Bài 47. Sự tạo ảnh trong máy ảnh

Nhiệt liệt chào mừng
QUý thầy, cô giáo
đến dự giờ môn V?T Lý lớp 9D
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1 : Dựng ảnh của vật AB qua thấu kính hội tụ trong hình vẽ sau:
I
A’
B’
F’
O
A
B
F
Câu 2 : Nêu đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ?
Trả lời : d > f ảnh thật, ngược chiều với vật
d < f ảnh ảo, cùng chiều với vật, lớn hơn vật
Những chiếc máy ảnh đầu tiên trên thế giới!
Máy ảnh đã được cải tiến gọn nhẹ hơn, khi chụp đã có bộ phận điều chỉnh khoảng cách từ thấu kính tới màn hứng ảnh
Dù những máy ảnh thường dùng hiện nay có hiện đại như thế nào, thì một bộ phận không thể thiếu được, đó là “vật kính”. Vậy “vật kính” là thấu kính loại nào? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.
I. Cấu tạo của máy ảnh:
- Máy ảnh dùng để làm gì?
- Máy ảnh là dụng cụ dùng để thu ảnh của vật mà ta muốn ghi lại.
- Máy ảnh có cấu tạo như thế nào?
- Máy ảnh gồm có hai bộ phận quan trọng:
Quan sát hình và đọc thông tin SGK em hãy cho biết máy ảnh dùng để làm gì, cấu tạo của máy ảnh gồm có mấy bộ phận chính?
+ Vật kính: Là TKHT
I. Cấu tạo của máy ảnh:
- Máy ảnh dùng để làm gì?
- Máy ảnh là dụng cụ dùng để thu ảnh của vật mà ta muốn ghi lại.
- Máy ảnh có cấu tạo như thế nào?
- Máy ảnh gồm có hai bộ phận quan trọng:
Quan sát hình và đọc thông tin SGK em hãy cho biết máy ảnh dùng để làm gì, cấu tạo của máy ảnh gồm có mấy bộ phận chính?
+ Vật kính: Là TKHT
+ Buồng tối: Chỉ cho ánh sáng từ vật truyền vào tác động lên phim.

+ Ngoài ra còn vị trí đặt phim.
Quan sát cấu tạo máy ảnh
Phim
Buồng tối
Vật kính
I. Cấu tạo của máy ảnh :
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
Dùng mô hình máy ảnh quan sát hình ảnh trên phông và cho biết:
C1 : Ảnh của một vật trên tấm kính mờ là ảnh thật hay ảnh ảo? Cùng chiều hay ngược chiều với vật? To hay nhỏ hơn vật?
C2 : Hiện tượng nào em quan sát được chứng tỏ vật kính của máy ảnh là thấu kính hội tụ?
1. Trả lời câu hỏi
I. Cấu tạo của máy ảnh :
1. Trả lời câu hỏi
Dùng mô hình máy ảnh quan sát hình ảnh trên phông và cho biết:
C1 : Ảnh của một vật trên tấm kính mờ là ảnh thật hay ảnh ảo? Cùng chiều hay ngược chiều với vật? To hay nhỏ hơn vật?
C2 : Hiện tượng nào em quan sát được chứng tỏ vật kính của máy ảnh là thấu kính hội tụ?
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh
C3 : Vẽ ảnh của một vật có dạng một đoạn thẳng đặt vuông góc với trục chính của vật kính (hình vẽ). Trong hình này : AB là vật, O là quang tâm của vật kính, PQ là vị trí đặt màn hứng ảnh, khoảng cách từ vật đến vật kính là 2m, từ màn hứng ảnh đến vật kính là 5 cm. Hình vẽ không cần đúng tỷ lệ.
I. Cấu tạo của máy ảnh :
1. Trả lời câu hỏi
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh
I
S’
S
I. Cấu tạo của máy ảnh :
1. Trả lời câu hỏi
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
O
2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh
I
F’
S’
S
I. Cấu tạo của máy ảnh :
1. Trả lời câu hỏi
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
O
2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh
C3 : Vẽ ảnh của một vật có dạng một đoạn thẳng đặt vuông góc với trục chính của vật kính (hình vẽ). Trong hình này : AB là vật, O là quang tâm của vật kính, PQ là vị trí đặt màn hứng ảnh, khoảng cách từ vật đến vật kính là 2m, từ màn hứng ảnh đến vật kính là 5 cm. Hình vẽ không cần đúng tỷ lệ.
+ Vẽ tia BO kéo dài cắt PQ tại B’.
+ Từ B kẻ tia tới BI song song với trục chính cho tia ló IB’ . Tia ló này cắt trục chính tại tiêu điểm F’ .
+ Từ B’ hạ vuông góc với trục chính, cắt trục chính tại A’ thì A’B’ là ảnh của AB.
I
F’
A’
B’
* Cách vẽ :
I. Cấu tạo của máy ảnh :
1. Trả lời câu hỏi
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
C4 : Dựa vào hình vẽ hãy tính tỉ số giữa chiều cao của ảnh với chiều cao của vật. Sau đó, hãy chứng minh những nhận xét của em trong C1 là đúng.
Trong máy ảnh, ảnh trên màn hứng ảnh là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.
I. Cấu tạo của máy ảnh :
A’
B’
Tóm tắt
OA = 2m = 200cm
Giải
OA’ = 5cm
1. Trả lời câu hỏi
2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh
3. Kết luận :
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
C5 : Hãy tìm hiểu một máy ảnh để nhận ra vật kính, buồng tối và chỗ đặt màn hứng ảnh.
III. Vận dụng
Vật kính
Chỗ đặt màn hứng ảnh
Buồng tối
I. Cấu tạo của máy ảnh :
1. Trả lời câu hỏi
Trong máy ảnh, ảnh trên màn hứng ảnh là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.
2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh
3. Kết luận :
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
Bức ảnh cổ nhất (1826)
Ảnh xuất hiện con người đầu tiên (1838)
Ảnh màu đầu tiên (1861)
Đây được xem là một trong những bức ảnh chân dung nổi tiếng nhất trên thế giới, được chụp bởi nhiếp ảnh gia Steve McCurry khi ông đang đi chụp ảnh tại một trại tị nạn của người Afganistan vào tháng 12/ 1984.
C6 : Một người cao 1,6m, được chụp ảnh và đứng cách vật kính của máy ảnh là 3m. Màn hứng ảnh cách vật kính 6cm. Hỏi ảnh của người ấy trên màn hứng ảnh cao bao nhiêu xentimet?
III. Vận dụng
I. Cấu tạo của máy ảnh :
1. Trả lời câu hỏi
Trong máy ảnh, ảnh trên màn hứng ảnh là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.
2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh
3. Kết luận :
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
A’
B’
Vậy ảnh của người đó trên phim cao 3,2cm
III. Vận dụng
I. Cấu tạo của máy ảnh :
Tóm tắt
OA = 3m = 300cm
Giải
OA’ = 6cm
AB = 1,6m = 160cm
A’B’ = ?
1. Trả lời câu hỏi
Trong máy ảnh, ảnh trên màn hứng ảnh là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.
2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh
3. Kết luận :
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
C6 : Một người cao 1,6m, được chụp ảnh và đứng cách vật kính của máy ảnh là 3m. Màn hứng ảnh cách vật kính 6cm. Hỏi ảnh của người ấy trên màn hứng ảnh cao bao nhiêu xentimet?
* Bài 47.1 (SBT) : Ảnh của một vật trên màn hứng ảnh trong máy ảnh bình thường là:
A. Ảnh thật, cùng chiều với vật và nhỏ hơn vật.
B. Ảnh ảo, cùng chiều với vật và nhỏ hơn vật.
C. Ảnh thật, ngược chiều với vật và nhỏ hơn vật.
D. Ảnh ảo, ngược chiều với vật và nhỏ hơn vật.
III. Vận dụng
I. Cấu tạo của máy ảnh :
1. Trả lời câu hỏi
Trong máy ảnh, ảnh trên màn hứng ảnh là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.
2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh
3. Kết luận :
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
* Bài 47.2 (SBT). Hãy ghép mỗi phần a, b, c, d với một phần 1, 2, 3, 4 để được câu có nội dung đúng.
III. Vận dụng
I. Cấu tạo của máy ảnh :
a) Nếu lấy thấu kính hội tụ có tiêu cự dài 30cm làm vật kính của máy ảnh thì
b) Nếu buồng tối của máy ảnh không đóng kín thì
c) Nếu máy ảnh không được lắp phim thì
d) Nếu lấy thấu kính phân kì làm vật kính máy ảnh thì
1. không tạo được ảnh thật trên phim
2. không ghi lại được hình ảnh muốn chụp
3. máy ảnh sẽ rất cồng kềnh
4. phim sẽ bị lộ sáng và hỏng
a) Nếu lấy thấu kính hội tụ có tiêu cự dài 30cm làm vật kính của máy ảnh thì
b) Nếu buồng tối của máy ảnh không đóng kín thì
c) Nếu máy ảnh không được lắp phim thì
d) Nếu lấy thấu kính phân kì làm vật kính máy ảnh thì
1. không tạo được ảnh thật trên phim
2. không ghi lại được hình ảnh muốn chụp
3. máy ảnh sẽ rất cồng kềnh
4. phim sẽ bị lộ sáng và hỏng
1. Trả lời câu hỏi
Trong máy ảnh, ảnh trên màn hứng ảnh là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.
2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh
3. Kết luận :
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
* Bài 47.12 (SBT). Hãy ghép mỗi phần a, b, c, d với một phần 1, 2, 3, 4 để được câu có nội dung đúng.
a) Hai bộ phận quan trọng của máy ảnh là
b) Vật kính là một
c) Ảnh của vật qua vật kính là
d) Ảnh của vật mà ta thấy được ở trên màn ảnh, sau lưng các máy ảnh kĩ thuật số lại
1. ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.
2. cùng chiều với vật. Đó chắc chắn không phải là ảnh cho trực tiếp bởi vật kính
3. vật kính và buồng tối.
4. thấu kính hội tụ có tiêu cự tương đối ngắn.
a) Hai bộ phận quan trọng của máy ảnh là
b) Vật kính là một
c) Ảnh của vật qua vật kính là
d) Ảnh của vật mà ta thấy được ở trên màn ảnh, sau lưng các máy ảnh kĩ thuật số lại
1. ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.
2. cùng chiều với vật. Đó chắc chắn không phải là ảnh cho trực tiếp bởi vật kính
3. vật kính và buồng tối.
4. thấu kính hội tụ có tiêu cự tương đối ngắn.
III. Vận dụng
I. Cấu tạo của máy ảnh :
1. Trả lời câu hỏi
Trong máy ảnh, ảnh trên màn hứng ảnh là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.
2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh
3. Kết luận :
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
I
A’
B’
C6 : Một người cao 1,6m, được chụp ảnh và đứng cách vật kính của máy ảnh là 3m. Màn hứng ảnh cách vật kính 6cm. Hỏi ảnh của người ấy trên màn hứng ảnh cao bao nhiêu xentimet. Tiêu cự của vật kính dài bao nhiêu cm?
III. Vận dụng
I. Cấu tạo của máy ảnh :
F’
1. Trả lời câu hỏi
Trong máy ảnh, ảnh trên màn hứng ảnh là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.
2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh
3. Kết luận :
II. Ảnh của một vật trong máy ảnh
vật kính là thấu kính
hội tụ
buồng tối có vị trí đặt
màn hứng ảnh
ảnh thật
ngược chiều với vật
nhỏ hơn vật
BẢN ĐỒ TƯ DUY BÀI “SỰ TẠO ẢNH TRONG MÁY ẢNH
Để chụp ảnh những vật ở xa như một con sư tử, một con báo mà vẫn muốn có một bức ảnh to và đẹp, ta phải dùng một loại vật kính đặc biệt gọi là vật kính chụp xa.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Để chụp ảnh một cảnh rộng như cảnh một cuộc mít tinh trên một quảng trường lớn, ta phải dùng một máy ảnh có vật kính đặc biệt gọi là vật kính chụp rộng.
Ở những máy ảnh “cơ” mà thợ chụp ảnh thường dùng, vật kính có đường kính đường rìa đến 3cm. Muốn cho ảnh rõ nét trên màn hứng ảnh, người ta phải điều chỉnh máy, làm thay đổi khoảng cách từ vật kính đến phim.
Ở những máy ảnh thường dùng hiện nay, vật kính có đường kính của đường rìa không đầy 1cm. Những vật đứng cách máy ảnh từ 1,5m trở ra đều cho ảnh rõ nét trên phim; do đó khi chụp ảnh ta không cần điều chỉnh máy.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
* Máy ảnh hiện đại nhất ngày nay là máy ảnh kĩ thuật số. Khi chụp ảnh thì ảnh được ghi trên một cái “các”, đóng vai trò như một đĩa mềm của máy vi tính. Nhờ đó ta có thể xem ảnh ngay sau khi chụp bằng cách đưa tín hiệu thu được lên màn hình tý hon gắn trên máy, hoặc đưa lên màn ảnh lớn nếu kết nối máy ảnh đó với một máy vi tính hay một máy chiếu viđêô.
1. Mỗi máy ảnh đều có vật kính, buồng tối và chỗ đặt màn hứng ảnh.
2. Vật kính của máy ảnh là một thấu kính hội tụ.
3. Ảnh trên màn hứng ảnh là ảnh thật, nhỏ hơn vật và ngược chiều với vật.
GHI NHỚ
Xem lại bài và học kỹ nội dung bài học.
Đọc phần “có thể em chưa biết”
Làm bài tập 47.3 -> 47.12 SBT.
Ôn tập các kiến thức đã học trong học kì II chuẩn bị cho giờ sau
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
BÀI HỌC KẾT THÚC
CHÚC CÁC THẦY, CÔ GIÁO MẠNH KHỎE
CHÚC CÁC EM HỌC SINH HỌC TẬP TỐT.