Bài 47. Đại não

Chào mừng quý thầy cô
đến dự tiết học
Trường THCS Chánh Nghĩa
GV: Huỳnh Long
Sinh hoïc 8
Trình bày cấu tạo và chức năng của trụ não và tiểu não?
* Cấu tạo và chức năng của trụ não
- Cấu tạo
+Chất trắng ở ngoài
+Chất xám ở trong
- Chức năng :
+ Chất xám : Điều khiển , điều hoà hoạt động của các nội quan
+ Chất trắng : Dẫn truyền : Đường lên là cảm giác và đường xuống là vận động
* Tiểu não
- Cấu tạo :
+ Chất xám : Ở ngoài làm thành vỏ tiểu não
+ Chất trắng : Ở trong là các đường dẫn truyền
- Chức năng : Điều hoà , phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể
Bài 47: ĐẠI NÃO
I/ Cấu tạo của đại não:
1/ Cấu tạo ngoài:
Hãy so sánh kích thước của đại não với các bộ phận khác của não bộ ?
Não bộ bổ dọc
H47-1. Hình não bộ nhìn từ trên
Rãnh liên
bán cầu
BCN phải
BCN trái
Khúc cuộn
của não
Thuỳ trán
Thuỳ đỉnh
Thuỳ chẩm
Khe não
Thùy trán
Thùy đỉnh
Thùy chẩm
Thuỳ thái dương
Rãnh đỉnh
Rãnh
Thái dương
H47-2. Bán cầu não trái
Tiểu não
- Bề mặt của não được phủ một lớp chất xám làm thành vỏ não . Bề mặt của đại não có nhiều nếp gấp, đó là các …… và …… làm tăng diện tích bề mặt của vỏ não ( nơi chứa thân của các nơron) lên tới 2300 đến 2500 cm2 . Hơn 2/3 bề mặt của não nằm trong các khe và rãnh. Vỏ não chỉ dày từ 2 – 3 mm, gồm 6 lớp chủ yếu là các tế bào hình tháp.
- Các rãnh chia mỗi nửa đại não thành các thùy. Rãnh đỉnh ngăn …………… và …………; rãnh thái dương ngăn cách thùy trán và thuỳ đỉnh với ……….................. Trong các thùy hay các khe đã hình thành các hồi hay khúc cuộn não. - Dưới vỏ não là ………….. trong đó có chứa các nhân nền. (nhân dưới vỏ)
Hoàn thành bài tập:
khe
rãnh
thùy trán
thùy đỉnh
thùy thái dương
chất trắng
Rãnh liên bán cầu chia đại não thành những phần nào?
Trả lời: Chia làm hai bán cầu (bán cầu não trái và bán cầu não phải)
Các rãnh chia đại não thành máy thuỳ, gồm những thùy nào?
Trả lời: Chia làm 4 thùy gồm thùy trán, thùy đỉnh, thùy chẩm, thùy thái dương.
Các khe và rãnh tạo thành khúc cuộn nhằm mục đích gì?
Trả lời: Để làm tăng diện tích bề mặt vỏ não.
I/ Cấu tạo của đại não:
1/ Cấu tạo ngoài:
- Rãnh liên bán cầu chia đại não làm 2 nửa
- Rãnh sâu chia bán cầu não làm 4 thùy (trán, đỉnh, chẩm, thái dương)
- Khe và rãnh tạo thành khúc cuộn não làm tăng diện tích bề mặt não.
2/ Cấu tạo trong:
Quan sát hình và mô tả cấu tạo trong của đại não
Chất xám
Đường liên bán cầu
H47-3:Các đường dẫn truyền trong chất trắng của đại não
Đường dẫn truyền xuống
Nơi bắt chéo của đường dẫn truyền xuống
Chất trắng
Các nhân nền
- Chất xám (ngoài ): làm thành vỏ não dày 2- 3mm gồm 6 lớp
- Chất trắng (trong): là các đường thần kinh. Hầu hết các đường này bắt chéo ở hành tủy hoặc tủy sống
Cấu tạo trong:
Kể tên các đường dẫn truyền trong đại não?
Trả lời: Đường liên bán cầu và đường dẫn truyền xuống.
Chức năng của đường liên bán cầu là gì?
Trả lời: Giúp liên hệ giữa 2 bán cầu với nhau.
Một người bị tổn thương bán cầu não trái sẽ để lại hậu quả gì?
Nửa thân bên phải bị liệt
- Chất xám (ngoài): làm thành vỏ não dày 2- 3mm gồm 6 lớp
- Chất trắng (trong): là các đường thần kinh. Hầu hết các đường này bắt chéo ở hành tủy hoặc tủy sống
2/ Cấu tạo trong:
Dựa vào thông tin sgk em hãy xác định các vùng chức năng của đại não?
Vùng cảm giác
II/ Sự phân vùng chức năng của đại não:
Một con chó bình thường
Một con chó bị cắt bỏ vỏ não
Con vật nhận biết được các sự vật xảy ra xung quanh
Phân biệt được ai quen, ai lạ
Tự biết đi tìm thức ăn khi đói
......
Học được một số điều đơn giản mà chủ dạy, hình thành được các phản xạ có điều kiện
Con vật trở nên thờ ơ với mọi thứ xung quanh
Không phân biệt được ai quen, ai lạ
Dù đói cũng không biết tự đi tìm thức ăn.
Mất tất cả các phản xạ có điều kiện đã được thành lập, nó không còn nhớ gì....
Qua những thông tin mà chúng ta vừa quan sát em có kết luận gì về vai trò của vỏ não?
Vỏ não là trung ương thần kinh của các
phản xạ có điều kiện, trí nhớ, trí khôn.
- Khối lượng não so với cơ thể ở người lớn hơn các động vật khác thuộc lớp Thú.
- Ngoài trung khu vận động và cảm giác như các động vật thuộc lớp Thú, ở người còn có các trung khu cảm giác và vận động ngôn ngữ (nãi, viÕt, hiÓu tiÕng nãi, hiÓu chữ viÕt)
- Vỏ não có nhiều khe, rãnh làm tăng diện tích bề mặt (khèi l­îng chÊt x¸m lín)
Những đặc điểm tiến hoá về cấu tạo và chức năng của đại não người so với thú là gì?
Chúng ta cần làm gì
để bảo vệ bộ não ?
- Đội mũ nón, mũ bảo hiểm
- Không để đầu quá nóng hoặc quá lạnh đột ngột
- Không để tổn thương đại não
Phòng chống bệnh viêm màng não
.
II/ Sự phân vùng chức năng của đại não:
- Vỏ đại não là trung ương thần kinh của các phản xạ có điều kiện .
- Vỏ não có nhiều vùng , mỗi vùng có tên gọi và chức năng riêng
- Các vùng có ở người và động vật :
+Vùng cảm giác
+Vùng vận động
+Vùng thị giác
+ Vùng thính giác ..
Vùng chức năng chỉ có ở người :
+ Vùng vận động ngôn ngữ
+ Vùng hiểu tiếng nói
+ Vùng hiểu chữ viết
Bài tập

Đại não là phần não phát triển nhất ở người. Đại não gồm .......Tạo thành vỏ não là trung tâm của các phản xạ.................nằm dưới vỏ não là những đường thần kinh nối các phần của vỏ não và với các phần dưới của hệ thần kinh.Trong chất trắng còn có các......(nhân dưới vỏ)

Nhờ các ...và...làm tăng diện tích bề mặt của đại não, mặt khác chia đại não thành các hồi và các thuỳ của não,trong đó có vùng cảm giác, vùng vận động đặc biệt là vùng vận động ngôn ngữ và vùng .........và chữ viết
Điền từ thích hợp vào chỗ trống :
(1)
chất xám
có điều kiện
(2)
nhân nền
(3)
khe
(4)
rãnh
(5)
(6)
hiểu tiếng nói
Dặn dò
Ôn lại kiến thức đã học
Làm bài tập
Đọc trước bài "Hệ thần kinh dinh dưỡng"
Chúc Thầy và Cô sức khỏe
Chúc các em học tốt
Bài học kết thúc