Bài 45. Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì

Chào mừng các thầy cô giáo
tới dự giờ vật lí lớp 9A3
kiểm tra bài cũ
Nêu đặc điểm của ảnh tạo bởi thấu kính hội tụ?
Hai tia sáng đặc biệt qua thấu kính phân kì có đường truyền của tia ló như thế nào?
ĐÁP ÁN
2. Đường truyền của hai tia sáng đặc biệt qua TKPK:
+Tia tới song song với trục chính của TKPK cho tia ló có đường kéo dài đi qua tiêu điểm.
+ Tia tới đi qua quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng.
1.?nh c?a v?t t?o b?i TKHT:
+ V?t d?t ngo�i kho?ng tiờu c?: ?nh th?t, ngu?c chi?u v?i v?t.Khi v?t ? r?t xa th?u kớnh thỡ ?nh cỏch th?u kớnh m?t kho?ng b?ng tiờu c?.
+ V?t d?t trong kho?ng tiờu c? cho ?nh ?o, cựng chi?u v?i v?t v� l?n hon v?t.
Tiết 51: Bài 45
ảnh của một vật tạo bởi
thấu kính phân kì
thí nghiệm
Nhận xét: ¶nh t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k× lµ ¶nh ¶o, cïng chiÒu, nhá h¬n vËt.
Đặt màn sát TK. Đặt vật ở vị trí bất kì nằm ngoài tiêu cự (d>f). Từ từ dịch chuyển màn ra xa TK. Quan sát trên màn xem có ảnh của vật không?
Làm lại thí nghiệm như trên nhưng đặt vật ở vị trí bất kì nằm trong tiêu cự (dĐặt mắt trên đường truyền của chùm tia ló. Quan sát ảnh của vật tạo bởi thấu kính phân kì khi di chuyển vật ở mọi vị trí trước thấu kính.
Cách dựng ảnh S` của một điểm sáng S qua TKPK.
Sử dụng 2 tia sáng đặc biệt:
+ Tia tới song song với trục chính thì cho tia ló kéo dài đi qua tiêu điểm.
S`
Giao của 2 tia ló tại S` là ảnh của điểm sáng S.
+ Tia tới đến quang tâm thì cho tia ló tiếp tục truyền thẳng.
Tại mọi vị trí của AB, tia BI là không đổi, cho tia ló IK cũng không đổi luôn đi qua F.Do đó tia BO luôn cắt tia IK kéo dài tại B` là ảnh của B nằm trong khoảng tiêu cự của TKPK hay ảnh của vật qua THPK luôn nằm trong khoảng tiêu cự của thấu kính(d`+ Chứng minh ảnh luôn nằm trong khoảng tiêu cự (d `< f )
+ Dựng ảnh A`B`của vật sáng AB vuông góc trục chính, A nằm trên trục chính
Dựng ảnh B` của điểm B.
Từ B` hạ B`A` ? ? ?A`B` là ảnh của AB.
ảnh ảo A`B` nhỏ hơn vật
ảnh ảo A`B` lớn hơn vật
Sờ tay thấy giữa dầy hơn rìa? TK là TKHT; thấy rìa dầy hơn giữa? TK là TKPK.
C6:
ảnh ảo của TKHT và TKPK:
Giống nhau:
Khác nhau:
Đều cùng chiều với vật
ảnh ảo của TKHT lớn hơn vật. ảnh ảo của TKPK nhỏ hơn vật và luôn nằm trong khoảng tiêu cự
Cách nhận biết một thấu kính là TKHT hay TKPK:
Vận dụng 1
Đưa TK lại gần vật (vật nằm trong tiêu điểm). Nếu thấy ảnh của vật cùng chiều, nhỏ hơn khi nhìn trực tiếp ? TK là TKPK ; Nếu thấy ảnh của vật cùng chiều, lớn hơn khi nhìn trực tiếp ? TK là TKHT.
C8: Bạn Đông bị cận thị nặng. Nếu Đông bỏ kính ra, ta nhìn thấy mắt bạn to hơn hay nhỏ hơn khi nhìn mắt bạn lúc đang đeo kính?
Trả lời: Bạn Đông bị cận thị nên phải đeo kính cận là TKPK.Khi bạn đang đeo kính thì ta nhìn thấy ảnh ảo của mắt bạn qua kính nhỏ hơn mắt của bạn.Vì vậy, khi bạn Đông bỏ kính ra, ta sẽ nhìn thấy mắt của bạn to hơn khi nhìn mắt bạn lúc đeo kính.
vận dụng 2
vận dụng 3
C7: TKPK có : f = 12cm ; d = 8cm ; h = 1cm. Tính d` =? ; h` =?
Vì AB = IO
+ Với TKHT: áp dụng C6 bài 43(Kết quả: d` = 24cm và h`= 3 cm)
? 12d`=8(12 - d`)
+ Với TKPK:
Kiến thức cần nhớ
Đối với thấu kính phân kì:
Vật sáng đặt ở mọi vị trí trước thấu kính phân kì luôn cho ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật và luôn nằm trong khoảng tiêu cự của thấu kính.
Vật đặt rất xa thấu kính, ảnh ảo của vật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự.
Hướng dẫn về nhà:
Học bài theo nội dung ghi nhớ(Sgk - Tr123)
Đọc và trả lời phần "Có thể em chưa biết".
Hoàn thiện C7 và làm bài tập bài 45.1 đến 45.5 (SBT)
Nghiên cứu bài thực hành, chuẩn bị báo cáo thực hành.