17/03/2008
Tiết 50
I. Sự đa dạng của lớp thú:
Giới thiệu một số bộ thú quan trọng
Lớp thú
(có lông mao,
có tuyến sữa)
Thú đẻ trứng
Bộ thú huyệt
Đại diện: Thú mỏ vịt
Thú đẻ con
Con sơ sinh rất nhỏ được nuôi trong túi da ở bụng thú mẹ
Bộ thú túi
Đại diện: Kanguru
Con sơ sinh phát triển
bình thường
Các bộ thú còn lại
Sự đa dạng của lớp thú thể hiện ở những điểm nào?
+ Số loài nhiều, đa dạng
Người ta phân chia lớp thú dựa trên đặc điểm cơ bản nào?
+ Dựa vào đặc điểm sinh sản
Ngoài đặc điểm sinh sản khi phân chia người ta còn dựa vào những đặc điểm nào khác?
+ Điều kiện sống
+ Chi
+ Bộ răng


Lớp thú hiện nay có khoảng 4600 loài, 26 bộ. Ở Việt Nam phát hiện 275 loài. Các loài thú có lông mao, có tuyến sữa.
Phân chia lớp thú dựa trên đặc điểm sinh sản, bộ răng, chi…

I. Sự đa dạng của lớp thú:
II. Bộ thú huyệt – Đại diện là Thú mỏ vịt:
Thảo luận
Câu 1: Tại sao thú mỏ vịt đẻ trứng mà được xếp vào lớp thú?
+ Nuôi con bằng sữa
Câu 2: Tại sao thú mỏ vịt con không bú sữa mẹ như chó hay mèo con?
+ Thú mẹ chưa có núm vú
Câu 3: Thú mỏ vịt có cấu tạo nào phù hợp với đời sống bơi lội ở nước?
+ Chân có màng
+ Có lông mao dày
Có bộ lông mao dày, chân có màng
Đẻ trứng, chưa có núm vú, nuôi con bằng sữa
II. Bộ thú huyệt – Đại diện là Thú mỏ vịt:
III. Bộ thú túi – Đại diện là Kanguru:
Thảo luận
Câu 1: Kanguru có cấu tạo như thế nào để phù hợp với lối sống chạy nhảy trên đồng cỏ?
+ Hai chân sau to khỏe, dài
Câu 2: Tại sao Kanguru con phải nuôi trong túi ấp của mẹ?
+ Con non nhỏ chưa phát triển đầy đủ
Câu 3: Túi ấp có ý nghĩa và tác dụng như thế nào đối với sự phát triển của con non?
+ Có những điều kiện nuôi dưỡng và bảo vệ con non tốt nhất
Chi sau dài khỏe, đuôi dài
Đẻ con rất nhỏ, sống trong túi da ở bụng mẹ
Vú tự tiết sữa và tự động chảy vào miệng thú con
III. Bộ thú túi – Đại diện là Kanguru:
Quan sát hình 48.1 và 48.2, thông tin mục I, II lựa chọn những câu trả lời thích hợp rồi điền vào bảng sau:
Bảng so sánh đặc điểm đời sống và tập tính giữa
thú mỏ vịt và kanguru
Nước
ngọt

Đồng cỏ

Chi có
màng bơi

Chi sau
lớn khỏe

Đi trên cạn,
bơi trong
nước

Nhảy

Đẻ
trứng

Đẻ con
Bình
thường
Rất nhỏ
Chưa có
vú,
chỉ có
tuyến sữa

Có vú

Liếm sữa
bám trên
lông mẹ
hoặc
uống sữa
hòa tan
trong
nước

Ngoạm
chặt lấy
vú, bú
thụ động

Tại sao thú mỏ vịt và thú có túi được xem là 2 bộ thú bậc thấp?
Trả lời:
- Vì đẻ trứng, thân nhiệt thấp và thay đổi, đai vai có xương quạ, có huyệt, thú cái có tuyến sữa nhưng chưa có núm vú.
- Phôi không có nhau, con non rất yếu, phải tiếp tục phát triển trong túi ấp ở bụng mẹ.
Kiểm tra đánh giá
Chọn câu trả lời đúng nhất
Câu 1: Thú mỏ vịt được xếp vào lớp thú vì:
a. Cấu tạo thích nghi với đời sống ở nước
b. Nuôi con bằng sữa
c. Bộ lông dày giữ nhiệt
d. Chân có màng bơi, đẻ trứng
Câu 2: Tập tính của thú mỏ vịt
a. Sống ở cạn
b. Sống ở nước
c. Vừa sống ở nước, cạn; đẻ trứng làm tổ bằng lá cây mục
d. Câu a và b đúng
Câu 3: Con non của Kanguru phải nuôi trong túi ấp là do:
a. Con non rất nhỏ chưa phát triển đầy đủ
b. Con non đã biết bù sữa
c. Con non chưa biết bú sữa
d. Thú mẹ có đời sống chạy nhảy
Câu 4: Cách sinh sản của Kanguru như thế nào?
a. Đẻ trứng
b. Con non rất yếu phải nhờ động vật khác nuôi
c. Con sơ sinh to tự đi kiếm ăn
d. Con nhỏ, nuôi trong túi da
Câu 1: Thú mỏ vịt được xếp vào lớp thú vì:
a. Cấu tạo thích nghi với đời sống ở nước
b. Nuôi con bằng sữa
c. Bộ lông dày giữ nhiệt
d. Chân có màng bơi, đẻ trứng
Câu 2: Tập tính của thú mỏ vịt
a. Sống ở cạn
b. Sống ở nước
c. Vừa sống ở nước, cạn; đẻ trứng làm tổ bằng lá cây mục
d. Câu a và b đúng

Câu 3: Con non của Kanguru phải nuôi trong túi ấp là do:
a. Con non rất nhỏ chưa phát triển đầy đủ
b. Con non đã biết bú sữa
c. Con non chưa biết bú sữa
d. Thú mẹ có đời sống chạy nhảy
Câu 4: Cách sinh sản của Kanguru như thế nào?
a. Đẻ trứng
b. Con non rất yếu phải nhờ động vật khác nuôi
c. Con sơ sinh to tự đi kiếm ăn
d. Con nhỏ, nuôi trong túi da
Dặn dò
Học bài
Trả lời câu hỏi
Đọc mục “Em có biết”
Tìm hiểu về: cá voi, cá heo và dơi
Chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh