Bài 47. Chất béo

Chất béo
Tiết 58 – Bài 47
Người thực hiện: Đỗ Tú Hào
Đơn vị: Trường THCS Hợp Đức – Quận Đồ Sơn
Hải Phòng, tháng 3/ 2009
sở giáo dục và đào tạo hải phòng
Kiểm tra bài cũ:
1. Em h·y ®iÒn vµo chç trèng (...) c«ng thøc ho¸ häc hoÆc tõ thÝch hîp ®Ó hoµn thµnh ph­¬ng trình ho¸ häc vµ c©u sau ®©y:
a/ C2H5OH +
.....
của C2H5OH và
CH3COOC2H5 +
.....
b/ CH3COOC2H5 là
.....
.....
CH3COOH
H2O
este
CH3COOH.
C3H5(OH)3 +
C17H35COOH
2. Dựa vào phương trình hóa học (a) em h·y viết ph­¬ng trình ho¸ häc của phản ứng giữa 2 chất sau?
Chất béo
Tiết 58 – Bài 47
Chất béo có nhiều trong mô mỡ động vật và quả, hạt thực vật…
Cá
Vịt quay
Dầu cá
Mỡ lợn
I. Chất béo có ở đâu?
Dầu
thực vật
Lạc (Đậu phộng)
Dừa
Vừng (mè)
Mỡ động vật
*Cách tiến hành: Cho vài giọt dầu ăn vào ống nghiệm 1 đựng nước, ống nghiệm 2 đựng benzen, lắc nhẹ, quan sát và hoàn thành vào phiếu học tập theo mẫu sau:
Phiếu học tập 1: Tính chất vật lí của chất béo
Diền từ hoặc cụm từ thích hợp vào chỗ trống (...)
Dầu ăn nổi thành lớp trên
Hoạt động nhóm
* Hiện tượng:
* Nhận xét: Chất béo
?ng nghiệm 1 (chứa nước):
...
mặt nước.
?ng nghiệm 2 (chứa benzen):
...
Dầu ăn tan trong benzen.
trong benzen, dầu hoả, xang...
nhẹ
hon nu?c,
không tan
trong nu?c,
tan
...
...
...
II - Chất béo có những tính chất vật lí quan trọng nào?
* Bài 3/ 147 (sgk): Hãy chọn những phương pháp có thể làm sạch vết dầu ăn dính vào quần áo?
a. Giặt bằng nước.
b. Giặt bằng xà phòng;
c. Tẩy bằng cồn 960;
d. Tẩy bằng giấm;
e. Tẩy bằng xăng.
Giải thích sự lựa chọn đó.
....... ....... .......
(C17H35COO)3C3H5
(C17H33COO)3C3H5
(C15H31COO)3C3H5
III. Thành phần và cấu tạo của chất béo:
* Kết luận: Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol và các axit béo và có công thức chung là (RCOO)3C3H5.
* Hoạt động cá nhân: Tỡm công thức của este để điền vào chỗ trống (...) trong bảng sau cho phù hợp?
IV. Chất béo có những tính chất hoá học nào?
1/ Phản ứng thuỷ phân trong dung dịch axit:
(RCOO)3C3H5
t0
Đun nóng chất béo với nước có axit làm xúc tác, chất béo tác dụng với nước tạo thành
H2O
+
axit
glixerol và các axit béo.
......
Đun chất béo với dung dịch kiềm
Chất keo nhớt
Nước muối bão hòa
dd glixerol, nước muối...
Muối của axit béo
dd NaOH
Chất béo
* Kết luận: Khi đun chất béo với dung dịch kiềm, chất béo bị
*Hiện tượng: (chọn phương án đúng)
- Trước khi đun, các chất ở thể
A. rắn.
B. lỏng.
C. khí.
- Khi đun một thời gian, các chất biến đổi thành
A. thể rắn.
B. thể lỏng.
C. dạng keo nhớt.
- Sau khi cho dung dịch muối ăn bão hòa vào thì
A. không có hiện tượng gì xảy ra.
B. xuất hiện lớp chất rắn trên bề mặt hỗn hợp.
C. xuất hiện lớp chất rắn dưới đáy cốc.
muối của các axit béo.
thủy phân
tạo ra
glixerol
và
...
...
...
2/ Phản ứng thuỷ phân trong dung dịch kiềm:
(RCOO)3C3H5 + NaOH
(Phản ứng xà phòng hóa)
* Kết luận: Khi đun chất béo với dung dịch kiềm, chất béo bị
muối của các axit béo.
thủy phân
tạo ra
glixerol
và
...
...
t0
Muối natri, kali của các axit béo
1/ Làm thức ăn cho người và động vật.
2/ Điều chế glixerol, xà phòng...
- Phản ứng thủy phân trong môi trường axit.
- Phản ứng oxi hóa.
- Phản ứng xà phòng hóa.
V. Chất béo có ứng dụng gì?
Hoạt động nhóm bàn: Tìm câu phù hợp để điền vào chỗ trống trong bảng sau:
19
38
17
20
40
Năng lượng (KJ/g)
Chất đạm
Chất béo
Chất bột
So sánh năng lượng tỏa ra khi oxi hoá thức ăn
Béo phì
Chống béo phì
Mua bánh ăn đi
Mình không ăn vặt
Ăn uống điều độ
Năng vận động cơ thể
Bài tập: Hoàn thành các câu sau đây bằng cách điền từ thích hợp vào chỗ trống (...)
Bài tập: Hoàn thành các câu sau đây bằng cách điền từ thích hợp vào chỗ trống (...)
1/ Chất béo là hỗn hợp nhiều
este
với
các axit béo,
và có công thức chung là
của
(RCOO)3C3H5
2/ Phản ứng xà phòng hóa là phản ứng
thủy phân
este trong môi trường
kiềm
tạo ra
glixerol
muối của các
axit béo.
3/ Phản ứng của chất béo với nước trong môi trường axit
là phản ứng
nhưng không phải là phản ứng
xà phòng hóa.
...
...
...
...
...
...
glixerol
thủy phân
...
và
...
...
...
1
2
3
4
5
6
Em vui học tập
1
15 giây bắt đầu
Đ· hÕt 15 gi©y
Loại dầu nào sau đây không phải là este của axit béo và glixerol?
Dầu vừng. B. Dầu cá.
C. Dầu dừa. D. Dầu nhớt.
D
2
15 giây bắt đầu
Đ· hÕt 15 gi©y
Phản ứng đặc trưng của este là
A. phản ứng thế. B. phản ứng cộng.
C. phản ứng cháy. D. phản ứng thuỷ phân.
D
3
15 giây bắt đầu
Đ· hÕt 15 gi©y
Muối natri của cỏc axit béo cú trong
xà phòng. B. dầu mỏ.
C. glixerol. D. este.
A
4
15 giây bắt đầu
Chất nào sau đây có trong thành phần của chất béo?
CH3COOC2H5 B. (C17H35COO)3C3H5
C. C17H35COONa D. C3H5(OH)3
B
5
15 giây bắt đầu
Dể nhận biết 3 chất lỏng là dầu an, c?n 45o, dầu hoả, ta dùng thuốc thử nào sau đây?
Nước. B. Natri.
C. Axit sunfuric. D. Brom.
B
6
15 giây bắt đầu
Dầu an là
este.
este của glixerol.
một este của glixerol và axit béo.
hỗn hợp este của glixerol và các axit béo.
D
Bệnh Tim
Tiểu đường
Huyết áp cao
Đột quị
hướng dẫn học ở nhà
- Học thuộc ghi nhớ, nắm v?ng định nghĩa chất béo, tính chất vật lí, tính chất hoá học của chất béo, công thức cấu tạo của glyxerol, công thức tổng quát của axit béo và chất béo.
- Hoàn thành các bài tập vào vở.
- Chuẩn bị bài học tiếp theo: Rượu etylic, axit axetic và chất béo: nắm v?ng cấu tạo, tính chất vật lí, hoá học của chúng.
b/ m xà phòng
m muối
* Hướng dẫn bài tập 4/ 147 (sgk):
a/ Dựa vào định luật b?o toàn khối lượng.
Cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh!