Bài 45. Dây thần kinh tủy

KIỂM TRA BÀI CŨ
1) Hãy điền các cụm từ sau vào chỗ trống( 1,2,3,4,5,6) trên sơ đồ của hệ thần kinh:
Bộ phận ngoại biên, bộ phận trung ương, dây thần kinh, hạch thần kinh, não bộ, tuỷ sống
Hệ thần kinh
Bộ phận trung ương
Bộ phận ngoại biên
dây thần kinh
hạch thần kinh
não bộ
tủy sống
1
4
3
2
6
5
2) Em hãy tìm câu đúng nhất nói về cấu tạo của tuỷ sống:
a) Tuỷ sống bao gồm chất xám là căn cứ của các phản xạ không điều kiện
b) Tuỷ sống bao gồm chất xám ở giữa và bao quanh bởi chất trắng
c) Chất xám là căn cứ của các phản xạ không điều kiện và chất trắng là các đường dẫn truyền các xung thần kinh
3) Em hãy điền các từ sau vào chỗ trống: não bộ, căn cứ, chất xám.
………………là căn cứ của các phản xạ không điều kiện và chất trắng là các đường dẫn truyền nối các……………trong tuỷ sống với nhau và với ……………
não bộ
Chất xám
căn cứ
Hệ thần kinh
Bộ phận trung ương
Bộ phận ngoại biên
dây thần kinh
hạch thần kinh
não bộ
tủy sống
Hình các dây thần kinh tủy
Hãy quan sát hình 45.1, ghi nhớ chú thích và điền tên các bộ phận của rễ tuỷ, dây thần kinh tuỷ vào vị trí số 1, 2, 3, 4, 5 hình trên.
Sợi hướng tâm
Rễ sau
Rễ trước
Sợi li tâm
Lỗ tuỷ(chứa dịch tuỷ)
Hình 45-1. Các rễ tuỷ và dây thần kinh tuỷ
* Hãy nghiên cứu thông tin sách giáo khoa, quan sát hình 45.1, 45.2 liên hệ kiến thức bài 44 (hình 44.2), thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi :
- Có bao nhiêu đôi dây thần kinh tủy ?
- Dây thần kinh tuỷ có cấu tạo như thế nào ?
- Có bao nhiêu đôi dây thần kinh tủy ?
- Có 31 đôi dây thần kinh tuỷ.
- Dây thần kinh tuỷ có cấu tạo như thế nào ?
- Mỗi dây thần kinh tuỷ gồm 2 rễ :
+ Rễ trước : rễ vận động.
+ Rễ sau : rễ cảm giác.
- Các rễ tuỷ đi ra khỏi lỗ gian đốt nhập lại thành dây thần kinh tuỷ.
* Hãy nghiên cứu thí nghiệm SGK.
Nhĩm Nga v� Thu? d� ti?n h�nh m? cung d?t s?ng d? tìm r? tu?. Sau dĩ ti?n h�nh c?t c�c r? tru?c li�n quan d?n d�y th?n kinh di d?n chi sau b�n ph?i v� c?t c�c r? sau li�n quan d?n chi sau phía b�n tr�i.
D?i ?ch h?t chống, Thu? l?n lu?t kích thích c�c chi sau b�n ph?i r?i b�n tr�i. K?t qu? quan s�t du?c qua thí nghi?m d� du?c Nga ghi v�o b?ng 45.
* D?c k? b?ng 45 : K?t qu? thí nghi?m tìm hi?u ch?c nang c?a c�c r? tu?.
* Câu hỏi : Từ TN1, em có thể rút ra kết luận gì về chức năng của rễ trước ?
- R? tru?c : d?n truy?n xung th?n kinh v?n d?ng t? trung uong di ra co quan dỏp ?ng (co).
1. Kích thích bằng HCl 1% chi sau bên phải
Rễ trước bên phải
bị cắt
Chi phải không co nhưng co chi sau bên trái và hai chi trước
* Cõu h?i : T? TN2, em cú th? rỳt ra k?t lu?n gỡ v? ch?c nang c?a r? sau ?
- R? sau : d?n truy?n xung th?n kinh c?m giỏc t? co quan th? c?m v? trung uong th?n kinh.
2. Kích thích bằng HCl 1%
vào chi sau bên trái
Rễ sau bên trái bị cắt
Không co chi nào cả
▼ Căn cứ vào kết quả ghi được ở bảng trên, hãy rút ra kết luận về chức năng của rễ tuỷ rồi từ đó suy ra chức năng của dây thần kinh tuỷ.
KẾT LUẬN
- Rễ trước dẫn truyền xung thần kinh từ trung ương ra cơ quan đáp ứng
- Rễ sau dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ thụ quan về trung ương
 Rễ trước và rễ sau nhập lại thành dây thần kinh tủy dẫn truyền xung thần kinh vận động và cảm giác
1) Tại sao nói dây thần kinh tủy là dây pha?
- D�y th?n kinh tu? do c�c bĩ s?i c?m gi�c v� bĩ s?i v?n d?ng nh?p l?i n?i v?i tu? s?ng qua r? tru?c v� r? sau n�n g?i l� d�y pha.
CỦNG CỐ
Câu 1 : Trình bày cấu tạo của dây thần kinh tuỷ.
* Đáp án : - Mỗi dây thần kinh tuỷ gồm 2 rễ.
+ Rễ trước : rễ vận động.
+ Rễ sau : rễ cảm giác.
- Các rễ tuỷ ra khỏi lỗ gian đốt nhập lại thành dây thần kinh tuỷ.
Câu 2 : Nêu chức năng của dây thần kinh tuỷ.
* Đáp án : Chức năng của dây thần kinh tuỷ là dẫn truyền các xung vận động và xung cảm giác.
Câu 3 : Tại sao nói dây thần kinh tuỷ là dây pha ?
* Đáp án : Dây thần kinh tuỷ do các bó sợi cảm giác và bó sợi vận động nhập lại, nối với tuỷ sống qua rễ trước và rễ sau nên gọi là dây pha.
2) Trên một con ếch đã mổ để nghiên cứu rễ tủy, em Quang vô ý thúc mũi kéo làm đứt một số rễ. Bằng cắt nào em có thể phát hiện được rễ nào còn, rễ nào mất?
Các dây thần kinh tủy vùng chậu
Tủy sống và các dây thần kinh tủy
Dặn dò:
Học bài trong vở, trả lời các câu hỏi cuối bài.
Xem trước bài 46: Trụ não, tiểu não, não trung gian
Sưu tầm một số tư liệu có liên quan đến não bộ