Bài 47. Đại não

Môn Sinh học 8
Năm học 2007 - 2008
Giáo viên thực hiện: Lê Đức Đại
Đơn vị: Trường THCS Phước Bửu
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Trình bày cấu tạo và chức năng chủ yếu của trụ não, não trung gian và tiểu não?
- Cấu tạo trụ não: gồm chất trắng ở ngoài chất xám ở trong. Chức năng chủ yếu là điều khiển, điều hòa hoạt động các nội quan.
- Cấu tạo não trung gian cũng gồm chất trắng ở ngoài và chất xám ở trong gồm đồi thị và vùng dưới đồi. Có chức năng điều khiển quá trình trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt.
- Tiểu não có cấu tạo:Chất xám ở ngoài làm thành vỏ tiểu não. Chất trắng ở trong là các đường dãn truyền.Chức năng điều hòa, phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cho cơ thể.
Bài 47: ĐẠI NÃO
Các em có nhận thấy có những biểu hiện gì ở người bị chấn thương sọ não do tai nạn giao thông hay tai nạn lao động, những người bị tai biến mạch máu não do xơ vữa động mạch, do huyết áp cao gây xuất huyết não? Tại sao vậy .
Chắc chắn tất cả những tường hợp trên đều liên quan đến não, do não bị tổn thương hoặc bị máu chèn ép làm ảnh hưởng đến chức năng của não trong đó ảnh hưởng trực tiếp là đại não.
Vậy đại não có cấu tạo và chức năng như thế nào? Và tiến hóa hơn các động vật khác ra sao?
I. Cấu tạo của đại não
Quan sát hình vẽ cho biết vị trí của đại não?
- Đại não nằm phía trên não trung gian và rất phát triển che lấp các phần còn lại
Bài 47: ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
- Bề mặt của não được phủ một lớp chất xám làm thành vỏ não . Bề măt của đại não có nhiều nếp gấp, đó là các khe và rãnh làm tăng diện tích bề mặt của vỏ não ( nơi chứa thân của các nơron)lên tới 2300 đến 2500 cm2 . Hơn 2/3 bề mặt của não nằm trong các khe và rãnh. Vỏ não chỉ dày từ 2 – 3 mm, gồm 6 lớp chủ yếu là các tế bào hình tháp.
- Các rãnh chia mỗi nửa đại não thành các thùy. Rãnh đỉnh ngăn thùy trán và thùy đỉnh; rãnh thái dương ngăn cách thùy trán và thuỳ đỉnh với thùy thái dương. Trong các thùy hay các khe đã hình thành các hồi hay khúc cuộn não. - Dưới vỏ não là chất trắng trong đó có chứa các nhân nền. (nhân dưới vỏ)
Bài 47: ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
Bài 47: ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
I.1. Cấu tạo ngoài
Nghiên cứu hình đại não nhìn từ trên kết hợp hình 47.2 thảo luận theo nội dung phiếu học tập.
Bài 47: ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
Mặt ngoài não có nhiều khúc cuộn não do rãnh và khe tạo nên. Có 3 rãnh ( rãnh đỉnh, rãnh liên bán cầu, rãnh thái dương) và 4 thùy ( thùy trán, thùy đỉnh, thùy chẩm, thùy thái dương.
I.1. Cấu tạo ngoài
Bài 47: ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
I.1. Cấu tạo ngoài
I.2. Câu tạo trong
Quan sát hình 47.3 nêu cấu tạo trong của não
Bài 47: ĐẠI NÃO
I.1. Cấu tạo ngoài
I.2. Câu tạo trong
I. Cấu tạo của đại não
Chất xám ( ở ngoài) làm thành vỏ não dày 2 – 3 mm gồm 6 lớp. Là trung tâm điều khiển các phản xạ có điều kiện.
Chất trắng (ở trong) là các đường dẫn truyền thần kinh. Hầu hết các đường này bắt chéo nhau ở hành tủy hay tủy sống
II. Các phân vùng chức năng của đại não
Bài 47: ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
Dựa vào thông tin sgk em hãy xác định các vùng chứa năng của đại não, tại sao lại có sự phân vùng đó? Qua đó rút ra điểm tiến hóa hơn của đại não người so vơi các động vật khác.
Nhờ rãnh và các khe chia bán cầu não thành các phân vùng chức năng khác nhau trong đó có một số vùng chỉ có ở não người: vùng hiểu tiếng nói, vùng hiểu chữ viết, vùng vận động ngôn ngữ.
II. Các phân vùng chức năng của đại não
Bài 47: ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
II. Các phân vùng chức năng của đại não
Bài 47: ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
I.1. Cấu tạo ngoài
I.2. Câu tạo trong
Mặt ngoài não có nhiều khúc cuộn não do rãnh và khe tạo nên. Có 3 rãnh ( rãnh đỉnh, rãnh liên bán cầu, rãnh thái dương) và 4 thùy ( thùy trán, thùy đỉnh, thùy chẩm, thùy thái dương.
Chất xám ( ở ngoài) làm thành vỏ não dày 2 – 3 mm gồm 6 lớp. Là trung tâm điều khiển các phản xạ có điều kiện.
Chất trắng (ở trong) là các đường dẫn truyền thần kinh. Hầu hết các đường này bắt chéo nhau ở hành tủy hay tủy sống
Nhờ rãnh và các khe chia bán cầu não thành các phân vùng chức năng khác nhau trong đó có một số vùng chỉ có ở não người: vùng hiểu tiếng nói, vùng hiểu chữ viết, vùng vận động ngôn ngữ.
Luyện tập
Câu 1: Loại tế bào thần kinh chủ yếu trong cấu tạo của vỏ não là?
a/ Tế bào hình nón b/ Tế bào hình que
c/ Tế bào hình tháp c/ Tế bào hình nón và hình que
Câu 2: Em hãy cho biết vùng “vận động ngôn ngữ” nằm trên thùy nào trong các thùy sau?
a/ Thùy trán b/ Thùy đỉnh
c/ Thùy chẩm d/ Thùy thái dương
Câu 3: Nếu phá hủy vùng chức năng hiểu tiếng nói sẽ làm cho người:
a/ Không tạo được âm thanh rõ ràng b/Tiếng nói sẽ bị ngọng
c/ Sẽ không hiểu được tiếng nói nữa d/ Câm và điếc
Hướng dẫn về nhà
Đọc phần “ Em có biết “ skg/150 và học bài cũ.
Vẽ hình 47.1 vào vở bài tập
Soạn bài 48: Hệ thần kinh sinh dưỡng. Theo gọi ý sau: tìm hiểu cấu tạo và chức năng chủa hệ thần kinh sinh dưỡng
Tieát hoïc ñeán ñaây laø keát thuùc xin chaân thaønh caûm ôn quyù thaày coâ vaø caùc em hoïc sinh ñaõ veà döï tieát hoïc naøy
Bài dạy cần phối hợp voi sự sáng tạo PHT và bảng phụ sẽ sinh động hơn.