Bài 45. Dây thần kinh tủy

TRƯỜNG THCS TẤN MỸ
SINH HỌC 8
Kiểm tra bài cũ:
- Cấu tạo ngoài của tủy sống:
+ Nằm trong ống xương sống từ đốt
sống cổ I đến đốt thắt lưng II
+ Có dạng hình trụ, dài khoảng 50cm
+ Có hai chỗ phình là phần phình cổ và phần phình thắt lưng
+ Màng tủy có 3 lớp: màng cứng, màng nhện, màng nuôi
- Cấu tạo trong của tủy sống:
+ Chất xám: nằm trong có hình cánh bướm.
+ Chất trắng: nằm ngoài, bao quanh chất xám

Nêu Cấu tạo của tủy sống?
HỆ THẦN KINH
TK TRUNG ƯƠNG
TK NGOẠI BIÊN
NÃO BỘ
TỦY SỐNG
DÂY TK
HẠCH TK
BÀI 45
DÂY THẦN KINH TỦY
NỘI DUNG:
CẤU TẠO CỦA DÂY THẦN KINH TỦY
II- CHỨC NĂNG CỦA DÂY THẦN KINH TỦY
I. Cấu tạo của dây thần kinh tuỷ
Xem hình, cho biết có bao nhiêu đôi dây thần kinh tuỷ?
Hình 45-1. Các rễ tuỷ



I. Cấu tạo của dây thần kinh tuỷ
Mỗi dây thần kinh tuỷ gồm mấy loại rễ tuỷ?
Dây thần kinh tuỷ được hình thành ở đâu?
Dây TK tuỷ được hình thành trong cột sống sẽ chui ra ngoài qua các khe giữa các đốt sống và nhập lại thành dây TK tuỷ.
Rễ sau
Rễ sau
Da
Cơ
B. Cung phản xạ sinh dưỡng
Rễ trước






Sơ đồ: Cung phản xạ vận động
I. Cấu tạo của dây thần kinh tuỷ
Bài tập: Điền các cụm từ sau vào các vị trí thích hợp:
31
hướng tâm
dây pha
li tâm
Có…….. đôi dây thần kinh tuỷ. Dây thần kinh tuỷ do các bó sợi thần kinh………… . (cảm giác) và các bó sợi thần kinh ………… (vận động) nhập lại nối với tuỷ sống qua rễ trước và rễ sau . Dây thần kinh tuỷ là………….
( 3)
( 2 )
( 1)
( 4 )
I. Cấu tạo của dây thần kinh tuỷ
-Có 31 đôi dây thần kinh tuỷ.
-Mỗi Dây thần kinh tuỷ được nối với tuỷ sống gồm 2 rễ:
+Rễ trước (rễ vận động) gồm các bó sợi ly tâm.
+Rễ sau (rễ cảm giác) gồm các bó sợi hướng tâm.
-Các rễ tuỷ đi ra khỏi lỗ gian đốt sống nhập lại thành dây thần kinh tuỷ.
I. Cấu tạo dây thần kinh tủy


Tiến hành thí nghiệm:
Chi đó không co (chân phải) nhưng co chi sau bên trái và cả 2 chi trước
Từ kết quả thí nghiêm 1, em có thể rút ra được kết luận gì về chức năng của rễ trước ?
II. Chức Năng của dây thần kinh tủy


Thí nghiệm 1: Cắt đứt rễ trước
Dùng HCl 1% kích thích vào chi sau bên phải Ếch: chân phải Ếch không co, nhưng co chi sau bên trái và cả 2 chi trước.
Từ kết quả thí nghiêm 1, em có thể rút ra được kết luận gì về chức năng của rễ trước ?
Rễ trước là rễ vận động dẫn truyền các xung TK (ly tâm) từ trung ương (tuỷ) ra cơ quan phản ứng (cơ).
Cắt Rễ trước
Tiến hành thí nghiệm:
Chi đó không co (chân phải) nhưng co chi sau bên trái và cả 2 chi trước
Từ kết quả thí nghiêm 2, em có thể rút ra được kết luận gì về chức năng của rễ sau ?
II. Chức Năng của dây thần kinh tủy


Không chi nào co cả
Thí nghiệm 2: Cắt đứt rễ sau
Dùng HCl 1% kích thích vào chi sau của Ếch: Ếch không co chân nào.
Từ kết quả thí nghiêm 2, em có thể rút ra được kết luận gì về chức năng của rễ sau ?
Rễ sau là rễ cảm giác dẫn truyền các xung TK (hướng tâm) từ các thụ quan (da) vào Trung ương (tuỷ)
Cắt rễ sau
II. Chức năng của dây thần kinh tuỷ
-Rễ trước là rễ vận động dẫn truyền các xung TK (ly tâm) từ trung ương (tuỷ) ra cơ quan phản ứng (cơ).
-Rễ sau là rễ cảm giác dẫn truyền các xung TK (hướng tâm) từ các thụ quan (da) vào Trung ương (tuỷ)
Hình 45-3. Các rễ tuỷ



-Như vậy dây TK tuỷ còn gọi là gì?
-Vì sao nói dây TK tuỷ là dây pha? Có chức năng gì?
Như vậy dây TK tuỷ là dây pha gồm 2 loại sợi: sợi TK cảm giác (hướng tâm) và TK vận động (ly tâm), có chức năng dẫn truyền xung TK theo 2 chiều: từ ngoại biên vào trung khu và từ trung khu ra ngoại biên.
II. Chức năng của dây thần kinh tuỷ
-Rễ trước là rễ vận động dẫn truyền các xung TK (ly tâm) từ trung ương (tuỷ) ra cơ quan phản ứng (cơ).
-Rễ sau là rễ cảm giác dẫn truyền các xung TK (hướng tâm) từ các thụ quan (da) vào Trung ương (tuỷ)
-Như vậy dây TK tuỷ là dây pha: dẫn truyền xung thần kinh theo hai chiều.
I. Cấu tạo dây thần kinh tủy


-Có 31 đôi dây thần kinh tuỷ
-Mỗi dây TK tuỷ được nối với tuỷ sống gồm 2 rễ:
+Rễ trước (rễ vận động) gồm các bó sợi ly tâm
+Rễ sau (rễ cảm giác) gồm các bó sợi hướng tâm
-các rễ tuỷ đi ra khỏi lỗ gian đốt nhập lại thành dây thần kinh tuỷ


-Rễ trước là rễ vận động dẫn truyền các xung TK (ly tâm) từ trung ương (tuỷ) ra cơ quan phản ứng (cơ).
-Rễ sau là rễ cảm giác dẫn truyền các xung TK (hướng tâm) từ các thụ quan (da) vào Trung ương (tuỷ)
-Như vậy dây TK tuỷ là dây pha: dẫn truyền xung thần kinh theo hai chiều.

II. Chức năng của dây thần kinh tuỷ
Di?n cỏc c?m t? thớch h?p v�o ch? tr?ng:
31
Hướng tâm
Dây pha
Cảm giác
Li tâm
Có…….. đôi dây thần kinh tuỷ là các ……………gồm có
các bó sợi thần kinh………………….( Cảm giác) và các
bó sợi thần kinh …………………….( Vận động) được nối
với tuỷ qua rễ trước và rễ sau
2. Dây thần kinh tuỷ thuộc loại dây pha, tức vừa dẫn
truyền xung thần kinh ……………………. vừa dẫn truyền
xung thần kinh ……………………………
Vận động
( 3)
( 2 )
( 1)
( 4 )
( 6 )
( 7 )
2) Trên một con ếch đã mổ để nghiên cứu rễ tủy, em Quang vô ý thúc mũi kéo làm đứt một số rễ. Bằng cách nào em có thể phát hiện được rễ nào còn, rễ nào mất?
Kích thích mạnh lần lượt vào các chi:
+ Nếu không gây co chi nào => Rễ sau ( rễ cảm giác ) chi đó bị đứt
+ Nếu chi nào co => Rễ trước ( rễ vận động) vẫn còn
+ Nếu chi đó không co, các chi khác co => Rễ trước ( Rễ vận động) của chi đó đứt
Hướng dẫn về nhà:
- Học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài;
- Xem trước bài 46: Trụ não, tiểu não, não trung gian;
- Sưu tầm một số tư liệu có liên quan đến não bộ. Tìm hiểu tại sao ở người say rượu lại có hiện tượng đi lảo đảo, “chân nam đá chân chiêu”.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT