Bài 45. Dây thần kinh tủy

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIÒ
MÔN: SINH HỌC 8
- Nêu cấu tạo và chức năng của tuỷ sống?
KIỂM TRA BÀI CŨ
1) Hãy điền các cụm từ sau vào chỗ trống sơ đồ của hệ thần kinh:
- Bộ phận ngoại biên, bộ phận trung ương, dây thần kinh, hạch thần kinh, não bộ, tuỷ sống
Hệ thần kinh
Bộ phận trung ương
Bộ phận ngoại biên
dây thần kinh
hạch thần kinh
não bộ
tủy sống
1
4
3
2
6
5
KIỂM TRA BÀI CŨ
2) Em hãy tìm câu đúng nhất nói về cấu tạo của tuỷ sống:
a) Tuỷ sống bao gồm chất xám là căn cứ của các phản xạ không điều kiện
b) Tuỷ sống bao gồm chất xám ở giữa và bao quanh bởi chất trắng
c) Chất xám là căn cứ của các phản xạ không điều kiện và chất trắng là các đường dẫn truyền các xung thần kinh
3) Em hãy điền các từ sau vào chỗ trống: não bộ, căn cứ, chất xám.
…………… là căn cứ của các phản xạ không điều kiện và chất trắng là các đường dẫn truyền nối các ………… trong tuỷ sống với nhau và với …………
não bộ
Chất xám
căn cứ
Hệ thần kinh
Bộ phận trung ương
Bộ phận ngoại biên
dây thần kinh
hạch thần kinh
não bộ
tủy sống
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
Hình dây các dây thần kinh tủy
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
- Nêu vị trí của dây thần kinh tuỷ?
Tuỷ sống
Đốt sống cổ I
Đốt sống thắt lưng II
Đốt sống cổ I
Đốt sống cụt cuối
Dây thần kinh tuỷ
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
Câu hỏi thảo luận
1) Em hãy nêu số lượng và cấu tạo dây thần kinh tuỷ?
2) Xung thần kinh được dẫn truyền như thế nào khi da tiếp nhận kích thích?
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
1) Em hãy nêu số lượng và cấu tạo dây thần kinh tuỷ?
- Từ tuỷ sống phát đi 31 đôi dây thần kinh tuỷ.
2) Xung thần kinh được dẫn truyền như thế nào khi da tiếp nhận kích thích?
Rễ sau
Da
Cơ
Các rễ tủy và dây thần kinh tủy
Rễ trước
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
- Từ tuỷ sống phát đi 31 đôi dây thần kinh tuỷ.
2) Xung thần kinh được dẫn truyền như thế nào khi da tiếp nhận kích thích?
Rễ trước
Rễ sau
Da
Cơ
Các rễ tủy và dây thần kinh tủy
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
- Từ tuỷ sống phát đi 31 đôi dây thần kinh tuỷ.
- Mỗi dây thần kinh tuỷ gồm có mấy rễ? Các rễ đó đi ra từ đâu.
Hình 45-1. Các rễ tuỷ và dây thần kinh tuỷ
- Trình bày cấu tạo của dây thần kinh tủy?
- Mỗi dây thần kinh tuỷ gồm:
+ Các bó sợi thần kinh cảm giác nối với tuỷ sống qua rễ sau (rễ cảm giác)
+ Các bó sợi thần kinh vận động nối với tuỷ sống qua rễ trước (rễ vận động)
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
- Từ tuỷ sống phát đi 31 đôi dây thần kinh tuỷ.
Các rễ tủy đi ra khỏi lỗ gian đốt (khe giữa hai đốt sống liên tiếp) nhập lại thành dây thần kinh tủy.
- Mỗi dây thần kinh tuỷ gồm:
+ Các bó sợi thần kinh cảm giác nối với tuỷ sống qua rễ sau (rễ cảm giác)
+ Các bó sợi thần kinh vận động nối với tuỷ sống qua rễ trước (rễ vận động)
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
- Từ tuỷ sống phát đi 31 đôi dây thần kinh tuỷ.
- Các rễ tủy đi ra khỏi lỗ gian đốt nhập lại thành dây thần kinh tủy.
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
Các dây thần kinh tủy vùng chậu
Tủy sống và các dây thần kinh tủy
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
2. Chức năng của dây thần kinh tủy:
Kích thích bằng HCl 1% chi sau bên phải
Rễ trước bên phải bị cắt
Chân sau bên phải không co, nhưng co chân trái và hai chi trước
Từ kết quả thí nghiêm 1, em có thể rút ra được kết luận gì về chức năng của rễ trước ?
Rễ trước dẫn truyền xung thần kinh vận động từ trung ương ra cơ quan đáp ứng.
Kích thích bằng HCl 1% chi sau bên trái
Rễ sau bên trái bị cắt
Không chi nào co cả
Từ thí nghiệm 2: em có thể rút ra kết luận gì về chức năng của rễ sau ?
Rễ sau dẫn truyền xung thần kinh từ các cơ quan thụ cảm đến trung ương thần kinh.
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
2. Chức năng của dây thần kinh tủy:
Kích thích bằng HCl 1% chi sau bên phải
Kích thích bằng HCl 1% chi sau bên trái
Rễ trước bên phải bị cắt
Rễ sau bên trái bị cắt
Chân sau bên phải không co, nhưng co chân trái và hai chi trước
Không chi nào co cả
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
2. Chức năng của dây thần kinh tủy:
▼ Căn cứ vào kết quả ghi được ở bảng trên, hãy rút ra kết luận về chức năng của rễ tuỷ rồi từ đó suy ra chức năng của dây thần kinh tuỷ.
- Rễ trước dẫn truyền xung thần kinh từ trung ương ra cơ quan đáp ứng
- Rễ sau dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ thụ quan về trung ương
 Rễ trước và rễ sau nhập lại thành dây thần kinh tủy dẫn truyền xung thần kinh vận động và cảm giác (dây pha)
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
2. Chức năng của dây thần kinh tủy:
- Dẫn truyền các xung thần kinh cảm giác từ thụ quan về trung ương và dẫn truyền xung thần kinh vận động từ trung ương thần kinh đến cơ quan đáp ứng.
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
1. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
2. Chức năng của dây thần kinh tủy:
- Dẫn truyền các xung thần kinh cảm giác từ thụ quan về trung ương và dẫn truyền xung thần kinh vận động từ trung ương thần kinh đến cơ quan đáp ứng.
- Từ tuỷ sống phát đi 31 đôi dây thần kinh tuỷ.
- Mỗi dây thần kinh tuỷ gồm:
+ Các bó sợi thần kinh cảm giác nối với tuỷ sống qua rễ sau (rễ cảm giác)
+ Các bó sợi thần kinh vận động nối với tuỷ sống qua rễ trước (rễ vận động)
- Các rễ tủy đi ra khỏi lỗ gian đốt nhập lại thành dây thần kinh tủy.
1) Tại sao nói dây thần kinh tủy là dây pha?
=> Vì dây thần kinh tủy bao gồm các bó sợi cảm giác và bó sợi vận động được liên hệ với tủy sống qua rễ sau và rễ trước. Rễ sau là rễ cảm giác, rễ trước là rễ vận động.
Củng cố
2) Trên một con ếch đã mổ để nghiên cứu rễ tủy, em Quang vô ý thúc mũi kéo làm đứt một số rễ. Bằng cắt nào em có thể phát hiện được rễ nào còn, rễ nào mất?
Củng cố
Gợi ý:
Kích thích mạnh lần lượt vào các chi:
+ Nếu không gây co chi nào => Rễ sau (rễ cảm giác) chi đó bị đứt.
+ Nếu chi nào co => Rễ trước (rễ vận động) vẫn còn.
+ Nếu chi đó không co, các chi khác co => Rễ trước (Rễ vận động) của chi đó đứt.
Điền các cụm từ thích hợp vào chỗ trống:
31
hướng tâm
dây pha
cảm giác
li tâm
Có…….. đôi dây thần kinh tuỷ là các ………… gồm có các
bó sợi thần kinh…………... (Cảm giác) và các bó sợi thần
kinh ……… (Vận động) được nối với tuỷ
qua rễ trước và rễ sau
2. Dây thần kinh tuỷ thuộc loại dây pha, tức vừa dẫn truyền
xung thần kinh …………. vừa dẫn truyền xung thần kinh
………………
vận động
( 3)
( 2 )
( 1)
( 4 )
( 6 )
( 7 )
Dặn dò:
Học bài trong vở, trả lời các câu hỏi cuối bài.
Xem trước bài 46: Trụ não, tiểu não, não trung gian
Sưu tầm một số tư liệu có liên quan đến não bộ
CHÀO TẠM BIỆT!
CHÚC QUÝ THẦY CÔ MẠNH KHỎE!
CHÚC CÁC EM HỌC SINH MẠNH KHỎE!