Bài 47. Sự tạo ảnh trong máy ảnh

TRƯỜNG THCS PHỔ CHÂU
Tập thể lớp 9A
Kính chào quý Thầy, Cô giáo
đã đến tham dự Hội giảng "Bài giảng điện tử"
KIỂM TRA BÀI CŨ
Hãy nêu cách vẽ ảnh của vật AB trước một thấu kính hội tụ (AB vuông góc với trục chính, điểm A nằm trên trục chính)?
A’
F
B’
O
A
B
F’
* Vận dụng: Hãy vẽ ảnh của AB qua thấu kính hội tụ (như hình vẽ)?
- Trước hết, xác định ảnh B’ của B bằng hai tia sáng đặc biệt.
Đáp án:
- Từ B’ hạ đường vuông góc xuống trục chính ta có ảnh A’.
- A’B’ là ảnh của AB cần phải dựng.
Làm sao mà có được những tấm hình này vậy ta?
ĐẶT VẤN ĐỀ
MÁY
ẢNH
Cổ xưa nhất
Hiện đại nhất
Việc sử dụng vi mạch trong các máy ảnh đã cho ra đời máy ảnh rất hiện đại là máy ảnh kỹ thuật số. Nhưng dù máy ảnh có hiện đại đến đâu cũng không thể thiếu một bộ phận quang học rất quan trọng đó là vật kính. Vậy vật kính là gì? Tại sao vật kính lại là bộ phận quan trọng trong máy ảnh?
ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Cấu tạo của máy ảnh
Tiết 53:
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
- Hai bộ phận quan trọng của máy ảnh là vật kính và buồng tối. Ngoài ra, các máy ảnh thông dụng còn có phim và chỗ đặt phim.
- Vật kính là một thấu kính hội tụ.
Vật kính
Buồng tối
Chỗ đặt phim
 Đọc nội dung I.1 SGK để tìm hiểu công dụng và cấu tạo của máy ảnh.
Quan sát mô hình máy ảnh và đối chiếu với hình vẽ. Hãy chỉ ra đâu là vật kính, buồng tối và vị trí đặt phim?
2
3
Vậy máy ảnh được cấu tạo như thế nào?
Hai bộ phận quan trọng của máy ảnh là vật kính và buồng tối. Ngoài ra, các máy ảnh thông dụng còn có phim và chỗ đặt phim.
- Vật kính là một thấu kính hội tụ.

1
I. Cấu tạo của máy ảnh
Tiết 53:
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
II. Ảnh của một vật trên phim
- Hai bộ phận quan trọng của máy ảnh là vật kính và buồng tối. Ngoài ra, các máy ảnh thông dụng còn có phim và chỗ đạt phim.
- Vật kính là một thấu kính hội tụ.
Hoạt động nhóm
- Nội dung: Tìm hiểu ảnh của một vật trên phim
Nhiệm vụ:
+ Dùng mô hình máy ảnh quan sát ảnh của cửa sổ (tấm kính mờ đóng vai trò như phim)
+ Trả lời các câu hỏi C1, C2.
+ Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh (C3)
+ Tính tỉ số (C4)
I. Cấu tạo của máy ảnh
Tiết 53:
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
II. Ảnh của một vật trên phim
- Hai bộ phận quan trọng của máy ảnh là vật kính và buồng tối. Ngoài ra, các máy ảnh thông dụng còn có phim và chỗ đạt phim.
- Vật kính là một thấu kính hội tụ.
Thảo luận, thống nhất
C1: Ảnh của vật trên tấm kính mờ (đóng vai trò của phim) là ………..,……………. với vật và ……hơn vật?
C2: Hiện tượng máy ảnh ………………., chứng tỏ vật kính của máy ảnh là thấu kính hội tụ.
ảnh thật
ngược chiều
nhỏ
tạo ra ảnh thật
C3
A’
F
B’
P
Q
O
A
B
200 cm
5 cm
I. Cấu tạo của máy ảnh
Tiết 53:
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
II. Ảnh của một vật trên phim
- Hai bộ phận quan trọng của máy ảnh là vật kính và buồng tối. Ngoài ra, các máy ảnh thông dụng còn có phim và chỗ đạt phim.
- Vật kính là một thấu kính hội tụ.
Ảnh của một vật trên phim trong máy ảnh là ảnh thật, ngược chiều với vật và nhỏ hơn vật.
Thảo luận, thống nhất
C4
Xét
ഗ
Ta có:
AB
A’B’
OA
OA’
=
=
=
1
40
5
200
Rút ra kết luận về ảnh của vật trên phim trong máy ảnh?
Ảnh của một vật trên phim trong máy ảnh là ảnh thật, ngược chiều với vật và nhỏ hơn vật.

I
I
I. Cấu tạo của máy ảnh
Tiết 53:
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
II. Ảnh của một vật trên phim
III. Vận dụng
- Hai bộ phận quan trọng của máy ảnh là vật kính và buồng tối. Ngoài ra, các máy ảnh thông dụng còn có phim và chỗ đạt phim.
- Vật kính là một thấu kính hội tụ.
Ảnh của một vật trên phim trong máy ảnh là ảnh thật, ngược chiềuvà nhỏ hơn vật.
C6: Một người cao 1,6m được chụp ảnh và đứng cách vật kính của máy ảnh là 3m. Phim cách vật kính 6cm. Hỏi ảnh của người ấy trên phim cao bao nhiêu xentimet?
A’
F’
B’
P
Q
O
A
B
1,6 m
?

3m
6cm
Xét
ഗ
Ta có:
AB
A’B’
OA
OA’
=
=
3,2 (cm)
Đổi: 1,6m = 160cm
3m = 300cm
=>
A’B’
=
AB.
OA’
OA
=
160.
6
300
I
I. Cấu tạo của máy ảnh
Tiết 53:
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
II. Ảnh của một vật trên phim
III. Vận dụng
- Hai bộ phận quan trọng của máy ảnh là vật kính và buồng tối. Ngoài ra, các máy ảnh thông dụng còn có phim và chỗ đạt phim.
- Vật kính là một thấu kính hội tụ.
Ảnh của một vật trên phim trong máy ảnh là ảnh thật, ngược chiềuvà nhỏ hơn vật.
Q
A’
F’
B’
P
Q
O
A
B
1,6 m
?

3m
6cm
Xét
ഗ
Mở rộng: Với bài toán trên, hãy tính tiêu cự (OF’) của vật kính.
Hướng dẫn:
Với chú ý: OF’ + A’F’ = OA’
I
Tiết 53:
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
Máy ảnh mà ta nói đến trong bài này là máy ảnh thông dụng. Để chụp những vật ở xa như một con sư tử, một con báo mà vẫn muốn có một bức ảnh to và đẹp, ta phải dùng một loại vật kính đặc biệt gọi là vật kính chụp xa.
Tiết 53:
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
Để chụp một cảnh rộng như cảnh một cuộc mít tinh trên một quảng trường lớn, ta phải dùng một máy ảnh có vật kính đặc biệt gọi là vật kính chụp rộng.
Tiết 53:
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
Ở những máy ảnh “cơ” mà thợ chụp ảnh thường dùng, vật kính có đường kính đường rìa đến 3cm. Muốn cho ảnh rõ nét trên phim, người ta phải điều chỉnh máy làm thay đổi khoảng cách từ vật kính đến phim.
Tiết 53:
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
Ở những máy ảnh thường dùng hiện nay, vật kính có đường kính của đường rìa không đầy 1cm. Những vật đứng cách máy từ 1,5m trở ra đều cho ảnh rõ nét trên phim; do đó, khi chụp ảnh ta không cần điều chỉnh máy.
Tiết 53:
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
Máy ảnh hiện đại nhất ngày nay là máy ảnh kĩ thuật số. Khi chụp ảnh thì ảnh được ghi trên một cái “card”, đóng vai trò như một cái đĩa mềm của máy vi tính. Nhờ đó ta có thể xem ảnh ngay sau khi chụp bằng cách đưa tín hiệu đã thu được lên chiếc màn hình tí hon gắn trên máy, hoặc đưa lên màn ảnh lớn nếu kết nối máy ảnh đó với một chiếc máy vi tính hay một máy chiếu video.
Bức ảnh cổ nhất (1826)
Ảnh xuất hiện con người đầu tiên (1838)
Ảnh màu đầu tiên (1861)
Đây được xem là một trong những bức ảnh chân dung nổi tiếng nhất trên thế giới, được chụp bởi nhiếp ảnh gia Steve McCurry khi ông đang đi chụp ảnh tại một trại tị nạn của người Afganistan vào tháng 12/ 1984.
CỦNG CỐ
Trả lời câu hỏi trắc nghiệm
Tiết 53:
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
A. Thay đổi tiêu cự của vật kính.
Câu 1: Khi dùng máy ảnh chuyên nghiệp ở trạng thái điều chỉnh bằng tay, muốn rõ nét người ta thường điều chỉnh ống kính máy ảnh. Mục đích của việc này là:
B. Chủ yếu thay đổi khoảng cách từ vật kính đến phim.
D. Cả A, B đều đúng.
C. Để ánh sáng chiếu vào buồng tối nhiều hơn.
Kết quả
Câu hỏi trắc nghiệm
A. Ảnh thật, cùng chiều với vật.
Câu 2: Đặc điểm của ảnh thu được trên phim bởi máy ảnh là:
B. Ảnh thật, lớn hơn vật.
D. Ảnh ảo, ngược chiều với vật.
C. Ảnh thật, ngược chiều với vật, nhỏ hơn vật.
Kết quả
Câu hỏi trắc nghiệm
Kết quả
Câu hỏi trắc nghiệm
Câu 3: Chọn câu sai: Máy ảnh kỹ thuật số hiện giờ có tính năng nào sau đây?
A. Có thể xem ảnh ngay sau khi chụp.
B. Chụp được ảnh đẹp, rõ với tốc độ nhanh.
C. Kiểu dáng đẹp, có thẻ nhớ “card” dung lượng lớn lưu trữ được nhiều file ảnh.
D. Chất lượng kém, ảnh không nét.
26
Có thể em chưa biết
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
 Học thuộc phần ghi nhớ.
 Làm bài tập 47.1 đến 47.3 SBT. HS khá giỏi làm thêm các bài tập “*”
22
Tiết 53:
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
* Hướng dẫn: (Hình vẽ chung)
47.3: Vận dụng: A’B’/AB = OA’/OA => OA’
47.4: Xét các cặp tam giác đồng dạng để có:
A’B’/AB = A’ F’/OF’ = (OA’ – OF’)/OF’
và A’B’/AB = OA’/OA => OA’.
Bài tập làm thêm: Để ghi ảnh của một người cao 1,6m, người ta dùng một máy ảnh. Khi điều chỉnh sao cho ảnh của người ấy hiện rõ nét trên phim có kích thước 3cm x 4cm thì lúc đó phim cách vật kính 5,05cm.
a) Tính khoảng cách tối thiều từ vật kính đến người được ghi ảnh trong hai trường hợp chụp đứng và chụp ngang.
b) Tính tiêu cự của vật kính.
47.5: Tính OA’ như bài 47.4. Từ đó A’B’.
 Chuẩn bị cho tiết sau: Soạn bài: Mắt
?
Tiết học hôm nay đã kết thúc.
Tập thể lớp 9A
Kính chúc quý Thầy, Cô giáo dồi dào sức khỏe,
thành công trong công tác!