Bài 47. Chất béo

Môn Hoá học 9
Kính chào quý thầy cô và các em!
Viết các phương trình hoá học thực hiện chuyển
đổi hoá học sau:
C2H4
C2H5OH
CH3COOH
CH3COOC2H5
1
2
3
kiểm tra bài cũ
Tiết 58 - bài 47
Chất béo
Dầu
thực
vật
Lạc (Đậu phộng)
Dừa
Mỡ lợn
Cá
Gạo
Rau cải
Bí ngô
Vừng
Vừng
Cá
Mỡ lợn
Dầu
thực
vật
Lạc (Đậu phộng)
Dừa
I/ Chất béo có ở đâu?
I/ Chất béo có ở đâu ?
Chất béo có nhiều trong mô mỡ của động vật, trong một số loại hạt, quả
Chất béo có ở đâu ?
?Nêu sự khác nhau giữa mỡ động vật và dầu thực vật mà em biết trong đời sống ?
II/ Chất béo có những tính chất vật lí quan trọng nào ?
? Thí nghiệm
Tiến hành thí nghiệm
Cho vài giọt dầu ăn lần lượt vào 2 ống nghiệm đựng nước và dầu hoả, lắc nhẹ, quan sát và nêu hiện tượng thí nghiệm.
II/ Chất béo có những tính chất vật lí quan trọng nào ?
? Thí nghiệm
? Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan được trong benzen, xăng, dầu hoả . . . .

?Chất béo có tính chất vật lí gì ?
Mô hình phân tử glyxerol
Mô hình phân tử axit béo
Nguyên tử Oxi
Gốc R
Hiđro
Cacbon
Chất béo + Nước
t0, P
Glixerol + Axít béo
III/ Chất béo có thành phần và cấu tạo như thế nào ?
Cấu tạo
? Phân tử glixerol
? Axit béo
Công thức chung :
Trong đó R có thể là :
C17H35-; C17H33-; C15H31- ..



Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với các axit béo và có công thức chung là (R- COO)3C3H5
CH2 CH CH2
OH
OH
OH
Viết gọn :
R-COOH
C3H5
(OH)3
(R-COO)3C3H5
R-COO
C3H5
C3H5
Chất béo là gì ?
Viết phương trình hoá học
(R-COO)3
C3H5
+ 3H2O
Axit
t0
C3H5(OH)3
+ 3RCOOH
Axit béo
Glixerol
2. Phản ứng thuỷ phân trong dung dịch kiềm tạo ra glixerol và muối của các axit béo.
(R-COO)3
+ 3NaOH
t0
C3H5(OH)3
+ 3RCOONa
C3H5

Viết phương trình hoá học
IV. Chất béo có tính chất hoá học quan trọng nào ? 1. Phản ứng thuỷ phân trong môi trường axit tạo ra glixerol và các axit béo.
(Phản ứng xà phòng hoá)
Chất béo
Men dịch tụy, dịch tràng
Thủy phân
glixerin
Axit béo
t/d mật
Dạng tan
hấp thụ trực tiếp
qua mao trạng ruột
vào ruột
Chất béo
Mô mỡ
các mô và cơ quan khác
bị thuỷ phân
CO2 + H2O + Q
Cơ thể hoạt động
Sơ đồ chuyển hoá chất béo trong cơ thể
bị oxi hoá
Bài tập 3/147
Chọn những phương pháp có thể làm sạch vết dầu ăn dính vào quần áo:
Giặt bằng nước
Giặt bằng xà phòng
Tẩy bằng cồn 96o
Tẩy bằng giấm
Tẩy bằng xăng
Giải thích sự lựa chọn.
Bài tập 3/147
Chọn ý:
b) Giặt bằng xà phòng
c) Tẩy bằng cồn 96o
e) Tẩy bằng xăng
Giải thích: Vì các chất này hòa tan được dầu ăn
V/ Chất béo có ứng dụng gì ?
? Chất béo có vai trò gì đối với cơ thể người và động vật ?
?Từ tính chất hoá học của chất béo cho biết nó có vai trò gì trong công nghiệp ?
19
38
17
20
40
Năng lượng
(KJ/g)
Chất đạm
Chất béo
Chất bột
Hình 5.8 - So sỏnh nang lu?ng t?a ra khi oxi hoỏ th?c an
V/ Chất béo có ứng dụng gì ?

- Là thành phần cơ bản trong thức ăn của người và động vật
Cung cấp năng lượng cho cơ thể
- Trong công nghiệp, chất béo dùng để điều chế glixerol và xà phòng
? Chất béo có những ứng dụng gì ?
? Nguyên nhân nào làm cho chất béo để lâu có mùi ôi thiu ?
? Nêu cách bảo quản chất béo ?
Bài 4 ( Tr147-SGK) mchất béo = 8,58 kg ; mNaOH = 1,2 kg NaOH
mglixerol = 0,368 kg
a)Tính m. b) mxà phòng bánh = ? ( muối của axit béo = 60% mxà phòng).
Bài làm: a) Phản ứng thuỷ phân chất béo trong dung dịch kiềm: Chất béo + Natri hiđroxit ? Glixerol + hỗn hợp muối natri Theo định luật bảo toàn khối lượng: mmuối = mchất béo + (mNaOH - mglixerol) mmuối = 8,58 + (1,2 - 0,368) = 9,412 (kg)
b) Khối lượng xà phòng thu được là: = 15,69 (kg)

9,412. 100
60
Hướng dẫn về nhà
Học các nội dung trong bài học.
Bài tập về nhà : 3 ( tr 147 - SGK);
47.2; 47.3 ( tr 51 - SBT)
Nghiên cứu trước bài
Luyên tập : rượu etylic, axit axetic và chất béo
Chúc các em học tốt!