Bài 47. Đại não

BỘ MÔN SINH HỌC
kính chào thầy cô và các em.
Nêu vị trí các thành phần của não bộ?
Não bộ bổ dọc
Trụ não
Não trung gian
Tiểu não
Đại não
TIẾT 49. BÀI 47. ĐẠI NÃO
Sau khi bị tai biến mạch máu não
Một người bỗng dưng mất trí nhớ
Sau khi bị trấn thương sọ não
Người thanh niên này bị liệt
Sau khi bị viêm màng não
Chân không cử động được, nói ngọng
TIẾT 49. BÀI 47. ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
1. Vị trí:
Nằm trên cùng não bộ
Hình 47-1. Não bộ nhìn từ trên
Rãnh liên bán cầu
BCN phải
BCN trái
Khúc cuộn của não
Thuỳ trán
Thuỳ đỉnh
Thuỳ chẩm
Khe não
TIẾT 49. BÀI 47. ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
1. Vị trí: Nằm trên cùng não bộ
Thuỳ trán
Thuỳ đỉnh
Thuỳ chẩm
Thuỳ thái dương
Rãnh đỉnh
Rãnh thái dương
Hình 47-2. Bán cầu não trái
Tiểu não
TIẾT 49. BÀI 47. ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
1. Vị trí: Nằm trên cùng não bộ
Chất xám
Đường liên bán cầu
H47-3:Các đường dẫn truyền trong chất trắng của đại não
Đường dẫn truyền xuống
Nơi bắt chéo của đường dẫn truyền xuống
Chất trắng
Các nhân nền
Đại não ở người rất phát triển, che lấp cả não trung gian và não giữa.
Bề mặt của đại não được phủ bởi một lớp chất xám làm thành vỏ não. Bề mặt của đại não có nhiều nếp gấp, đó là các……. và ……… làm tăng diện tích bề mặt vỏ não (nơi chứa thân của các nơron) lên tới 2300 – 2500 cm. Hơn 2/3 bề mặt của não nằm trong các khe và rãnh. Vỏ não chỉ dày khoảng 2-3mm, gồm 6 lớp, chủ yếu là các tế bào hình tháp.
Các rãnh chia mỗi nửa đại não thành các thuỳ. Rãnh đỉnh ngăn cách thuỳ ………. và thuỳ …………; Rãnh thái dương ngăn cách tuỳ trán và thuỳ đỉnh với…………………. Trong các thuỳ, các khe đã tạo thành các hồi hay khúc cuộn não.
Dưới vỏ não là………………, trong đó chứa các nhân nền ( nhân dưới vỏ)
Quan sát H47.1, 47.2, 47.3 thảo luận nhóm, hoàn chỉnh đoạn thông tin sau:
H47-2. Bán cầu não trái
H47-3. Các đường dẫn truyền trong chất trắng của đại não
H47-1. Não bộ nhìn từ trên
Đường liên bán cầu
Các nhân nền
Đường dẫn truyền xuống
Chất xám
Nơi bắt chéo của đường dẫn truyền xuống
Rãnh liên bán cầu
Khúc cuộn của não
Thuỳ trán
Thuỳ đỉnh
Thuỳ chẩm
Khe não
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
chất trắng
khe
rãnh
trán
đỉnh
thuỳ thái dương
TIẾT 49. BÀI 47. ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
1. Vị trí: Nằm trên cùng não bộ
2. Cấu tạo ngoài
+ Rãnh liên bán cầu chia đại não làm hai nửa( BCN trái, BCN phải)
+ Các rãnh chia bán cầu não làm 4 thuỳ ( trán, đỉnh, chẩm, thái dương)
+ Khe và rãnh tạo thành khúc cuộn não làm tăng diện tích bề mặt não( 2300 – 2500cm2)
H47-1. Não bộ nhìn từ trên
Rãnh liên bán cầu
Khúc cuộn của não
Thuỳ trán
Thuỳ đỉnh
Thuỳ chẩm
Khe não
H47-2. Bán cầu não trái
Thuỳ trán
Thuỳ đỉnh
Thuỳ chẩm
Thuỳ thái dương
Rãnh đỉnh
Rãnh thái dương
TIẾT 49. BÀI 47. ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
1. Vị trí: Nằm trên cùng não bộ
2. Cấu tạo ngoài
+ Rãnh liên bán cầu chia đại não làm hai nửa (BCN trái, BCN phải)
+ Các rãnh chia bán cầu não làm 4 thuỳ ( trán, đỉnh, chẩm, thái dương)
+ Khe và rãnh tạo thành khúc cuộn não làm tăng diện tích bề mặt não
( 2300 – 2500cm2)
3. Cấu tạo trong
+ Chất xám ( Ở ngoài): Làm thành vỏ não, dày 2-3mm gồm 6 lớp
+ Chất trắng (Ở trong) là các đường thần kinh. Hầu hết những đường này bắt chéo ở tuỷ sống hoặc hành tuỷ.
H47-3. Các đường dẫn truyền trong chất trắng của đại não
Đường liên bán cầu
Các nhân nền
Đường dẫn truyền xuống
Chất xám
Nơi bắt chéo của đường dẫn truyền xuống
Chất trắng
Một người bị tổn thương bán cầu não trái sẽ để lại hậu quả gì?
Nửa thân bên phải bị liệt
Sau khi bị tai biến mạch máu não
Một người bỗng dưng mất trí nhớ
Sau khi bị trấn thương sọ não
Người thanh niên này bị liệt
Sau khi bị viêm màng não
Chân không cử động được, nói ngọng
TIẾT 49. BÀI 47. ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
1. Vị trí: Nằm trên cùng não bộ
2. Cấu tạo ngoài
+ Rãnh liên bán cầu chia đại não làm hai nửa
+ Các rãnh chia bán cầu não làm 4 thuỳ ( trán, đỉnh, chẩm, thái dương)
+ Khe và rãnh tạo thành khúc cuộn não làm tăng diện tích bề mặt não
3. Cấu tạo trong
+ Chất xám ( Ở ngoài): Làm thành vỏ não, dày 2-3mm gồm 6 lớp
+ Chất trắng (Trong) là các đường thần kinh. Hầu hết những đường này bắt chéo ở tuỷ sống hoặc hành tuỷ.
II. Sự phân vùng chức năng của đại não
- Vỏ đại não là trung ương thần kinh của các phản xạ có điều kiện
8
?
?
?
?
?
?
?
?
Rãnh đỉnh
Thuỳ đỉnh
Thuỳ chẩm
Thuỳ thái
dương
Rãnh thái
dương
Thuỳ trán
PHIẾU HỌC TẬP
a, Vùng cảm giác

b, Vùng vận động

c, Vùng hiểu tiếng nói

d, Vùng hiểu chữ viết
e, Vùng vận động ngôn ngữ (nói và viết)

g, Vùng vị giác

h, Vùng thính giác

i, vùng thị giác
Hình 47.4. Các vùng
chức năng của vỏ não
3
4
6
7
5
8
2
1
Nêu sự phân vùng chức năng của vỏ não?
Thuỳ trán có các vùng:
- Thuỳ chẩm có các vùng:
6 7,3
-Thuỳ thái dương có các vùng:
- Thuỳ đỉnh có các vùng:
4,5
8,2
1
TIẾT 49. BÀI 47. ĐẠI NÃO
I. Cấu tạo của đại não
1. Vị trí: Nằm trên cùng não bộ
2. Cấu tạo ngoài
+ Rãnh liên bán cầu chia đại não làm hai nửa
+ Các rãnh chia bán cầu não làm 4 thuỳ ( trán, đỉnh, chẩm, thái dương)
+ Khe và rãnh tạo thành khúc cuộn não làm tăng diện tích bề mặt não
3. Cấu tạo trong
+ Chất xám ( Ở ngoài): Làm thành vỏ não, dày 2-3mm gồm 6 lớp
+ Chất trắng (Trong) là các đường thần kinh. Hầu hết những đường này bắt chéo ở tuỷ sống hoặc hành tuỷ.
II. Sự phân vùng chức năng của đại não
- Vỏ đại não là trung ương thần kinh của các phản xạ có điều kiện
Các vùng chức năng của đại não:
+ Vùng cảm giác + Vùng vận động
+ Vùng hiểu tiếng nói + Vùng hiểu chữ viết
+ Vùng vận động ngôn ngữ ( Nói và viết) + Vùng vị giác
+ Vùng thính giác + Vùng thị giác
Chúng ta cần làm gì
để bảo vệ bộ não ?
- Đội mũ nón, mũ bảo hiểm
- Không để đầu quá nóng hoặc quá lạnh đột ngột
- Không để tổn thương đại não
Phòng chống bệnh viêm màng não
.....
So với não của động vật thuộc lớp thú, não người có đặc điểm gì tiến hoá hơn?
- Khối lượng não so với cơ thể ở người lớn các động vật khác thuộc lớp thú.
- Ngoài trung khu vận động và cảm giác như các động vật thuộc lớp Thú, ở người còn có các cảm giác và vận động ngôn ngữ ( nói, viết, hiểu tiếng nói, hiểu chữ viết)
-Vỏ não có nhiều khe, rãnh làm tăng diện tích bề mặt( khối lượng chất xám lớn)
Những đặc điểm tiến hoá về cấu tạo và chức năng của đại não người so với các động vật khác trong lớp thú là:
Người
Tinh tinh
Câu 3:
Bài tập

Đại não là phần não phát triển nhất ở người. Đại não gồm .......Tạo thành vỏ não là trung tâm của các phản xạ.................nằm dưới vỏ não là những đường thần kinh nối các phần của vỏ não và với các phần dưới của hệ thần kinh.Trong chất trắng còn có các......(nhân dưới vỏ)

Nhờ các ...và....làm tăng diện tích bề mặt của đại não, mặt khác chia đại não thành các hồi và các thuỳ của não,trong đó có vùng cảm giác, vùng vận động đặc biệt là vùng vận động ngôn ngữ và vùng ...........và chữ viết
Điền từ thích hợp vào chỗ chấm :
(1)
chất xám
Có điều kiện
(2)
Nhân nền
(3)
khe
(4)
rãnh
(5)
(6)
Hiểu tiếng nói
GHI NHỚ
Chất trắng là các đường thần kinh nối các phần của vỏ não với nhau và vỏ não với các phần dưới của hệ thần kinh
Chất trắng là các đường dẫn truyền nối các trung khu trong tủy sống với nhau và với não bộ
Chức năng
Chất xám ở trong
Chất trắng ở ngoài
Chất xám ở ngoài
Chất trắng ở trong
Cấu tạo
Đại não
Tủy sống
Một bạn học sinh lập bảng sự khác nhau về cấu tạo và chức năng của tủy sống và đại não. Em hãy xem bạn làm đúng hay sai?
(Nếu sai em hãy sửa lại cho đúng)
Chất xám là trung khu của các phản xạ có điều kiện, cảm giác, ý thức trí nhớ, trí khôn, tư duy và ngôn ngữ
Chất xám là trung khu của các phản xạ không điều kiện
Ôn lại kiến thức đã học
Làm bài tập
Đọc trước bài "Hệ thần kinh dinh dưỡng"
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Cảm ơn các em đã tham gia xây dựng bài
Cảm ơn thầy cô đã đến dự giờ
Một con chó bình thường
Một con chó bị cắt bỏ vỏ não
Con vật nhận biết được các sự vật xung quanh
Phân biệt được ai quen, ai lạ
Tự biết đi tìm thức ăn khi đói
......
Học được một số điều đơn giản mà chủ dạy, hình thành được các phản xạ có điều kiện
Con v?t tr? nờn th? o, lónh d?m v?i m?i th? xung quanh.
Khụng phõn bi?t du?c ai quen, ai l?
Dự dúi cung khụng bi?t t? di tỡm th?c an
.....
M?t t?t c? cỏc ph?n x? cú di?u ki?n dó du?c th�nh l?p, nú khụng cũn nh? gỡ....
Em có nhận xét gì về vai trò của vỏ não?
=> Vỏ não là trung ương thần kinh của các phản xạ có điều kiện, trí nhớ, trí khôn.