Bài 47. Đại não

Sau khi bị tai biến mạch máu não
Một người bỗng
dưng mất trí nhớ
Sau khi bị chấn thương sọ não
Người thanh niên này bị liệt
Sau khi bị viêm màng não
Chân không cử động được, nói ngọng...


I/ CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO:
Cấu tạo Não bổ dọc
- Em hãy cho biết vị trí của đại não?
- So sánh kích thước của đại não với các bộ phận khác của não bộ?


I/ CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO:
Điền vào chỗ chấm các thuật ngữ thích hợp
Đại não ở người rất phát triển, che lấp cả não trung gian và não giữa.
Bề mặt đại não được phủ bởi một lớp chất xám làm thành vỏ não. Bề mặt của đại não có nhiều nếp gấp, đó là các …….Và…….. làm tăng diện tích bề mặt vỏ não (nơi chứa thân của các nơron) lên tới 2300-2500cm2. Hơn 2/3 vỏ não nằm trong các khe và rãnh. Vỏ não chỉ dày khoảng 2-3mm, gồm 6 lớp, chủ yếu là các tế bào hình tháp.
Các rãnh chia mỗi nửa đại não ra làm các thùy. Rãnh đỉnh ngăn cách thùy …………….và thùy………….; Rãnh thái dương ngăn cách thùy trán và thùy đỉnh với……………………Trong các thùy, các khe đã tạo thành các hồi hay khúc cuộn não.
Dưới vỏ não là……………. trong đó chứa các nhân nền (nhân dưới vỏ)
khe
rãnh
trán
thuỳ thái dương
chất trắng
đỉnh


I/ CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO:


I/ CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO:
Quan sát lại H 47-1 ; H47-2 và dựa vào kết quả bài tập mới hoàn thành em hãy nêu cấu tạo ngoài của đại não?


I/ CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO:
Kết luận:
Cấu tạo ngoài:
+ Rãnh liên bán cầu chia đại não ra thành 2 nửa: bán cầu não phải và bán cầu não trái
+ Các rãnh chia đại não ra thành 4 thùy: thùy trán, thùy đỉnh, thùy chẩm, thùy thái dương.
+ Các khe và rãnh tạo thành khúc cuộn não (nếp gấp) làm tăng diện tích bề mặt đại não.


I/ CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO:
Chất xám
Đường liên bán cầu
H47-3:Các đường dẫn truyền trong chất trắng của đại não
Đường dẫn truyền xuống
Nơi bắt chéo của đường dẫn truyền xuống
Chất trắng
Các nhân nền
Quan sát lại H 47-3 và dựa vào kết quả bài tập mới hoàn thành em hãy nêu cấu tạo trong của đại não?


I/ CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO:
Kết luận:
Cấu tạo ngoài:
+ Rãnh liên bán cầu chia đại não ra thành 2 nửa: bán cầu não phải và bán cầu não trái.
+ Các rãnh chia đại não ra thành 4 thùy: thùy trán, thùy đỉnh, thùy chẩm, thùy thái dương.
+ Các khe và rãnh tạo thành khúc cuộn não (nếp gấp) làm tăng diện tích bề mặt đại não.
Cấu tạo trong:
+chất xám ở ngoài làm thành vỏ đại não, dày từ 2-3 mm gồm 6 lớp.
+ Chất trắng ở tong là các đường dẫn truyền nối các vùng của vỏ não và nối 2 bán cầu đại não với nhau, các đường dẫn truyền này khi đi xuống dưới hầu hết đều bắt chéo ở hành tủy hoặc tủy sống
Một người bị tổn thương bán cầu não trái sẽ để lại hậu quả gì?
Nửa thân bên phải bị liệt


I/ CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO:


II/ SỰ PHÂN VÙNG CHỨC NĂNG CỦA ĐẠI NÃO:
Một con chó bình thường
Một con chó bị cắt bỏ vỏ não
Con vật nhận biết được các sự vật xảy ra xung quanh
Phân biệt được ai quen, ai lạ
Tự biết đi tìm thức ăn khi đói..
Học được một số điều đơn giản mà chủ dạy, hình thành được các phản xạ có điều kiện
Con vật trở nên thờ ơ, lãnh đạm với mọi thứ xung quanh
Không phân biệt được ai quen, ai lạ
Dù đói cũng không biết tự đi tìm thức ăn.
Mất tất cả các phản xạ có điều kiện đã được thành lập, nó không còn nhớ gì....
Kết luận:
- Vỏ đại não là trung ương thần kinh của các phản xạ có điều kiện


II/ SỰ PHÂN VÙNG CHỨC NĂNG CỦA ĐẠI NÃO:
Vùng vị giác
(8)


II/ SỰ PHÂN VÙNG CHỨC NĂNG CỦA ĐẠI NÃO:
Vùng cảm giác
Vùng vận động
Vùng hiểu tiếng nói
Vùng hiểu chữ viết
Vùng vận động ngôn ngữ (nói và viết)
Vùng vị giác
Vùng thính giác
Vùng thị giác
Hãy chọ các số tương ứng với các vùng chức năng của đại não để điền vào ô trống.


II/ SỰ PHÂN VÙNG CHỨC NĂNG CỦA ĐẠI NÃO:
Vùng vị giác
(8)
Vùng cảm giác
Vùng vận động
Vùng hiểu tiếng nói
Vùng hiểu chữ viết
Vùng vận động ngôn ngữ (nói và viết)
Vùng thính giác
Vùng thị giác


II/ SỰ PHÂN VÙNG CHỨC NĂNG CỦA ĐẠI NÃO:
Kết luận:
- Vỏ đại não là trung ương thần kinh của các phản xạ có điều kiện
Vỏ đại não được chia ra thành nhiều vùng, mỗi vùng thực hiện một chức năng riêng.
+ Các vùng chỉ có ở người: Vùng hiểu tiếng nói, Vùng hiểu chữ viết, Vùng vận động ngôn ngữ (nói và viết).
+ Các vùng có cả ở người và động vật: Vùng cảm giác, Vùng vận động, Vùng vị giác, Vùng thính giác, Vùng thị giác.

Chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ bộ não?
- Đội mũ bảo hiểm khi than gia giao thong.
- Không để đầu quá nóng hoặc quá lạnh đột ngột
- Không để tổn thương đại não
Phòng chống bệnh viêm màng não
.
So với não của động vật thuộc lớp Thú, não người có đặc điểm gì tiến hóa hơn?
Người
Tinh tinh
- Khối lượng não so với cơ thể ở người lớn hơn các động vật khác thuộc lớp Thú.
- Ngoài trung khu vận động và cảm giác như các động vật thuộc lớp Thú, ở người còn có các trung khu cảm giác và vận động ngôn ngữ (nãi, viÕt, hiÓu tiÕng nãi, hiÓu chữ viÕt)
- Vỏ não có nhiều khe, rãnh làm tăng diện tích bề mặt (khèi l­îng chÊt x¸m lín)
Những đặc điểm tiến hoá về cấu tạo và chức năng của đại não người so với thú là:
Chất trắng là các đường thần kinh nối các phần của vỏ não với nhau và vỏ não với các phần dưới của hệ thần kinh
Chất trắng là các đường dẫn truyền nối các trung khu trong tủy sống với nhau và với não bộ
Chức năng
Chất xám ở trong
Chất trắng ở ngoài
Chất xám ở ngoài
Chất trắng ở trong
Cấu tạo
Đại não
Tủy sống
Một bạn học sinh lập bảng sự khác nhau về cấu tạo và chức năng của tủy sống và đại não. Em hãy xem bạn làm đúng hay sai? (Nếu sai em hãy sửa lại cho đúng)
Chất xám là trung khu của các phản xạ có điều kiện, cảm giác, ý thức trí nhớ, trí khôn, tư duy và ngôn ngữ
Chất xám là trung khu của các phản xạ không điều kiện