Bài 45. Axit axetic

Em hãy viết công thức cấu tạo và nêu
tính chất hoá học của rượu etylic?
Viết các PTPƯ hoá học để minh hoạ.
I- Tính chất vật lí

Axit axetic là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.
II- Cấu tạo phân tử

Công thức phân tử: C2H4O2
Công thức cấu tạo:
Dạng rỗng
Dạng đặc
Viết gọn: CH3- COOH
Chính nhóm -COOH này làm cho phân tử có tính axit
tiết 55: axit axetic
Iii- tính chất hoá học

1. Axit axetic có tính chất của axit không?
tiết 55: axit axetic
i- tính chất vật lí
ii- cấu tạo phân tử
Tiến hành thí nghiệm:
Nhỏ một
giọt CH3COOH
vào mẩu giấy
quỳ tím
( giaáy ño pH)

Nhỏ một giọt
phenolphtalein
vào ống nghiệm
đựng dung dịch
NaOH. Sau đó
nhỏ từ từ dd
CH3COOH
vào ống nghiệm.

Nhỏ 2ml dd
CH3COOH
vào ống nghiệm
có sẵn bột CuO
sau ®ã
®un nãng nhÑ.
Nhỏ 2ml dd
CH3COOH
vào ống nghiệm
có sẵn một
viªn Zn.

Nhỏ 2ml dd
CH3COOH
vào ống nghiệm
có sẵn CaCO3.

Giấy quỳ
(giaáy ño
pH)
ngả màu đỏ.

Màu đỏ
nh?t d?n
-->
dung
d?ch khơng
m�u.
Bột CuO tan
dần thành
dung dịch
màu xanh.
Có bọt khí
bay lên.
Có sủi bọt
TN1:
Đổi màu chỉ thị

Hiện tượng:
TN5:
Tác dụng với
bazơ
TN4:
Tác dụng với
oxit bazơ
TN2:
Tác dụng với
kim loại
TN3:
Tác dụng với
muối
Cách viết phương trình phản ứng
CH3COO – là gốc axetat có hóa trị I
Chú ý : Gốc CH3COO - được viết phía trước CTHH.
Ví dụ : CH3COONa , (CH3COO)2Mg
Na
Cách viết phương trình phản ứng
CH3COO
O
H
H
+
Thí nghiệm 2
Phương trình phản ứng:
Thí nghiệm 3
Thí nghiệm 2
Thí nghiệm 4
CH3COOH + CuO
CH3COOH + Zn
CH3COOH + CaCO3
2.Axit axetic có tác dụng với rượu etylic không?
Thí nghiệm:
Cho vào ống nghiệm khô A 2ml rượu khan, 2ml axit axetic rồi vừa lắc vừa nhỏ thêm 1ml H2SO4 đặc làm xúc tác và cho vào đó một viên đá bọt, đậy nút kèm ống dẫn khí
H 5.5 đun cho chất lỏng bay hơi từ từ đến khi còn chừng 1/3 thỡ ngừng đun. Lấy ống B ra thêm 2ml dd muối an bão hoà lắc rồi để yên. Nhận xét mùi của chất lỏng nổi lên?
Kết quả thí nghiệm
Trong ống nghiệm B có một chất lỏng không màu, mùi thơm, nhẹ hơn nước và không tan trong nước có tên gọi là
etyl axetat và là một este
CH3-C-
OH
H
O
O-CH2-CH3
HOH
+
+
Axit axetic tác dụng với rượu etylic tạo ra
etyl axetat (phản ứng este hóa)
Iv- ứng dụng
CH3COOH
Giấm an là dung dịch axit axetic có nồng độ 2- 5%.
V- điều chế:
1. điều chế trong công nghiệp:

2. điều chế trong phòng thí nghiệm:
3. Sản xuất giấm an bằng phương pháp lên men rượu 100 có mặt oxi không khí và men giấm:
VI- Mối liên hệ giữa etilen-rượu etylic-axit axetic

Etilen
Rượu etylic
Axit axetic
Etyl axetat
+H2O
axit
+Oxi
Men giấm
+ C2H5OH
H2SO4 đặc, t0
PTHH:
C2H4 + H2O  C2H5OH
C2H5OH + O2  CH3COOH + CO2
CH3COOH + C2H5OH  CH3COOC2H5 + H2O
Bài tập
Cho 250ml dung dÞch axit axetic t¸c dông hoµn toµn víi kim lo¹i kÏm, sau khi ph¶n øng xong c« c¹n dung dÞch thu ®­îc 9,15 gam muèi khan.
a) TÝnh nång ®é mol/lit cña dung dÞch axit axetic
b) TÝnh thÓ tÝch khÝ hi®ro thu ®­îc ë ®ktc
a) Số mol (CH3COO)2Zn = 9,15: 183=0,05mol
PTHH: 2CH3COOH + Zn ---> (CH3COO)2Zn + H2
Số mol CH3COOH = 2sô mol (CH3COO)2Zn = 2.0,05 = 0,1 mol
Nồng độ M = 0,1: 0,25 = 0,4 M
b) Số mol H2 = Số mol (CH3COO)2Zn = 0,05 mol
Thể tích H2 = 0,05 . 22,4 = 1,12 lit
Câu 2: Đốt cháy 23 gam chất hữu cơ A thu được sản phẩm gồm 44gam CO2 và 27gam H2O.
a) Hỏi trong A có những nguyên tố nào ?
b) Xác định công thức phân tử của A , biết tỉ khối hơi của A so với khí Hiđro là 23.
Tớnh s? mol CO2 -> S? mol C -> k.lu?ng C
Tớnh s? mol H2O -> S? mol H -> k.lu?ng H
mC + mH = mA -> H?p ch?t ch? cú C v� H
mC + mH < mA -> H?p ch?t cú C, H v� O
Tớnh ti?p:.
Ghi nhớ
CTPT: C2H4O2

PTK: 6 0
Tính chất Vật lí:
- Chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.
Tính chất Hóa học:
- Axit axetic có các tính chất hóa học của 1 axit.
Axit axetic tác dụng với rượu etylic
tạo ra etyl axetat
(p.ư. este hóa).
Ứng dụng: Axit axetic là:
- Nguyên liệu trong công nghiệp.
- Pha chế giấm ăn.
Điều chế:
1. Trong CN: oxi hóa butan.
2. Sản xuất giấm bằng cách oxi hóa rượu etylic.
Axit axetic
Bài tập 1
Chọn câu đúng trong các câu sau:
C.Nh?ng chất có nhóm -OH tác dụng được với NaOH.
A.Nh?ng chất có nhóm -OH hoặc -COOH tác dụng được với NaOH.
D. Nh?ng chất có nhóm -COOH tác dụng được với NaOH nhưng không tác dụng với Na.
B. Nh?ng chất có nhóm -OH tác dụng được với Na, còn nh?ng chất có nhóm -COOH vừa tác dụng được với Na vừa tác dụng được với NaOH.
Sai
Sai
đúng
Sai
Bài tập 2 Hãy lựa chọn câu trả lời đúng ?
D. CH3-COOH là một axit
B. Axit axetic có tính axit vỡ có nhóm -OH và nhóm =C=O
C. Chất tác dụng với NaOH là CH3-CH2-CH2-OH
D
S
S
A. Axit axetic có thể tác dụng được với Cu
S
Bài tập 3:
Cho bột Mg dư tác dụng với 200ml dung dịch CH3COOH 1M.
Viết phương trỡnh phản ứng.
b)Tính thể tích khí thu được ở đktc ?
Đáp số:VH2= 2,24 (lít)ở đktc
Dặn dò
-Về nhà tỡm hiểu cách làm và tự làm giấm an tửứ rửụùu nheù.
-Làm bài tập SGK, bài 45.3 SBT.
- Thiết lập sơ đồ liên hệ gi?a etilen, rượu etylic và axit axetic.
Chúc các em học tốt !
Xin trân trọng cảm ơn các thầy cô đã dự tiết học!
Chúc các thầy cô mạnh khoẻ, hạnh phúc!