Bài 47. Sự tạo ảnh trong máy ảnh

Kiểm tra bài cũ
Câu 2: Em hãy dùng tấm bìa để hứng ảnh của ngọn nến và cho biết ảnh đó là ảnh thật hay ảnh ảo? Lúc này vật đặt khoảng nào? (d > 2f hay 2f > d > f hay d < f ) vì sao?
Câu 1: Khi quan sát ảnh của một vật tạo bởi thấu kính, nếu không nhìn thấy vật, dựa vào đặc điểm nào ta nhận biết ảnh mình quan sát được là ảnh thật hay ảnh ảo?
SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
Một số loại máy ảnh
Ảnh của chúng ta được tạo thành như thế nào trong máy ảnh?
Nhiệm vụ 1: (5 phút)
6 học sinh thành một nhóm đọc mục I, quan sát mô hình của máy ảnh. Trả lời các câu hỏi sau:
Máy ảnh dùng để làm gì?
Máy ảnh có mấy bộ phận cơ bản?
Buồng tối
Vật kính
Vị trí đặt phim
 - Mỗi máy ảnh đều có vật kính, buồng tối và chỗ đặt phim.
 - Vật kính của máy ảnh là một thấu kính hội tụ
 - Máy ảnh là dụng cụ dùng để thu được ảnh của vật mà ta muốn ghi lại.
Nhiệm vụ 2: (5 phút)
6 học sinh thành một nhóm:
Đặt một vật trước vật kính của mô hình máy ảnh rồi điều chỉnh khoảng cách từ vật kính đến màng hứng ảnh (tấm kính mờ) để có ảnh hiện rõ nét trên màn (tấm kính). Sau đó thảo luận trả lời câu C1, C2.
Nhiệm vụ 3: (10 phút)
6 học sinh thành một nhóm: thảo luận trã lời câu C3,C4 vào bảng phụ.


C3. Vẽ ảnh của một vật có dạng mũi tên, đặt vuông góc với trục chính của vật kính. Trong hình này AB là vật, O là quang tâm của vật kính, PQ là vị trí đặt phim, khoảng cách từ vật đến vật kính là 2m, từ phim đến vật kính là 5cm. Hình vẽ không cần đúng tỉ lệ .
Hướng dẫn:
Ảnh của vật hiện lên ở đâu?
Ảnh này có nằm trên tia ló khi tia tới đi qua quan tâm không?
Như vậy ảnh B’ là giao nhau của màn hứng ảnh và tia sáng nào?
+ Từ B kẻ tia tới qua quang tâm O thì tia ló truyền thẳng tới cắt phim PQ tại B’. B’ là ảnh của B.
A’
B’
* Cách vẽ :
+ Từ B’ hạ vuông góc với trục chính tại A’ thì A’B’ là ảnh của AB tạo bởi vật kính.
C4 : Dựa vào hình vẽ hãy tính tỉ số giữa chiều cao của ảnh với chiều cao của vật và để khẳng định những nhận xét của em trong C1 .
A’
B’
C4 : Dựa vào hình vẽ hãy tính tỉ số giữa chiều cao của ảnh A’B’với chiều cao của vật AB và để khẳng định những nhận xét của em trong C1 .
TL : Tam giác OAB đồng dạng với tam giác OA’B’. Tỉ số giữa chiều cao của ảnh và chiều cao của vật là :
Vậy ảnh thu được là ảnh thật - ngược chiều - nhỏ hơn vật (tỉ lệ 1/40)
 Kết luận: Ảnh trên phim là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật
Nhiệm vụ 4: (7 phút)
6 học sinh thành một nhóm: thảo luận trã lời câu C6 vào bảng phụ.


C6: Một người cao 1,6m được chụp ảnh và đứng cách vật kính của máy ảnh là 3m. Phim cách vật kính 6cm. Hỏi ảnh người ấy trên phim cao bao nhiêu cm?
TL : Tam giác OAB đồng dạng với tam giác OA’B’. Suy ra:
Nhiệm vụ 5: (7 phút)
6 học sinh thành một nhóm: thảo luận vẽ sơ đồ tư duy về máy ảnh vào bảng phụ.


Xem lại bài và học thuộc nội dung bài học.
Đọc phần “có thể em chưa biết”
Làm bài tập 47.1 -> 47.5 SBT.
Chuẩn bị trước bài 48 “Mắt”. Trã lời các câu hỏi sau:
Về mặt vật lý, mắt có mấy bộ phận cơ bản?
Mắt và máy ảnh có những điểm tương đồng nào?
Thế nào là sự điều tiết?
Thế nào là điểm cực cận?
Thế nào là điểm cực viễn?

Giao việc về nhà
Bài tập
A. Thay đổi tiêu cự của ống kính.
Câu 1: Khi dùng máy ảnh chuyên nghiệp ở trạng thái điều chỉnh bằng tay, muốn rõ nét người ta thường điều chỉnh ống kính máy ảnh. Mục đích của việc này là:
B. Chủ yếu thay đổi khoảng cách từ ống kính ( vật kính) đến phim.
D. Cả A, B đều đúng.
C. Để ánh sáng chiếu vào buồng tối nhiều hơn.
24
Câu 2: Đặc điểm của ảnh thu được trên phim của máy ảnh là:
A. Ảnh thật cùng chiều với vật
B. Ảnh thật, lớn hơn vật.
C. Ảnh thật, ngược chiều với vật, nhỏ hơn vật.
D. Ảnh ảo, ngược chiều với vật.
Đúng rồi
25
Câu 3: Người ta chụp ảnh một cây cao 1m, đứng cách máy ảnh 2m. Phim đặt cách vật kính của máy 6cm. Chiều cao của ảnh trên phim là:
A. Ảnh cao 0,3m.
B. Ảnh cao 3m.
C. Ảnh cao 3cm.
D. Ảnh cao 0,3cm.
27
Câu 4: Máy ảnh kỹ thuật số hiện đại được mọi người ưa chuộng, vì nó có nhiều tính năng mới như:
A. Có thể xem ảnh ngay sau khi chụp.
B. Chụp được ảnh đẹp, rõ với tốc độ nhanh.
C. Kiểu dáng đẹp, có thẻ nhớ “card” dung lượng lớn lưu trữ được nhiều file ảnh.
D. Cả 3 ý trên đều đúng.
Đúng
26
Bài học kết thúc
Chúc quý thầy cô sức khỏe
các em học giỏi