Bài 47. Đại não

QUÍ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH
THÂN MẾN
Gv: Huỳnh Thị Kim Ngân
Trường THCS Vĩnh Hội Đông
Nam h?c: 2011 - 2012
ĐÁP ÁN
Câu hỏi:
Trình b�y c?u t?o trong và chức năng của trụ não, tiểu não ?
*Cấu tạo và chức năng trụ não :
- Chất xám: Ở trong tập trung thành các nhân xám. Điều khiển, điều hòa các hoạt động nội quan
- Chất trắng: ở ngoài . Chức năng dẫn truyền đường lên (cảm giác), đường xuống(vận động)
* Tiểu não:
- Chất xám ở ngoài làm thành vỏ tiểu não và các nhân.
- Chất trắng ở trong là các đường dẫn truyền.
- Chức năng: điều hòa phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể .
Bài 47 Tiết 49 Đại Não
Sau khi bị tai biến mạch máu não
Một người bỗng
dưng mất trí nhớ
Sau khi bị chấn thương sọ não
Người thanh niên này bị liệt
Sau khi bị viêm màng não
Chân không cử động được, nói ngọng...
Đại não
I. CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO:

Quan sát các hình 47.1 , 2,
thảo luận nhóm 2 phút để làm bài
phần điền từ
CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO:
1.Cấu tạo ngoài đại não:
H47-1. Hình não bộ nhìn từ trên
Rãnh liên
bán cầu
Bán cầu não phải
Bán cầu não trái
Khúc cuộn
của não
Thuỳ trán
Thuỳ đỉnh
Thuỳ chẩm
Khe não
Thùy trán
Thùy đỉnh
Thùy chẩm
Thuỳ thái dương
Rãnh đỉnh
Rãnh
Thái dương
H47-2. Bán cầu não trái
Tiểu não
Thùy đỉnh
Thùy trán
Khe não
Thùy đỉnh
Thùy chẩm
Khúc cuộn não
Rãnh liên bán cầu
Não bộ nhìn từ trên
Bán cầu não trái
Bề mặt của đại não có nhiều nếp gấp, đó là các……...và…………làm tăng diện tích bề mặt vỏ não (nơi chứa thân của các nơron) lên tới 2300-2500cm2. Hơn 2/3 vỏ não nằm trong các khe và rãnh. Vỏ não chỉ dày khoảng 2-3mm, gồm 6 lớp, chủ yếu là các tế bào hình tháp. Các rãnh chia mỗi nöa đại não ra làm các thùy. Rãnh đỉnh ngăn cách thùy……………..và thùy……………….; Rãnh thái dương ngăn cách thùy trán với …………………..Trong các thùy, các khe đã tạo thành các hồi hay khúc cuộn não.
Dưới vỏ não là……………. trong đó chứa các nhân nền (nhân dưới vỏ)
khe
rãnh
trán
thùy thái dương
chất trắng
đỉnh
I. CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO:
1. Cấu tạo ngoài:
- Rãnh liên bán cầu chia đại não làm hai nửa.
- Rãnh đỉnh, rãnh thái dương chia mỗi nửa đại não làm 4 thùy: thùy trán, thùy đỉnh, thùy thái dương và thùy chẫm.

- Các khe và rãnh làm tăng diện tích bề mặt vỏ não.


H47-3:Các đường dẫn truyền trong chất trắng của đại não
Câu tạo trong của đại não ra sao?
2. Cấu tạo trong của đại não.



Chất xám
Đường liên bán cầu
H47-3:Các đường dẫn truyền trong chất trắng của đại não
Đường dẫn truyền xuống
Nơi bắt chéo của đường dẫn truyền xuống
Chất trắng
Các nhân nền
Cấu tạo vỏ não (chất xám)
6 líp t� b�o
2. Cấu tạo trong của đại não.
���ng li�n b�n c�u
Ch?t x�m
C�c nh�n n?n
���ng d�n truyỊn xu�ng
Nơi bắt chéo cuả các đường dẫn truyền xuống
Đại não cú c?u t?o g?m nh?ng th�nh ph?n n�o?

G?m : Ch?t xỏm v� ch?t tr?ng

-Vị trí của chất xám và chất trắng ở đại não?
+Ch?t tr?ng n?m ? trong.
+Ch?t xỏm n?m ? ngo�i.
Chất xám và chất trắng do bộ phận nào của nơron tạo thành?
+ Chất xám: Do thân nơron, s?i nhỏnh tạo th�nh
+ Chất trắng: Do sợi trục tạo thành.
Đặc điểm c?u t?o của chất xám và chất trắng ?
+ Ch?t xám: Làm thành vỏ não, dày 2-3mm, g?m 6 lớp tế bào
+ Ch?t trắng: Là các đường th?n kinh núi hai nửa đại não và núi với các ph?n còn lại của não và tuỷ s?ng.Trong ch?t tr?ng cũn cú cỏc nhõn n?n.
Cấu tạo vỏ não (chất xám)
Cấu tạo vỏ não (chất xám)
6 líp t� b�o
I. CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO:
1. Cấu tạo ngoài:
2. Cấu tạo trong:

- Chất xám (ngoài) làm thành vỏ não dày 2-3mm gồm 6 lớp
- Chất trắng (trong) nằm dưới vỏ não là những đường thần kinh nối các vùng vỏ não với nhau và vỏ não với các phần dưới của hệ thần kinh. Trong chất trắng còn các nhân nền.
I. CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO:
1. Cấu tạo ngoài:
- Rãnh liên bán cầu chia đại não làm hai nửa.
- Rãnh đỉnh, rãnh thái dương chia mỗi nửa đại não làm 4 thùy: thùy trán, thùy đỉnh, thùy thái dương và thùy chẫm.
2. Cấu tạo trong:
- Các khe và rãnh làm tăng diện tích bề mặt vỏ não.
- Chất xám (ngoài) làm thành vỏ não dày 2-3mm gồm 6 lớp
- Chất trắng (trong) nằm dưới vỏ não là những đường thần kinh nối các vùng vỏ não với nhau và vỏ não với các phần dưới của hệ thần kinh.Trong chất trắng còn có các nhân nền.
Bán cầu não trái
Nửa người thân bên phải bị liệt bán cầu não bên nào tổn thương?
II. Sự phân vùng chức năng của đại não.
Một con chó bỡnh thường
Một con chó bị cắt bỏ vỏ não
-Con vật nhận biết được các sự vật xảy ra xung quanh
-Phân biệt được ai quen, ai lạ
-Tự biết đi tìm thức ăn khi đói...
-Học được một số điều đơn giản mà chủ dạy, hình thành được các phản xạ có điều kiện
-Con vật trở nên thờ ơ, lãnh đạm với mọi vật xung quanh.
-Không phân biệt được ai quen, ai lạ.
-Dù đói cũng không biết tự đi tìm thức ăn.
Mất tất cả các phản xạ có điều kiện đã được thành lập, nó không còn nhớ gì....
Hãy giới thiệu chức năng của vỏ đại não
Qua những hình ảnh mà chúng ta vừa quan sát em có kết luận gì về chức năng chung của vỏ não?
Vỏ não là trung ương thần kinh
của các phản xạ có điều kiện.
II. SỰ PHÂN VÙNG CHỨC NĂNG CỦA ĐẠI NÃO:

- Võ đại não là trung ương thần kinh của các phản xạ có điều kiện.
II. Sự phân vùng chức năng của đại não.
Quan sát hình 47.4 tr149 kết hợp thông tin SGK tr148 tìm hiểu về sự phân vùng chức năng của đại não.
Vùng vận động
Vùng thính giác
Vùng hiểu tiếng nói
Vùng cảm giác
Vùng thị giác
Vùng hiểu chữ viết
Vùng vận động ngôn ngữ
Vùng
vị giác
Hình: Các vùng chức năng của vỏ não
8
?
?
?
?
?
?
?
?
II. SỰ PHÂN VÙNG CHỨC NĂNG CỦA ĐẠI NÃO:

* Võ đại não là trung ương thần kinh của các phản xạ có điều kiện.
* Võ đại não có nhiều vùng mỗi vùng có một chức năng riêng:
- Các vùng chức năng có ở người và động vật:
+ Vùng cảm giác
+ Vùng vận động.
+ Vùng thị giác.
+ Vùng thính giác.
+ Vùng vị giác.
+ vùng khứu giác
- Các vùng chức năng chỉ có ở người :
+ Vùng vận động ngôn ngữ(vùng nói, vùng viết).
+ Vùng hiểu tiếng nói.
+ Vùng hiểu chữ viết.
- Không để tổn thương đại não
Chúng ta cần làm gì
để bảo vệ bộ não ?
- Đội mũ bảo hiểm khi giao thông
- Không để đầu quá nóng hoặc quá lạnh đột ngột
- Không để tổn thương đại não
Phòng chống bệnh viêm màng não.
So sánh với não của động vật thuộc lớp thú, não người có đặc điểm gì tiến hóa hơn?
- Khối lượng não của người lớn hơn các động vật khác thuộc lớp thú.
- Các vùng chức năng đại não ở người có thêm vùng vận động ngôn ngữ( vùng nói, vùng viết) , vùng hiểu tiếng nói, vùng hiểu chữ viết
- Vỏ não có nhiều khe, rãnh làm tăng diện tích bề mặt (khối lượng chất xám lớn hơn)

Câu 2. Chọn câu trả lời đúng nhất:
1 . loại tế bào chủ yếu cấu tạo nên vỏ não là:
a. Tế bào hình nón
b. Tế bào hình que
c. Tế bào hình tháp
d. Cả a, b, c
2 . Diện tích bề mặt của vỏ não người chiếm khoảng:
a. 2000 - 2200 cm2
b. 2300 - 2500 cm2
c. 1500 - 2000 cm2
d. Dưới 1500 cm2
Câu 3.Vỏ não nếu bị cắt bỏ hay chấn thương sẽ:
a. Mất tất cả các phản xạ có điều kiện đã thành lập.
b. Mất tất cả phản xạ không điều kiện
c. Không ảnh hưởng đến phản xạ có điều kiện
d. Cả a, b đúng

Đại não là phần não phát triển nhất ở người. Đại não
gồm .......Tạo thành vỏ não là trung tâm của
các phản xạ........
...............nằm dưới vỏ não là
những đường thần kinh nối các phần của vỏ não và với
các phần dưới của hệ thần kinh.Trong chất trắng còn
có các......( nhân dưới vỏ )
Nhờ các ......làm tăng diện tích bề mặt của đại
não, mặt khác chia đại não thành các hồi và các thuỳ
của não, trong đó có vùng cảm giác, vùng vận động,
đặc biệt là vùng vận động ngôn ngữ, vùng......
và chữ viết.






0
Câu 4: Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống:

Chất xám

Chất trắng

Khối lượng

Nhân nền

Hiểu tiếng nói

Có điều kiện

Khe và rãnh

Kích thước




Hướng dẫn tự học ở nhà:
Học thuộc ghi nhớ SGK tr 150
Đọc " Em có biết "
Trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK tr 150
Ôn tập lại bài số 6 ( Phản xạ, cung phản xạ)
Ôn tập lại bài 43 "Giới thiệu chung hệ thần kinh"
Đọc và nghiên cứu trước bài "Hệ thần kinh sinh dưỡng"

Chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh