Bài 47. Chất béo
Chia sẻ bởi Nguyễn Thị Xuân Trúc |
Ngày 30/04/2019 |
18
Chia sẻ tài liệu: Bài 47. Chất béo thuộc Hóa học 9
Nội dung tài liệu:
PHÒNG GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO THOẠI SƠN
TRƯỜNG THCS TT PHÚ HÒA
Giáo Án Dự Thi
Giáo Viên Giỏi Cấp Tỉnh
Chào mừng quý Thầy cô dự tiết dạy, kính chúc quý Thầy cô dồi dào sức khoẻ.
Năm Học: 2010 - 2011
Giáo viên dự thi: NGUYỄN THỊ XUÂN TRÚC
Cho các chất sau:
A. CH3COOC2H5 B. (C15H31COO)3C3H5
C. CH3COOH D. (C17H33COO)3C3H5
Dãy chất nào đều là este
1. C , D
2. B , C , D
4. A , B , C
3. A , B , D
Chúc mừng em
A (Etyl axetat) là este của axit Axetic và rượu Etylic
B và D cũng là este . Chúng còn có tên gọi chung là chất béo
Bài 47
I. Chất béo có ở đâu ?
Gạo
Rau cải
Bí ngô
Vừng
Quả olive
Cá
Mỡ lợn
Dầu
thực vật
Lạc (Đậu phộng)
Dừa
Vừng
Quả olive
Mỡ lợn
Cá
Lạc (Đậu phộng)
Dừa
Dầu
thực vật
Quan sát tranh và cho biết chất béo có trong loại thực phẩm nào?
Chất béo có nhiều trong mô mỡ động vật, quả và hạt thực vật…
Bài 47
I. Chất béo có ở đâu ?
II. Tính chất vật lý :
Lần lượt cho vài giọt Dầu ăn vào trong ống nghiệm
+ Ống nghiệm 1: Chứa nước
+ Ống nghiệm 2: Chứa benzen
Quan sát hiện tượng thí nghiệm:
Chất béo trong nước
Chất béo trong benzen
* Trong ống nghiệm chứa benzen thì dầu ăn như thế nào?
* Trong ống nghiệm chứa nước thì dầu ăn như thế nào?
Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, nhưng tan trong nhiều dung môi hữu cơ như: Benzen, dầu hỏa, xà phòng
II. Tính chất vật lý :
Chất béo có nhiều trong mô mỡ động vật, quả, hạt thực vật…
I. Chất béo có ở đâu ?
Bài 47
III. Thành phần và cấu tạo:
Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, nhưng tan trong nhiều dung môi hữu cơ như: Benzen, dầu hỏa, xà phòng
II. Tính chất vật lý :
Chất béo có nhiều trong mô mỡ động vật, quả, hạt thực vật…
I. Chất béo có ở đâu ?
Bài 47
Mô hình phân tử glyxerol
Mô hình phân tử axit béo
Nguyên tử Oxi
Gốc R
Nguyên tử Hiđro
Nguyên tử Cacbon
Chất béo + Nước
t0, P
Glixerol + Axít béo
C3H5(OH)3
RCOOH
R – COOH
CTCT của glixerol:
CH2 – CH – CH2
| | |
OH OH OH
Viết gọn :
C3H5(OH)3
CT chung axit béo:
Công thức của chất béo là :
* Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với các axit béo
(C17H35COO)3C3H5
(C17H33COO)3C3H5
(C15H31COO)3C3H5
R – COO
C3H5
( )3
R- có thể là : C17H35 - , C17H33 -, C15H31 - ….
III. Thành phần và cấu tạo :
Công thức cụ thể của chất béo là :
III. Thành phần và cấu tạo:
Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, nhưng tan trong nhiều dung môi hữu cơ như: Benzen, dầu hỏa, xà phòng
II. Tính chất vật lý quan trọng:
Chất béo có nhiều trong mô mỡ động vật, quả, hạt thực vật…
I. Chất béo có ở đâu ?
Bài 47
Ví dụ: (C17H35COO)3C3H5, (C17H33COO)3C3H5, …
- Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol C3H5(OH)3 với các axit béo RCOOH (R có thể là: C17H35− ; C17H31− ; C15H31 −
- Công thức chung là: (RCOO)3C3H5.
Em có biết?
Sự khác nhau giữa dầu mỡ động thực vật và dầu mỡ để bôi trơn máy là:Dầu mỡ động thực vật là este tạo bởi glixerol và các axit béo còn dầu bôi trơn máy là hỗn hợp các hiđrocacbon no rắn và lỏng.
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
Bài 47
Kết luận: Chất béo bị thuỷ phân trong môi trường axit.
Vậy chất béo có tính chất hoá học gì ?
Nước
1. Ph?n ?ng th?y ph�n trong dung d?ch axit :
(RCOO)3C3H5
Chất béo + Nước
H2O
+
+
3
3
RCOO
H
C3H5
OH
( )3
Glixerol và các Axit béo
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
Bài 47
Glixerol
Axit béo
Em có biết?
Cơ thể người và động vật thủy phân chất béo nhờ sự xúc tác của men lipaza, khác với sự thủy phân và xà phòng hóa trong công nghiệp nhờ xúc tác của axit H2SO4 hoặc kiềm.
1. Ph?n ?ng th?y ph�n trong dung d?ch Axit :
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
(R-COO)3C3H5 + 3H2O C3H5(OH)3 + 3RCOOH
Bài 47
* Chất béo bị thuỷ phân trong dung dịch kiềm (còn gọi là phản ứng xà phòng hoá):
Vậy chất béo có tính chất hoá học gì ?
2. Phản ứng thủy phân trong dung dịch kiềm: (Phản ứng xà phòng hóa )
Chất béo + Dd kiềm
NaOH
+
t0
3
( )3
Glixerol + Các muối Axit béo
(RCOO)3C3H5
C3H5
+
3
OH
RCOO
Na
1. Ph?n ?ng th?y ph�n trong dung d?ch Axit :
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
(R-COO)3C3H5 + 3H2O C3H5(OH)3 + 3RCOOH
Hỗn hợp muối natri của axit béo là thành phần chính của xà phòng. Phản ứng này là phản ứng xà phòng hóa.
Bài 47
Glixerol
Muối axit béo
t0
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
V. Ứng dụng :
Bài 47
19
38
17
20
40
Năng lượng (KJ/g)
Chất đạm
Chất béo
Chất bột
Mức năng lượng cung cấp của chất béo cho cơ thể như thế nào so với các chất khác ?
So sánh năng lượng tỏa ra khi oxi hoá thức ăn
0
Chất béo rất giàu năng lượng và giúp cơ thể hấp thụ các Vitamin: A, D, E, K.
- Là thành phần cơ bản trong thức ăn của người và động vật. Chất béo rất giàu năng lượng và giúp cơ thể hấp thụ các Vitamin: A, D, E, K.
- Dùng để điều chế glixerol và xà phòng.
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
V. Ứng dụng :
Bài 47
Em c?n l�m gì d? ch?ng b?nh b�o phì cho co th? mình ?
Hóa học vui
Chống béo phì
Ăn uống điều độ
Năng vận động cơ thể
Mua bánh ăn đi
Mình không ăn vặt
a. Chất béo …….... tan trong nước nhưng ……benzen, dầu hỏa
không
tan
b. Phản ứng xà phòng hóa là phản ứng ………… este trong môi trường ……... tạo ra glixêrol và ……………
thủy phân
kiềm
các muối của axit béo
c. Phản ứng của chất béo với nước trong môi trường axit là phản ứng ………… nhưng không phải là phản ứng …………….
thủy phân
xà phòng hóa
Hoàn thành các câu sau bằng cách điền những từ thích hợp vào chỗ trống.
A. 1, 2
B. 2, 3, 5
C. 4, 3, 5
D. 2, 1, 4
Rất tiếc bạn phải chọn lại thôi!
Rất tiếc bạn phải chọn lại thôi!
Rất tiếc bạn phải chọn lại thôi!
Hoan hô ! bạn đã chọn đúng.
Lưu ý: (4) Dấm cũng có thể tẩy vết dầu ăn dính vào quần áo
nhưng có thể làm hỏng quần áo.
Bài tập: Hãy chọn những phương pháp có thể làm sạch vết dầu ăn dính vào quần áo.
1. Giặt bằng nước. 2. Giặt bằng xà phòng
3. Tẩy bằng cồn 96o. 4. Tẩy bằng dấm.
5. Tẩy bằng xăng.
Bài tập: Chọn câu đúng nhất trong các câu sau.
1. Dầu ăn là este
2. Dầu ăn là este của glixerol
4. Dầu ăn là hổn hợp nhiều este của glixerol và các axit béo
3. Dầu ăn là este của glixerol và axit béo
Hoan hô! Bạn đã chọn đúng
Bạn chưa hiểu bài
Bạn chưa hiểu bài
Bạn chưa hiểu bài
Bài tập: Công thức nào là công thức tổng quát của chất béo ?
RCOOH
RCOOC2H5
(RCOO)3C3H5
ROR
CH3COOC2H5
?
NaOH
+
?
+
t0
C2H5OH
CH3COONa
(C17H33COO)3C3H5
?
+
axit
?
+
t0
C3H5(OH)3
C17H33COOH
3
H2O
3
Hoàn thành PTHH các phản ứng sau:
Bài 47
Hướng dẫn giải bài tập số 4 trang 147/sgk
Tóm tắt
mchất béo = 8,58 kg
mnatri hidrôxit = 1,2 kg
mglixêrol = 0,368 kg
mhỗn hợp muối = ?
b. mxà phòng bánh = ? (chứa 60% muối natri)
Viết Phương trình chữ:
Hướng dẫn
Áp dụng ĐL BTKL:
Chất béo + natri hidrôxit glixêrol + hỗn hợp muối natri
Làm các bài tập: 2, 4 sgk trang 147,
Ôn tập tính chất hóa học, điều chế rượu etilic, axit axetic
Nghiên cứu trước bài luyện tập: rượu etylic, axit axetic và chất béo.
+ Điền nội dung của bảng tổng kết trang 148 sgk
+ Xem bài tập 1 đến 6 trang 148, 149/sgk
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh
Chúc các em học sinh đạt kết quả cao trong học tập
Kính chào quí thầy cô
CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI
TRƯỜNG THCS TT PHÚ HÒA
Giáo Án Dự Thi
Giáo Viên Giỏi Cấp Tỉnh
Chào mừng quý Thầy cô dự tiết dạy, kính chúc quý Thầy cô dồi dào sức khoẻ.
Năm Học: 2010 - 2011
Giáo viên dự thi: NGUYỄN THỊ XUÂN TRÚC
Cho các chất sau:
A. CH3COOC2H5 B. (C15H31COO)3C3H5
C. CH3COOH D. (C17H33COO)3C3H5
Dãy chất nào đều là este
1. C , D
2. B , C , D
4. A , B , C
3. A , B , D
Chúc mừng em
A (Etyl axetat) là este của axit Axetic và rượu Etylic
B và D cũng là este . Chúng còn có tên gọi chung là chất béo
Bài 47
I. Chất béo có ở đâu ?
Gạo
Rau cải
Bí ngô
Vừng
Quả olive
Cá
Mỡ lợn
Dầu
thực vật
Lạc (Đậu phộng)
Dừa
Vừng
Quả olive
Mỡ lợn
Cá
Lạc (Đậu phộng)
Dừa
Dầu
thực vật
Quan sát tranh và cho biết chất béo có trong loại thực phẩm nào?
Chất béo có nhiều trong mô mỡ động vật, quả và hạt thực vật…
Bài 47
I. Chất béo có ở đâu ?
II. Tính chất vật lý :
Lần lượt cho vài giọt Dầu ăn vào trong ống nghiệm
+ Ống nghiệm 1: Chứa nước
+ Ống nghiệm 2: Chứa benzen
Quan sát hiện tượng thí nghiệm:
Chất béo trong nước
Chất béo trong benzen
* Trong ống nghiệm chứa benzen thì dầu ăn như thế nào?
* Trong ống nghiệm chứa nước thì dầu ăn như thế nào?
Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, nhưng tan trong nhiều dung môi hữu cơ như: Benzen, dầu hỏa, xà phòng
II. Tính chất vật lý :
Chất béo có nhiều trong mô mỡ động vật, quả, hạt thực vật…
I. Chất béo có ở đâu ?
Bài 47
III. Thành phần và cấu tạo:
Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, nhưng tan trong nhiều dung môi hữu cơ như: Benzen, dầu hỏa, xà phòng
II. Tính chất vật lý :
Chất béo có nhiều trong mô mỡ động vật, quả, hạt thực vật…
I. Chất béo có ở đâu ?
Bài 47
Mô hình phân tử glyxerol
Mô hình phân tử axit béo
Nguyên tử Oxi
Gốc R
Nguyên tử Hiđro
Nguyên tử Cacbon
Chất béo + Nước
t0, P
Glixerol + Axít béo
C3H5(OH)3
RCOOH
R – COOH
CTCT của glixerol:
CH2 – CH – CH2
| | |
OH OH OH
Viết gọn :
C3H5(OH)3
CT chung axit béo:
Công thức của chất béo là :
* Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với các axit béo
(C17H35COO)3C3H5
(C17H33COO)3C3H5
(C15H31COO)3C3H5
R – COO
C3H5
( )3
R- có thể là : C17H35 - , C17H33 -, C15H31 - ….
III. Thành phần và cấu tạo :
Công thức cụ thể của chất béo là :
III. Thành phần và cấu tạo:
Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, nhưng tan trong nhiều dung môi hữu cơ như: Benzen, dầu hỏa, xà phòng
II. Tính chất vật lý quan trọng:
Chất béo có nhiều trong mô mỡ động vật, quả, hạt thực vật…
I. Chất béo có ở đâu ?
Bài 47
Ví dụ: (C17H35COO)3C3H5, (C17H33COO)3C3H5, …
- Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol C3H5(OH)3 với các axit béo RCOOH (R có thể là: C17H35− ; C17H31− ; C15H31 −
- Công thức chung là: (RCOO)3C3H5.
Em có biết?
Sự khác nhau giữa dầu mỡ động thực vật và dầu mỡ để bôi trơn máy là:Dầu mỡ động thực vật là este tạo bởi glixerol và các axit béo còn dầu bôi trơn máy là hỗn hợp các hiđrocacbon no rắn và lỏng.
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
Bài 47
Kết luận: Chất béo bị thuỷ phân trong môi trường axit.
Vậy chất béo có tính chất hoá học gì ?
Nước
1. Ph?n ?ng th?y ph�n trong dung d?ch axit :
(RCOO)3C3H5
Chất béo + Nước
H2O
+
+
3
3
RCOO
H
C3H5
OH
( )3
Glixerol và các Axit béo
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
Bài 47
Glixerol
Axit béo
Em có biết?
Cơ thể người và động vật thủy phân chất béo nhờ sự xúc tác của men lipaza, khác với sự thủy phân và xà phòng hóa trong công nghiệp nhờ xúc tác của axit H2SO4 hoặc kiềm.
1. Ph?n ?ng th?y ph�n trong dung d?ch Axit :
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
(R-COO)3C3H5 + 3H2O C3H5(OH)3 + 3RCOOH
Bài 47
* Chất béo bị thuỷ phân trong dung dịch kiềm (còn gọi là phản ứng xà phòng hoá):
Vậy chất béo có tính chất hoá học gì ?
2. Phản ứng thủy phân trong dung dịch kiềm: (Phản ứng xà phòng hóa )
Chất béo + Dd kiềm
NaOH
+
t0
3
( )3
Glixerol + Các muối Axit béo
(RCOO)3C3H5
C3H5
+
3
OH
RCOO
Na
1. Ph?n ?ng th?y ph�n trong dung d?ch Axit :
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
(R-COO)3C3H5 + 3H2O C3H5(OH)3 + 3RCOOH
Hỗn hợp muối natri của axit béo là thành phần chính của xà phòng. Phản ứng này là phản ứng xà phòng hóa.
Bài 47
Glixerol
Muối axit béo
t0
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
V. Ứng dụng :
Bài 47
19
38
17
20
40
Năng lượng (KJ/g)
Chất đạm
Chất béo
Chất bột
Mức năng lượng cung cấp của chất béo cho cơ thể như thế nào so với các chất khác ?
So sánh năng lượng tỏa ra khi oxi hoá thức ăn
0
Chất béo rất giàu năng lượng và giúp cơ thể hấp thụ các Vitamin: A, D, E, K.
- Là thành phần cơ bản trong thức ăn của người và động vật. Chất béo rất giàu năng lượng và giúp cơ thể hấp thụ các Vitamin: A, D, E, K.
- Dùng để điều chế glixerol và xà phòng.
I. Chất béo có ở đâu ?
III. Thành phần và cấu tạo :
II. Tính chất vật lý :
IV. Tính chất hóa học :
V. Ứng dụng :
Bài 47
Em c?n l�m gì d? ch?ng b?nh b�o phì cho co th? mình ?
Hóa học vui
Chống béo phì
Ăn uống điều độ
Năng vận động cơ thể
Mua bánh ăn đi
Mình không ăn vặt
a. Chất béo …….... tan trong nước nhưng ……benzen, dầu hỏa
không
tan
b. Phản ứng xà phòng hóa là phản ứng ………… este trong môi trường ……... tạo ra glixêrol và ……………
thủy phân
kiềm
các muối của axit béo
c. Phản ứng của chất béo với nước trong môi trường axit là phản ứng ………… nhưng không phải là phản ứng …………….
thủy phân
xà phòng hóa
Hoàn thành các câu sau bằng cách điền những từ thích hợp vào chỗ trống.
A. 1, 2
B. 2, 3, 5
C. 4, 3, 5
D. 2, 1, 4
Rất tiếc bạn phải chọn lại thôi!
Rất tiếc bạn phải chọn lại thôi!
Rất tiếc bạn phải chọn lại thôi!
Hoan hô ! bạn đã chọn đúng.
Lưu ý: (4) Dấm cũng có thể tẩy vết dầu ăn dính vào quần áo
nhưng có thể làm hỏng quần áo.
Bài tập: Hãy chọn những phương pháp có thể làm sạch vết dầu ăn dính vào quần áo.
1. Giặt bằng nước. 2. Giặt bằng xà phòng
3. Tẩy bằng cồn 96o. 4. Tẩy bằng dấm.
5. Tẩy bằng xăng.
Bài tập: Chọn câu đúng nhất trong các câu sau.
1. Dầu ăn là este
2. Dầu ăn là este của glixerol
4. Dầu ăn là hổn hợp nhiều este của glixerol và các axit béo
3. Dầu ăn là este của glixerol và axit béo
Hoan hô! Bạn đã chọn đúng
Bạn chưa hiểu bài
Bạn chưa hiểu bài
Bạn chưa hiểu bài
Bài tập: Công thức nào là công thức tổng quát của chất béo ?
RCOOH
RCOOC2H5
(RCOO)3C3H5
ROR
CH3COOC2H5
?
NaOH
+
?
+
t0
C2H5OH
CH3COONa
(C17H33COO)3C3H5
?
+
axit
?
+
t0
C3H5(OH)3
C17H33COOH
3
H2O
3
Hoàn thành PTHH các phản ứng sau:
Bài 47
Hướng dẫn giải bài tập số 4 trang 147/sgk
Tóm tắt
mchất béo = 8,58 kg
mnatri hidrôxit = 1,2 kg
mglixêrol = 0,368 kg
mhỗn hợp muối = ?
b. mxà phòng bánh = ? (chứa 60% muối natri)
Viết Phương trình chữ:
Hướng dẫn
Áp dụng ĐL BTKL:
Chất béo + natri hidrôxit glixêrol + hỗn hợp muối natri
Làm các bài tập: 2, 4 sgk trang 147,
Ôn tập tính chất hóa học, điều chế rượu etilic, axit axetic
Nghiên cứu trước bài luyện tập: rượu etylic, axit axetic và chất béo.
+ Điền nội dung của bảng tổng kết trang 148 sgk
+ Xem bài tập 1 đến 6 trang 148, 149/sgk
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh
Chúc các em học sinh đạt kết quả cao trong học tập
Kính chào quí thầy cô
CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Nguyễn Thị Xuân Trúc
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)