Bài 47. Chất béo

PHÒNG GD - ĐT PHÙ CÁT
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
Môn hóa học lớp 9
Giáo Viên thực hiện : Nguyễn Thị Thanh Nhàn
Viết các phương trình hoá học
thực hiện chuyển đổi hoá học sau:
C2H4
C2H5OH
CH3COOH
CH3COOC2H5
(1)
(2)
(3)
Kiểm tra bài cũ
1- CH2 = CH2 + H2O to, axit C2H5OH

2- C2H5OH + O2 men giaám CH3COOH + H2O

3- CH3COOH + C2H5OH to, H2SO4(ññ) CH3COOC2H5 + H2O
Tiết 57, Bài 47 : CHẤT BÉO
I/ Chất béo có ở đâu?
Dầu
thực vật
Gạo
Rau cải
Bí ngô
Vừng
Vừng
quaỷ oõliu

Dầu
thực vật
Dừa
Lạc (Đậu phộng)
Mỡ lợn
Cá
Chaát beùo coù nhieàu trong moâ môõ cuûa ñ/vaät, trong moät soá loaïi quaû vaø haït cuûa t/vaät.
CHẤT BÉO
II/ Chất béo có những t/chất vật lý quan trọng nào?
I/ Chaát beùo coù ôû ñaâu?
Tiết 57 -Bài 47
Ta lần lượt cho vài giọt dầu ăn vào trong các ống nghiệm đựng nước và benzen
* Thí nghiệm
Benzen
Nước
Haõy q/saùt hieän töôïng vaø cho bieát tính chaát vaät lyù cuûa chaát beùo?
Chất béo có nhiều trong mô mỡ của đ/vật, trong một số loại quả và hạt của t/vật.
CHẤT BÉO
Chaát beùo nheï hôn nöôùc, khoâng tan trong nöôùc, tan trong xaêng, benzen, daàu hoûa
III/ Chất béo có thành phần cấu tạo như thế nào?
Tiết 57 - Bài 47 :
I/Chất béo có ở đâu?
II/ Chất béo có những t/chất vật lý quan trọng nào?
Mô hình phân tử glyxerol
Mô hình phân tử axit béo
Nguyên tử Oxi
Gốc R
Hiđro
Cacbon
R
C
O
O
H
O
O
O
H
H
H
H
H
H
H
C
C
C
R – COOH
CTCT của glyxerol (hay glyxerin)
CH2 – CH – CH2
| | |
OH OH OH
Viết gọn :
C3H5(OH)3
CT chung của axit béo
=> Ta có công thức của chất béo là
R – COO
C3H5
( )3
-Vaäy chaát beùo laø saûn phaåm ñöôïc taïo ra töø nhöõng loaïi chaát naøo taùc duïng vôùi nhau? Vaø saûn phaåm ñoù thuoäc loaïi chaát gì?
saûn phaåm ñoù ñöôïc taïo ra töø axit höõu cô vaø röôïu (coù teân laø glyxerol). Saûn phaåm ñoù thuoäc loaïi chaát este
C3H5(OH)3
(C17H35COO)3C3H5
(C17H33COO)3C3H5
(C15H31COO)3C3H5
CT glyxerol
Ví dụ
Từ công thức chung của chất béo (R-COO)3C3H5
-Em hãy viết công thức các este của chất béo tương ứng với axit béo và glyxerol trong bảng trên?
-Em haõy cho bieát chaát beùo laø 1 este hay hoãn hôïp nhieàu este ?
Chất béo có nhiều trong mô mỡ của đ/vật, trong một số loại quả và hạt của t/vật.
CHẤT BÉO
Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan trong xăng, benzen, dầu hỏa

II/ Chất béo có những t/chất vật lý quan trọng nào?
Tieát 57- Baøi 47
Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glyxerol với các axit béo
Công thức chung của chất béo là: (R - COO)3C3H5
I/ Chất béo có ở đâu?
III/ Chất béo có thành phần cấu tạo như thế nào?
1. Phản ứng thủy phân trong dung dịch axit
CHẤT BÉO
Tiết 57 - Bài 47

II/ Chất béo có những t/chất vật lý quan trọng nào?
Khi đun nóng chất béo trong môi trường dung dịch axit
Chất béo bị thủy phân tạo thành glyxerol và các axit béo
đây là phản ứng thủy phân
I/ Chất béo có ở đâu?
III/ Chất béo có thành phần cấu tạo như thế nào?
IV/ Chất béo có tính chất hóa học quan trọng nào?
Phản ứng
(R-COO)3C3H5 + 3H2O to , axit C3H5(OH)3 + 3R-COOH
Glyxerol
Các axit béo
Chất béo
Men dịch tụy, dịch ruột
Thủy phân
glixerin
Axit béo
t/d mật
Dạng tan
hấp thụ trực tiếp
qua mao mạch ruột
vào ruột
Chất béo
Mô mỡ
các mô và cơ quan khác
bị thuỷ phân
CO2 + H2O + Q
Cơ thể hoạt động
SƠ ĐỒ CHUYỂN HÓA CHẤT BÉO TRONG CƠ THỂ
bị oxi hoá
1. Phản ứng thủy phân CB trong dung dịch axit
t0
H2O
+
axit
+
3
3
1. Phản ứng thủy phân CB trong dung dịch kiềm (phản ứng xà phòng hóa)
Glixerol
CHẤT BÉO
C3H5(OH)3
RCOOH
Các axit béo
(RCOO)3C3H5
IV/ Chất béo có tính chất hóa học quan trọng nào?
Tiết 57 - Bài 47 :
Khi đun chất béo trong dung dịch kiềm, chất béo bị thủy
phân tạo ra glyxerol và muối của các axit béo
-Phản ứng:
( R-COO)3C3H5 + 3NaOH to C3H5(OH)3 + 3R-COONa
Glyxerol
H.Hợp muối (thành phần chính của xà phòng)

Tiết 57 - Bài 47 :
CHẤT BÉO
I/ Chất béo có ở đâu?
II/ Chất béo có những t/chất vật lý quan trọng nào?
III/ Chất béo có thành phần cấu tạo như thế nào?
IV/ Chất béo có tính chất hóa học quan trọng nào?
V/ Chất béo có những ứng dụng gì?
Qua nội dung bài vừa học ở trên , hãy cho biết chất béo có những ứng dụng gì?
Nguyeõn nhaõn naứo laứm cho chaỏt beựo ủeồ laõu trong khoõng khớ coự muứi oõi thiu?
19
38
17
20
40
Năng lượng (KJ/g)
Chất đạm
Chất béo
Chất bột
Chất béo là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu của cơ thể
So sánh năng lượng sinh ra khi oxi hoá thức ăn


Chất béo là thức ăn cơ bản của người và động vật

Dùng đề điều chế
glixerol và xà phòng
Chất béo
III. Chất béo có thành phần cấu tạo như thế nào
I. Chất béo có ở đâu ?
II. Chất béo có những tính chất vật lí nào?
Bài 47 :
IV. Chất béo có những tính chất hóa học nào?
II. Chất béo có những ứng dụng gì?
- Chất béo là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu của cơ thể
- Chất béo là thức ăn cơ bản của người và động vật
- Dùng đề điều chế glixerol và xà phòng
Béo phì
Kiến thức cần nhớ
1. Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với các axit béo và có công thức chung là (RCOO)3C3H5 .
2. Chất béo có nhiều trong mô mỡ của động vật, trong một số loại hạt và quả.
3. Chất béo bị thuỷ phân trong dung dịch axit hoặc dung dịch kiềm.
4. Chất béo là thành phần cơ bản trong thức ăn của người và động vật.
Bài tập 2 (147/sgk)
Hoaứn thaứnh nhửừng caõu sau ủaõy baống caựch ủie�n tửứ vaứo choó troỏng cho thớch hụùp
a) Chaỏt beựo . . . . . . . . .tan trong nửụực nhửng . . . . . .trong benzen, da�u hoỷa
b) Phaỷn ửựng xaứ phoứng hoựa laứ phaỷn ửựng . . . . . . . . . . Este trong moõi trửụứng . . . . . . . . . .taùo ra . . . . . . . . . . . . . . Vaứ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
c) Phaỷn ửựng cuỷa chaỏt beựo vụựi nửụực trong moõi trửụứng axit laứ phaỷn ửựng . . . . . . . . . . . . . . Nhửng khoõng phaỷi laứ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
không
thuỷ phân
kiềm
tan
glixerol
các muối của axit béo
thuỷ phân
xà phòng hoá
Bài tập 1 : Hoàn thành các phương trình phản ứng sau:

b, (C17H35COO)3C3H5 + H2O? ? + ?

c, (C17H33COO)3C3H5 + ? ? C17H33COONa + ?

d, CH3COOC2H5 + ? ? CH3COONa + ?
Bài làm

b, (C17H35COO)3C3H5 + 3H2O 3C17H35COOH + C3H5(OH)3

c, (C17H33COO)3C3H5 + 3NaOH ? 3C17H33COONa + C3H5(OH)3

d, CH3COOC2H5 + NaOH ? CH3COONa + C2H5OH
t0
t0
Axit, t0
Hướng dẫn chuẩn bị tiết học tiếp theo
1. Học và làm bài tập: 1,3,4/SGK
* Hướng dẫn bài tập 4:
Viết PTHH dạng tổng quát
Chất béo + Kiềm —> Glixerol + Muối của axit béo
a. Theo định luật bảo toàn khối lượng:
mmuối = ( m chất béo+ m kiềm ) – m glixerol
b. m xà phòng = m muối x 100 : 60
2. Chuẩn bị bài mới:
+ Ôn tập kiến thức về rượu Etylic, axit Axetic, chất béo.
+ Bài mới: Luyện tập rượu etylic, axit axetic, chất béo
????
????
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY ĐÃ KẾT THÚC
Kính chúc quí thầy cô giáo sức khỏe

Chào các em !
Bài học kết thúc
2
3
4
5
6
7
8
Trò chơi ô chữ
Từ khóa gồm 8 chữ cái thể hiện phản ứng đặc trưng của chất béo
1
Câu 1: đây là 1 tài nguyên phổ biến ở thềm lục địa phía nam
Câu 3: tên 1 chất không hòa tan được chất béo
Câu 4: Gỗ là nguyên liệu quan trọng cho ngành công nghiệp gì?
Câu 2: Dầu mỏ không phài là hợp chất mà là … của nhiều Hidrocacbon
Câu 5: Thành phần chính của chất béo
Câu 6: Đây là trạng thái của benzen
Câu 7: Từ có 7 chữ cái dùng để điều chế rượu etilic
Câu 8: Ứng dụng chính muối của axit béo là gì?