Bài 45. Axit axetic

CHÀO MỪNG NGÀY THÀNH LẬP ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH
26 - 3 - 2013
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP VÀ CÁC EM HỌC SINH THÂN MẾN
HÓA HỌC 9
Đáp án
KIỂM TRA MIỆNG
Câu hỏi: Viết công thức cấu tạo và nêu tính chất hóa học của rượu etylic. Viết PTHH minh họa.
- Công thức cấu tạo của rượu etylic
- Tính chất hóa học của rượu etylic:
+ Tác dụng với oxi:
C2H6O + 3O2 t0 2CO2 + 3H2O
+ Tác dụng với Natri:
2C2H5OH + 2Na 2C2H5ONa + H2
+ Tác dụng với axit axetic
Đáp án
- Tính chất hóa học của axit:
1) Làm đổi màu quỳ tím thành đỏ
2) Tác dụng với kim loại  muối + H2
3) Tác dụng với bazơ  muối + H2O
Câu hỏi 2: Nêu tính chất hóa học của axit
4) Tác dụng với oxit bazơ  muối + H2O
5) Tác dụng với muối  muối mới + axit mới
KIỂM TRA MIỆNG
BÀI 45
TIẾT 57
AXIT AXETIC
C2H4O2
Công thức phân tử:
Phân tử khối :
60
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Các nhóm quan sát lọ đựng axit axetic. Cho biết trạng thái, màu sắc của axit axetic?
Axit axetic là chất lỏng, không màu.
Giấm ăn là dung dịch axit axetic. Vậy axit axetic có vị gì?
Axit axetic có vị chua.
Các nhóm thực hiện thí nghiệm theo huớng dẫn sau:
Nhỏ từ từ axit axetic vào ống nghiệm đựng nuớc.Quan sát sự hòa tan của axit axetic trong nuớc. Cho biết axit axetic có tan trong nuớc không?
Axit axetic tan vô hạn trong nuớc
Axit axetic sôi ở 1180 C
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Hãy nêu tính chất vật lí của axit axetic
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
 Axit axetic là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nuớc, sôi ở 1180C.
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
 Axit axetic là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nuớc, sôi ở 118 0 C
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
Quan sát hình vẽ. Hãy lắp ráp mô hình phân tử axit axetic dạng rỗng
Mô hình dạng rỗng
Mô hình dạng đặc
Viết CTCT và nêu đặc điểm cấu tạo phân tử axit axetic.
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
 Axit axetic là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nuớc, sôi ở 118 0 C
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
Viết gọn: CH3- COOH
 CTCT của axit axetic
Trong phân tử axit, nhóm – OH liên kết với nhóm C = O tạo thành nhóm – COOH . Chính nhóm – COOH này làm cho phân tử có tính axit.
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1.Axit axetic có tính chất của axit không?
Các nhóm tiến hành thực hiện các thí nghiệm sau và nêu hiện tượng quan sát được qua các thí nghiệm
TN 1:
Nhỏ 1- 2 giọt dd CH3COOH vào mẫu giấy quỳ tím
TN 4:
Nhỏ 1-2 giọt
phenolphtalein
vào ống nghiệm
đựng dung dịch
NaOH. Sau đó
nhỏ từ từ dd
CH3COOH
vào ống nghiệm.
TN 3:
Nhỏ 1- 2 ml dd
CH3COOH
vào ống nghiệm
có sẵn bột CuO.
Sau đó đun
nóng nhẹ ống
nghiệm
TN 2:
Nhỏ 1-2 ml dd
CH3COOH
vào ống
nghiệm
có sẵn một
mãnh kim loại
Mg
TN 5:
Nhỏ 1- 2ml dd
CH3COOH
vào ống
nghiệm
có sẵn
dd Na2CO3

Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
TN 1:
Nhỏ 1- 2 giọt dd CH3COOH vào mẫu giấy quỳ tím
TN 4:
Nhỏ 1-2 giọt
phenolphtalein
vào ống nghiệm
đựng dung dịch
NaOH. Sau đó
nhỏ từ từ dd
CH3COOH
vào ống nghiệm.
TN 3:
Nhỏ 1- 2 ml dd
CH3COOH
vào ống nghiệm
có sẵn bột CuO.
Sau đó đun
nóng nhẹ ống
nghiệm
TN 2:
Nhỏ 1- 2 ml dd
CH3COOH
vào ống
nghiệm
có sẵn một
mãnh kim loại
Mg
TN 5:
Nhỏ 1- 2ml dd
CH3COOH
vào ống
nghiệm
có sẵn
dd Na2CO3

Hiện tượng:
Giấy quỳ tím
chuyển sang
màu đỏ nhạt.
Màu đỏ nhạt
dần ---> dung
dịch không màu.
Bột CuO tan
dần thành
dung dịch
màu xanh.
Có sủi bọt
khí.
Có sủi bọt
khí.
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1.Axit axetic có tính chất của axit không?
Qua các thí nghiệm trên, em có nhận xét gì về khả năng phản ứng của axit axetic?
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1.Axit axetic có tính chất của axit không?
 Axit axetic là một axit hữu cơ có tính chất của một axit. Tuy nhiên, axit axetic là một axit yếu.
Viết phuơng trình hóa học xảy ra trong các thí nghiệm trên
* Chú ý khi viết phương trình hóa học
- Axit axetic nên viết dưới dạng công thức cấu tạo thu gọn
- Gốc axetat (CH3COO-) có hóa trị I.
Gốc axetat được viết trước kim loại.
VD: CH3COONa, (CH3COO)2Zn
 Phương trình hóa học

TN2: Axit axetic t/d với kim loại --> muối axetat và khí H2
2CH3COOH + Mg
(CH3COO)2Mg + H2
Magie axetat
TN3: Axit axetic t/d với oxit bazơ --> muối axetat và nước
2CH3COOH + CuO
(CH3COO)2Cu + H2O
Đồng (II) axetat
TN4: Axit axetic t/d với bazơ --> muối axetat và nước
CH3COOH + NaOH
CH3COONa + H2O
Natri axetat
TN5: Axit axetic t/d với muối cacbonat --> muối axetat + nước + CO2

2CH3COOH + Na2CO3
2CH3COONa + H2O + CO2
Natri axetat
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1.Axit axetic có tính chất của axit không?
2. Axit axetic có tác dụng với rượu etylic không?
Thí nghiệm: Cho rượu etylic, axit axetic vào ống nghiệm A. Thêm tiếp một ít axit sunfuric đặc vào làm xúc tác. Lắp dụng cụ như hình 5.5 SGK/141.
Đun sôi hỗn hợp trong ống nghiệm A một thời gian, sau đó ngừng đun. Thêm một ít nuớc vào chất lỏng ngưng tụ trong ống nghiệm B, lắc nhẹ rồi quan sát.
Em hãy quan sát ống nghiệm B, ngửi mùi và nhận xét hiện tượng
Trong ống nghiệm B có chất lỏng, không màu, mùi thơm, nổi trên mặt nước.
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1.Axit axetic có tính chất của axit không?
2. Axit axetic có tác dụng với rượu etylic không?
 Axit axetic tác dụng với rượu etylic tạo ra etyl axetat.
Chất lỏng nổi lên trên mặt nước này có phải là rượu etylic hay axit axetic không? Vì sao?
Nước lạnh
Etyl axetat có cấu tạo như thế nào?
-OH
H-
-O-CH2-CH3
(H2O)
+
Etyl axetat
* Dựa vào trên em hãy hoàn thành PTHH sau:
+ H2O
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
Axit axetic tác dụng với rượu etylic tạo ra etyl axetat.
2. Axit axetic có tác dụng với rượu etylic không?
1.Axit axetic có tính chất của axit không?
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Nước lạnh
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
 Axit axetic tác dụng với rượu etylic tạo ra etyl axetat.
2. Axit axetic có tác dụng với rượu etylic không?
1.Axit axetic có tính chất của axit không?
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Etyl axetat là chất lỏng, không màu, mùi thơm, ít tan trong nước, dùng làm dung môi trong công nghiệp.
Sản phẩm của phản ứng giữa axit và rượu gọi là este
Vd: etyl axetat là este
Phản ứng giữa axit và rượu tạo ra este và nuớc gọi là phản ứng este hóa.
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
IV. ỨNG DỤNG
Axit axetic dùng để làm gì?
CH3COOH
Giấm ăn là dung dịch axit axetic có nồng độ từ 2-5%
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
IV. ỨNG DỤNG
 -Là nguyên liệu trong công nghiệp sản xuất phẩm nhuộm, dược phẩm, chất dẻo, tơ nhân tạo, thuốc diệt côn trùng… -Giấm ăn là dung dịch axit axetic có nồng độ từ 2-5%
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
IV. ỨNG DỤNG
V. ĐIỀU CHẾ
Hãy cho biết axit axetic được điều chế bằng cách nào?
Bài 45-Tiết 57: AXIT AXETIC
CTPT: C2H4O2 - PTK: 60
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
IV. ỨNG DỤNG
V. ĐIỀU CHẾ
 -Trong công nghiệp, người ta điều chế axit axetic bằng cách oxi hóa butan
-Lên men dung dịch rượu etylic loãng
Ghi nhớ
CTPT: C2H4O2

PTK: 6 0
Tính chất Vật lí:
- Chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước, sôi ở 118 0 C
Tính chất hóa học:
- Axit axetic có các tính chất hóa học của 1 axit.
Axit axetic tác dụng với rượu etylictạo ra etyl axetat
(phản ứng este hóa).
Ứng dụng: Axit axetic là:
- Nguyên liệu trong công nghiệp.
Pha chế giấm ăn.
Điều chế:
1. Trong CN: oxi hóa butan.
2. Sản xuất giấm bằng cách oxi hóa rượu etylic.
Axit axetic
Bài tập 1 (Bài 3 SGK Tr 143)
Axit axetic có tính axit vì trong phân tử:
A. Có hai nguyên tử oxi
B. Có nhóm -OH
D
Bài tập 2: Viết PTHH xảy ra khi cho axit axetic lần lượt tác dụng với:
a) Ba(OH)2 b) CaCO3 c) K d) MgO e) C2H5OH
Đáp án:
a) 2CH3COOH + Ba(OH)2  (CH3COO)2Ba + 2H2O
b) 2CH3COOH + CaCO3  (CH3COO)2Ca + H2O + CO2
c) 2CH3COOH + 2K  2CH3COOK + H2
d) 2CH3COOH + MgO  (CH3COO)2Mg + H2O
e) CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O
H2SO4đ,t0
Đối với bài học ở tiết học này: Học bài và làm bài tập 1,2,4,5,6,7 SGK/143.
Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:Xem bài “Mối liên hệ giữa etilen, rượu etylic và axit axetic”.
+Thiết lập sơ đồ mối liên hệ giữa etilen, rượu etylic và axit axetic. Viết PTHH minh họa.
+ Xem và làm trước các bài tập SGK/144.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
26 - 3 - 2013
Xin trân trọng cảm ơn thầy cô giáo và các em học sinh đến với tiết học này.
BÀI GIẢNG CHÀO MỪNG NGÀY THÀNH LẬP ĐOÀN TNCS HCM