Bài 48. Đa dạng của lớp Thú: Bộ Thú huyệt, bộ Thú túi

chuyên đề
Sự đa dạng của lớp thú

Lớp thú rất đa dạng và phong phú . Trên thế giới hiện nay có khoảng 4600 loài,chia làm 26 bộ . ở Việt nam đã phát hiện được 275 loài. Các loài thú đều có lông mao và tuyến sữa . Căn cứ vào đặc điểm cấu tạo, kiểu dinh dưỡng, tập tính sinh sản …có thể chia làm 9 bộ thú chính:
1.Bộ thú huyệt
2. Bộ thú túi
3. Bộ thú bay
4. Bộ thú bơi
5. Bộ thú an sâu bọ
6. Bộ thú g?m nhấm
7. Bộ thú an thịt
8. Bộ thú có móng guốc
9. Bộ linh trưởng
Bộ thú huyệt: Dại diện là loài Thu? mo? vi?t
* đặc điểm chung:
Thu? mo? vi?t sống ở Châu đại dương.
Có mo? de?p, chân có 5 ngón có màng bơi nối liền nhau,đuôi rộng dẹp dùng làm bánh lái, bụ? lông rõ?m, mi?n, ngắn và không thõ?m nuo?c
Thú mỏ vịt de? tru?ng ( 2-3 trứng to bằng trứng chim câu), ấp 7 ngày trứng nở thành thú mỏ vịt con.
Thu? mo? vi?t con e?p mo? va`o bu?ng me? cho su~a cha?y ra, sau do? liờ?m bụng cho su~a va`o mo?.
Tại sao thú mỏ vịt lại không bú s?a mẹ giống như chó con hay mèo con?
Thú mỏ vịt chưa có vú cho con bú, chỉ có tuyến sữa, thú mỏ vịt con bơi theo thú mỏ vịt mẹ uống sữa lẫn trong nước do thú mẹ tiết ra
Bụ? thu? tu?i : Dại diờ?n la` con Kanguru
.*Đặc điểm chung:
- Con đẻ ra rất nhỏ và yếu (con sơ sinh nhỏ bằng hạt đậu dài 3 cm không thể tự bú sữa mẹ, vú tự tiết sữa và tự động chảy vào miệng thú con).
- Điểm đặc biệt là loài thú này nuôi con trong túi, thú mẹ liếm lông vạch đường cho con chui vào túi da ở bụng.
Có đôi xương túi xuất phát từ khớp háng để nâng đỡ thành bụng.
- Con cái có 2 tử cung và 2 âm đạo,không có nhau thai.Con đực có ngọc hành chẻ đôi
- Chuột túi nói chung di chuyển rất giỏi, nhảy bằng 2 chân sau khoẻ mạnh
Tại sao Kanguru con phải nuôi trong túi da của mẹ?
Bộ thú bay
hinh và tap tính dơi
Dơi là thú duy nhất biết bay thực sự. Do màng cánh rộng, thân dơi nhỏ, nên dơi bay nhanh, thay đổi chiều hướng linh hoạt.
- Dơi ngủ đông trong các hang động, trong các gác chuông nhà thờ.
Khi nhiệt độ môi trường xuống thấp tới 0 độ thì mức họat động của dơi thấp nhất.
- Dơi họat động kiếm ăn vào lúc sẩm tối hoặc ban đêm (mắt dơi không tinh nhưng tai rất thính)
Chân dơi yếu có tư thế bám ngược vào cành cây treo ngược cơ thể.
- Khi bắt đầu bay chân rời vật bám, tự buông minh từ trên cao.
Bụ? Ca? Voi
1 s? lo�i c? voi+heo
Tại sao cá voi có cơ thể nặng nề, vây ngực rất nhỏ nhưng nó
vẫn di chuyển dược dễ dàng trong nước?
Đặc điểm:
- Cơ thể hình thoi
- Lông gần như tiêu biến hòan tòan
- Lớp mỡ dưới da rất dày
- Vây đuôi nằm ngang.
- Bơi bằng cách uốn mình theo chiều dọc.
Chuột chù
Sư tử
Sóc
B? an sâu b?:
Chuột chũi
Cấu tạo bộ răng
chu?t chù
* Đại diện: chuột chù, chuột chũi
* Đặc điểm:
- MT sống: trên mặt đất hay trong hang đất
- Cấu tạo răng: thích nghi với lối sống ăn sâu bọ, các răng đều nhọn để phá vỡ vỏ ki tin của sâu bọ
- Cấu tạo chi: chi trước ngắn, bàn rộng, ngón to khoẻ
- Cách bắt mồi: Đào bới, tìm kiếm.
II. B? g?m nh?m:
Bộ răng
Chuột đồng
Sóc
Sóc đỏ
Chuột đồng
Nhím
* Đại diện: Chuột đồng, Sóc, Nhím, Thỏ…..( Có số lượng loài lớn nhất trong lớp thú)
* Đặc điểm:
- MT sống: Trên mặt đất hoặc trên cây
- Cấu tạo rang: Rang cửa lớn( gặm nhấm), có khoảng trống hàm
- Cách bắt mồi: đuổi bắt hoặc rinh mồi
III. B? an th?t:
B? rang
Hổ
Báo
Gấu đen
Sói xám
Sư tử
H?
* đại diện: Hổ, Báo, Sư tử, gấu, chó sói….
* đặc điểm:
- Bộ răng: Thích nghi với chế độ an thịt; Răng cửa ngắn, sắc để róc xương, răng nanh lớn, dài, nhọn để xé mồi, răng hàm có nhiều mấu dẹp sắc để cắt nghiền mồi.
- Chân: Ngón chân có vuốt cong, dưới có nệm thịt dày em
H? san m?i
Báo rình mồi
- Thỳ Múng gu?c s? lu?ng l?n,
g?m cỏc thỳ cú kớch thu?c l?n.
- Thỳ Múng gu?c g?m cú ba b?:
+ b? Gu?c ch?n
+ b? Gu?c l?
+ b? Voi
kjkl
Bộ thú móng guốc
Mo?ng cu?a thu? Guụ?c cha~n
Một số đại diện của bộ guốc chẵn
Mo?ng cu?a thu? Guụ?c le?
Hinh 1 so loài guoc le: nhựa, tê giác
Bộ Voi
Bụ? Linh truo?ng
Xem bang hinh
Khỉ đột vùng đất trũng
Voọc mũi hếch
đười ươi Sumatra
Voọc chà vá chân xám
Khỉ đỏ Colobus
Gô ri la
* Đặc điểm chung:
- Có chi thích nghi với sự cầm nắm và leo trèo
- Mắt hướng về phía trước , có thể nhìn rõ các vật bằng cả 2 mắt-> xác định được chính xác k/c của các vật
- Có bộ răng thích nghi với chế độ ăn tạp
- Bộ não phát triển nhất so với các loài thú khác: bán cầu não lớn, có nhiều nếp nhăn, có vỏ chất xám dày.
- Con cái có 1 đôi vú ở ngực, thường đẻ 1 con, con đẻ ra là con non yếu.
Da?c diờ?m chung cu?a thu?.
Qua các đại diện đã học
của lớp thú,các bộ thú đã học.
Tìm những đặc điểm chung của
lớp Thú
D?c di?m chung:

- L� d?ng v?t cú xuong s?ng cú t? ch?c cao nh?t
- D? con v� nuụi con b?ng s?a
- Cú b? lụng mao bao ph?
- Rang phõn húa th�nh rang c?a, rang nanh, rang h�m
- Tim cú b?n ngan, b? nóo phỏt tri?n th? hi?n rừ ? bỏn c?u nóo v� ti?u nóo.
- l� d?ng v?t h?ng nhi?t

Vai tro` cu?a thu?

Trong th?c t? thỳ cú vai trũ gỡ v?i d?i s?ng con ngu?i?
Bảo vệ động vật hoang dã
- Xây dựng các khu bảo tồn động vật
- Tổ chức chăn nuôi những loài có giá trị kinh tế

- Em hãy cho biết một số biện pháp để bảo vệ các loài động vật
Cần
Hướng dẫn học tập
1. Hãy kể tên những động vật mà em quan sát đựơc và nhắc lại các bộ thú chính ?
2. Cho biết thú thường sống ở những môi trường nào ?
3. Hãy trình bày loại thức ăn và kiếm mồi đặc trưng của từng nhóm thú ?
4. Thú nói chung sinh sản như thế nào?
5. Em còn phát hiện những đặc điểm nào khác ở thú ?