Bài 45. Dây thần kinh tủy

KIỂM TRA BÀI CŨ
1) Hãy điền các cụm từ sau vào chỗ trống sơ đồ của hệ thần kinh:
Bộ phận ngoại biên, bộ phận trung ương, dây thần kinh, hạch thần kinh, não bộ, tuỷ sống
Hệ thần kinh
Bộ phận trung ương
Bộ phận ngoại biên
dây thần kinh
hạch thần kinh
não bộ
tủy sống
1
4
3
2
6
5
2) Em hãy tìm câu đúng nhất nói về cấu tạo của tuỷ sống:
a) Tuỷ sống bao gồm chất xám là căn cứ của các phản xạ không điều kiện
b) Tuỷ sống bao gồm chất xám ở giữa và bao quanh bởi chất trắng
c) Chất xám là căn cứ của các phản xạ không điều kiện và chất trắng là các đường dẫn truyền các xung thần kinh
3) Em hãy điền các từ sau vào chỗ trống: não bộ, căn cứ, chất xám.
………………là căn cứ của các phản xạ không điều kiện và chất trắng là các đường dẫn truyền nối các……………trong tuỷ sống với nhau và với ……………
não bộ
Chất xám
căn cứ
Hệ thần kinh
Bộ phận trung ương
Bộ phận ngoại biên
dây thần kinh
hạch thần kinh
não bộ
tủy sống
TIẾT 47
BÀI 45: DÂY THẦN KINH TỦY
Hình dây các dây thần kinh tủy
1. CẤU TẠO DÂY THẦN KINH TUỶ
BÀI 45: DÂY THẦN KINH TỦY
Câu hỏi thảo luận
1) Em hãy nêu số lượng và cấu tạo dây thần kinh tuỷ?
3) Xung thần kinh được dẫn truyền như thế nào khi da tiếp nhận kích thích?
BÀI 45: DÂY THẦN KINH TỦY
2) Một cung phản xạ gồm mấy thành phần?
Hình 43-2: Hệ thần kinh
Rễ sau
Rễ sau
Da
Cơ
Các rễ tủy và dây thần kinh tủy
B. Cung phản xạ sinh dưỡng
Rễ trước
Khi có một kích thích tác động vào cơ quan thụ cảm trên cơ thể sẽ làm xuất hiện một luồng xung thần kinh theo dây hướng tâm về trung ương thần kinh.
Trung ương thần kinh phân tích và phát lệnh theo dây li tâm đến cơ làm cơ co
? Qua thí nghiệm em có nhận xét gì về chiều dẫn truyền xung thần kinh trong cung phản xạ đó?
*Xung thần kinh dẫn truyền từ ngoài( ngoại biên) vòng ra phía sau (vào TWTK) rồi đi đến phần trước của cơ thể( Cơ quan phản ứng)
? Từ đó hãy cho biết đâu là bó sợi cảm giác, đâu là bó sợi vận động?
* Bó sợi cảm giác ở phía sau, bó sợi vận động ở phía trước
- Dây thần kinh tuỷ gồm 31 đôi
- Các dây thần kinh tuỷ liên hệ với tuỷ sống qua rễ trước (các bó sợi vận động) và rễ sau (các bó sợi cảm giác)
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy
BÀI 45: DÂY THẦN KINH TỦY
Các dây thần kinh tủy vùng chậu
2. Chức năng của dây thần kinh tuỷ
BÀI 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy
2. Chức năng của dây thần kinh tuỷ
Kích thích bằng HCl 1% chi sau bên phải
Kích thích bằng HCl 1% chi sau bên trái
Rễ trước bên phải bị cắt
Rễ sau bên trái bị cắt
Chân sau bên phải không co, nhưng co chân trái và hai chi trước
Không chi nào co cả
Thí nghiệm 2
Rễ trước bên phải bị cắt
Rễ sau bên trái bị cắt
Thí nghiệm 1
▼ Căn cứ vào kết quả ghi được ở bảng trên, hãy rút ra kết luận về chức năng của rễ tuỷ rồi từ đó suy ra chức năng của dây thần kinh tuỷ.
KẾT LUẬN
- Rễ trước là rễ vận động dẫn truyền xung thần kinh từ trung ương thần kinh ( tuỷ sống) ra ngoại biên (Cơ)
- Rễ sau là rễ cảm giác dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ ngoại biên (thụ quan) về trung ương thần kinh( tuỷ sống)
 Rễ trước và rễ sau nhập lại thành dây thần kinh tủy dẫn truyền xung thần kinh vận động và cảm giác
? Tại sao nói dây thần kinh tuỷ là dây pha?
Giải thích: Vì dây thần kinh tuỷ gồm hai loại sợi: Sợi thần kinh cảm giác ( Hướng tâm) và sợi thần kinh vận động ( li tâm), có chức năng dẫn truyền xung thần kinh theo hai chiều: Từ ngoại biên vào trung ương( tuỷ sống) và từ trung ương ra ngoại biên
2. Chức năng của dây thần kinh tuỷ
BÀI 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy
Dẫn truyền các xung thần kinh cảm giác từ thụ quan về trung ương và dẫn truyền xung thần kinh vận động từ trung ương thần kinh đến cơ quan đáp ứng
 Dây thần kinh tuỷ là dây pha
2. Chức năng của dây thần kinh tuỷ
BÀI 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy
Dẫn truyền các xung thần kinh cảm giác từ thụ quan về trung ương và dẫn truyền xung thần kinh vận động từ trung ương thần kinh đến cơ quan đáp ứng Dây thần kinh tuỷ là dây pha.
- Dây thần kinh tuỷ gồm 31 đôi
- Các dây thần kinh tuỷ liên hệ với tuỷ sống qua rễ trước (các bó sợi vận động) và rễ sau (các bó sợi cảm giác)
Trên một con ếch đã mổ để nghiên cứu rễ tủy, em Quang vô ý thúc mũi kéo làm đứt một số rễ. Bằng cắt nào em có thể phát hiện được rễ nào còn, rễ nào mất?
Dặn dò:
Học bài trong vở, trả lời các câu hỏi cuối bài.
Xem trước bài 46: Trụ não, tiểu não, não trung gian
Sưu tầm một số tư liệu có liên quan đến não bộ