Bài 47. Chất béo

Giáo viên: Phạm Tiến Minh
Trường THCS Thị trấn Quảng Hà
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự hội thi giáo viên giỏi
Kiểm tra bài cũ
Viết sơ đồ mối liên hệ giữa etilen, rượu etylic, axit axetic và etylaxetat.
C2H4 C2H5OH CH3COOH
CH3COOC2H5
Bài 47 - TiÕt 58 CHẤT BÉO
I.CHẤT BÉO CÓ Ở ĐÂU ?
Chất béo có nhiều trong mô mỡ của động vật, trong một số loại hạt và quả.
II. CHẤT BÉO CÓ NHỮNG TÍNH CHẤT VẬT LÍ QUAN TRỌNG NÀO?
Hình 5.6 Thực phẩm chứa chất béo
Thí nghiệm: Cho vài giọt dầu ăn lần lượt vào hai ống nghiệm đựng nước và benzen, lắc nhẹ và quan sát.
HÌNH 5.7 Thử tính tan của chất béo trong các dung môi: a) Nước; b) Benzen
Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan được trong benzen, xăng, dầu hỏa………
Bài tập trắc nghiệm
Hãy chọn những phương pháp có thể làm sạch vết dầu ăn dính vào quần áo.

A. Giặt bằng nước.
B. Giặt bằng xà phòng.
C. Tẩy bằng cồn 960
D. Tẩy bằng giấm;
E. Tẩy bằng xăng.

Giải thích sự lựa chọn đó.
III. CHẤT BÉO CÓ THÀNH PHẦN VÀ CẤU TẠO NHƯ THẾ NÀO?
Đun nóng chất béo với nước ở nhiệt độ và áp suất cao, người ta thu được glixerol (glixerin) và các axit béo.
Viết gọn: C3H5(OH)3
- Các axit béo là axit hữu cơ có công thức chung là R- COOH, trong đó R- có thể là C17H35- ; C17H33- ; C15H31- v.v….
- Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với các axit béo
CH2
CH2
CH
OH
OH
OH
CH2
CH
CH2
HO
HO
HO
R-COOH

R-COOH +

R-COOH
- Công thức chung là (R-COO)3C3H5.
?
- Glixerol có công thức cấu tạo:
(rượu đa chức)
IV. CHẤT BÉO CÓ TÍNH CHẤT HÓA HỌC QUAN TRỌNG NÀO?
1. Phản ứng thủy phân
(RCOO)3C3H5 +
to
Axit
C3H5(OH)3 +
Glixerol
RCOOH
Axit béo
2. Phản ứng xà phòng hóa
(RCOO)3C3H5 +
to
C3H5(OH)3 + RCOONa
H2O
3
3
3
3
NaOH
Các muối của axit béo
V. CHẤT BÉO CÓ ỨNG DỤNG GÌ?
Chất béo là thành phần cơ bản trong thức ăn của người và động vật.
Hình 5.8 So sánh năng lượng tỏa ra khi oxi hóa thức ăn
Bảo quản chất béo ở nhiệt độ thấp hoặc cho vào chất béo 1 ít chất chống oxi hóa, hay đun chất béo (mỡ) với 1 ít muối ăn.
Bài 47 - TiÕt 58 CHẤT BÉO
I.CHẤT BÉO CÓ Ở ĐÂU ?
II. CHẤT BÉO CÓ NHỮNG TÍNH CHẤT VẬT LÍ QUAN TRỌNG NÀO?
III. CHẤT BÉO CÓ THÀNH PHẦN VÀ CẤU TẠO NHƯ THẾ NÀO?
IV. CHẤT BÉO CÓ TÍNH CHẤT HÓA HỌC QUAN TRỌNG NÀO?
- Chất béo có nhiều trong mô mỡ của động vật, trong một số loại hạt và quả.
- Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan được trong benzen, xăng, dầu hỏa………
- Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với các axit béo
- Công thức chung là (R-COO)3C3H5.
1. Phản ứng thủy phân
2. Phản ứng xà phòng hóa
V. CHẤT BÉO CÓ ỨNG DỤNG GÌ?
Bµi 1: Chän c©u ®óng nhÊt trong c¸c c©u sau:
A. DÇu ¨n lµ este
B. DÇu ¨n lµ este cña glixerol.
C. DÇu ¨n lµ mét este cña glixerol vµ c¸c axit bÐo.
D. DÇu ¨n lµ mét hçn hîp nhiÒu etse cña glixerol vµ c¸c axit bÐo.
a, Chất béo .... tan trong nước nhưng .. trong benzen, dầu hỏa.
b, Phản ứng xà phòng hóa là phản ứng .... este trong môi trường ... tạo ra ...... và ....
c, Phản ứng của chất béo với nước trong môi trường axit là phản ứng ..... nhưng không phải là phản ứng ......
Bài 2: Hoàn thành các câu sau đây bằng cách điền những từ thích hợp vào chỗ trống :

không
kiềm
Glixerol
tan
thủy phân
các muối của axit béo
xà phòng hóa
thủy phân
Hướng dẫn về nhà:
Làm bài tập: 1,2,3.4 SGK trang 147
Bài sau: Thùc hµnh: TÝnh chÊt cña r­îu vµ axit
GV: Phạm Tiến Minh
Trường THCS Thị trấn Quảng Hà
Ôn lại tính chất hóa học của rượu và axit
- Kẻ bảng tường trình thực hành theo mẫu.




Chúc các thầy cô giáo và các em mạnh khoẻ
Xin trân trọng cảm ơn
Rất mọng nhận được sự góp ý của các đồng nghiệp.
Đôi điều cần biết:
1.Chất béo đôi khi gọi là lipit, nhưng thực chất lipit bao gồm nhiều loại chất khác trong đó có chất béo: ví dụ trong thành phần của lipit có sáp là este của rượu đơn chức với axit béo cao( Sáp ong: C30H61-OOCC15H31 là este của rượu mirixiic với lượng phân tử lớn như sterol hoặc coletsterol….. Trong lipit còn có các loại photphatit (chứa P và có thể là N).
2. Cơ thể người và động vật thủy phân chất béo nhờ sự xúc tác của men lipaza, khác với sự thủy phân và xà phòng hóa trong công nghiệp nhờ xúc tác của axit H2SO4 hoặc kiềm.