Bài 45. Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì

V
Â
T
L
Ý
9
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
PHÒNG GD HUYỆN PHÙ CÁT * TRƯỜNG THCS CÁT HANH *
GD
PHÙ CÁT
* NIÊN KHOÁ 2012-2013*
BÀI GIẢNG
Các em hãy cố gắng học thật tốt
* Cho bieỏt caỏu taùo cuỷa thaỏu kớnh phaõn kyứ? Neõu ủửụứng truye�n cuỷa ba tia saựng ủaởc bieọt qua thaỏu kớnh phaõn kyứ.
Câu 1
TKHT có phần rìa dày hơn phần giữa, chùm tia tới song song trục chính thì chùm tia ló kéo dài hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.
* Veừ hai tia loự ửựng vụựi 2 tia tụựi SI, SO nhử hỡnh veừ?
Câu 2
F `
F
F
F`
Các tia sáng đặc biệt truyền qua thấu kính phân kỳ
Qua bài ta nhận thấy các tia sáng bị khúc xạ khi qua cả hai loại thấu kính ví vậy đều có sự tạo ảnh. Bài hôm nay chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu sự giống và khác nhau của ảnh tạo bỡi hai loại thấu kính náy và tìm hiểu các tính chất của ảnh tạo bới thấu kính phân kỳ:

Ảnh của vật tạo bỡi
THẤU KÍNH
PHÂN KỲ
Tiết 48
Chuựng ta ủaừ bieỏt roừ baỷn chaỏt cuỷa moọt thaỏu kớnh hoọi tuù vaứ bieỏt ủửụùc caực ủửụứng truye�n cuỷa caực tia saựng ủaởt bieọt ủi qua thaỏu kớnh hoọi tuù . Vaứ baứi hoõm nay chuựng ta seừ tỡm hieồu m?t s? ?ng d?ng c?a sửù taùo aỷnh qua thaỏu kớnh trong cuoọc soỏng :
MỘT SỐ HÌNH ẢNH ỨNG DỤNG CÁCH TẠO ẢNH CỦA VẬT QUA THẤU KÍNH PHÂN KỲ
ĐẶT VẤN ĐỀ
MẮT LÃO
MẮT CẬN
Hãy làm thí nghiệm và hoàn thành 2 câu C1,C2 :
C1:Hãy làm thí nghiệm như hình bên cạnh để chứng tỏ rằng không thể hứng được ảnh của vật trên màn với mọi vị trí của vật.
C2:Làm thế nào để quan sát được ảnh của vật tạo bỡi TKPK?Ảnh thật hay ảo,cùng hay ngược chiều với vật .
1/ Thí nghiệm: Quan sát ảnh của vật tạo bỡi TKPK.Bố trí TN theo hình 45.1
I. Đặt điểm ảnh của một vật tạo bỡi tkpk
Tiết 48: ẢNH CỦA VẬT TẠO BỠI THẤU KÍNH PHÂN KỲ
* Tiến hành TN theo tổ ( 5 phút )
3
9
12
6
HẾT GIỜ
? B?NG I
Cùng chiều
Nhỏ hơn
Ảo
Ảo
Ảo
Ảo
Cùng chiều
Cùng chiều
Cùng chiều
Nhỏ hơn
Nhỏ hơn
Nhỏ hơn
TKPK luôn cho ảnh ảo,nằm trong khoảng tiêu cự và nhỏ hơn vật
I. Đặt điểm ảnh của một vật tạo bỡi tkpk
Tiết 48: ẢNH CỦA VẬT TẠO BỠI THẤU KÍNH PHÂN KỲ
1/ Thí nghiệm:
C3
Dựng ảnh B` của B qua thấu kính
Từ B` dựng đường thẳng vuông góc với trục chính, cắt trục chính tại A`. A`B` là ảnh của AB qua thấu kính
II.Cách dựng ảnh của một vật tạo bỡi tkpk
I. Đặt điểm ảnh của một vật tạo bỡi tkpk
Tiết 48: ẢNH CỦA VẬT TẠO BỠI THẤU KÍNH PHÂN KỲ
TKPK luôn cho ảnh ảo,nằm trong khoảng tiêu cự và nhỏ hơn vật
F
F`
Trường hợp 1: Dựng ảnh của vật qua thấu kính phân kỳ khi d >f
A
B
A`
B`
II.Cách dựng ảnh của một vật tạo bỡi tkpk
I. Đặt điểm ảnh của một vật tạo bỡi tkpk
Tiết 48: ẢNH CỦA VẬT TẠO BỠI THẤU KÍNH PHÂN KỲ
TKPK luôn cho ảnh ảo,nằm trong khoảng tiêu cự và nhỏ hơn vật
Trường hợp 2: Dựng ảnh của vật qua thấu kính phân kỳ khi d < f
F
F`
A
B
A`
B`
C4 : Dựng ảnh của vật AB tạo bỡi TKPK.Hãy lập luận để chứng tỏ rằng ảnh luôn nằm trong khoảng tiêu cự của TKPK?
Có nhận xét gì về vị trí và kích thước của ảnh trong hai trường hợp?

C3
Dựng ảnh B` của B qua thấu kính
Từ B` dựng đường thẳng vuông góc với trục chính, cắt trục chính tại A`. A`B` là ảnh của AB qua thấu kính
C4 : Dựng ảnh của vật AB tạo bỡi TKPK.Hãy lập luận để chứng tỏ rằng ảnh luôn nằm trong khoảng tiêu cự của TKPK?
Vì B/ luơn nằm trong đoạn F/I nên ảnh ?o A/B/ luôn nằm trong khoảng tiêu cự của thấu kính.
II.Cách dựng ảnh của một vật tạo bỡi tkpk
I. Đặt điểm ảnh của một vật tạo bỡi tkpk
Tiết 48: ẢNH CỦA VẬT TẠO BỠI THẤU KÍNH PHÂN KỲ
TKPK luôn cho ảnh ảo,nằm trong khoảng tiêu cự và nhỏ hơn vật
II.Cách dựng ảnh của một vật tạo bỡi tkpk
I.Đặt điểm ảnh của một vật tạo bỡi tkpk
Tiết 48: ẢNH CỦA VẬT TẠO BỠI THẤU KÍNH PHÂN KỲ
TKPK luôn cho ảnh ảo,nằm trong khoảng tiêu cự và nhỏ hơn vật
III.Dộ lớn của ảnh ảo tạo bỡi tkpk
F
F`
A
B
A`
B`
F
F`
A
B
B’
A’
Ảnh ảo tạo bỡi TKHT
Ảnh ảo tạo bỡi TKPK
Em có nhận xét gì về độ lớn của ảnh ảo trong hai trường hợp ?
II.Cách dựng ảnh của một vật tạo bỡi tkpk
I.Đặt điểm ảnh của một vật tạo bỡi tkpk
Tiết 48: ẢNH CỦA VẬT TẠO BỠI THẤU KÍNH PHÂN KỲ
TKPK luôn cho ảnh ảo,nằm trong khoảng tiêu cự và nhỏ hơn vật
III.Dộ lớn của ảnh ảo tạo bỡi tkpk
C5: Đặt vật AB trước một thấu kính có tiêu cự f = 12cm. Vật AB cách thấu kính một khoảng d = 8cm, A nằm trên trục chính. Hãy dựng ảnh A`B` của AB. Dựa vào hình vẽ để nêu nhận xét về độ lớn của ảnh so với vật trong hai trường hợp:
a/ Thấu kính là hội tụ b/ Thấu kính là phân kỳ
a)
a) Giống nhau:
Ảnh ảo cùng chiều với vât
b) Khác nhau:
+ Đối với thấu kính hội tụ thì ảnh lớn hơn vật và cách xa thấu kính hơn vật
+ Đối với thấu kính phân kỳ thì ảnh nhỏ hơn vật và ở gần thấu kính hơn vật
c) Caùch nhaän bieát :
Đưa thấu kính lại gần dòng chữ trên trang sách: + Nếu nhìn qua thấu kính thấy ảnh của dòng chữ cùng chiều, lớn hơn vật thì đó là thấu kính hội tụ. + Nếu nhìn qua thấu kính thấy ảnh của dòng chữ cùng chiều, nhỏ hơn vật thì đó là thấu kính phân kỳ.
VI. VẬN DỤNG
a)
C6
So sánh sự giống và khác nhau của ảnh ảo tạo bỡi hai loại TK
Tiết 48: ẢNH CỦA VẬT TẠO BỠI THẤU KÍNH PHÂN KỲ


3. OA` = 2( 12 - OA` )
3.OA` = 24 - 2.OA`
5.OA` = 24
+ Từ phương trình (1 ) ta có
C7
Tính A/O và chiều cao của ảnh trong hai trường hợp (AB = h = 0,6cm)
<=>
<=>
<=>
<=>
<=>
VI. VẬN DỤNG
?
Tiết 48: ẢNH CỦA VẬT TẠO BỠI THẤU KÍNH PHÂN KỲ


12. OA` = 8(OA`+ 12 )
12OA` = 8OA`+ 96
4.OA` = 96
+ Từ phương trình (1 ) ta có
Tính A/O và chiều cao của ảnh trong trường hợp
(AB = h = 0,6cm).Biết: d = 8 cm ; f = 12 cm
<=>
<=>
<=>
<=>
<=>
?
OA` = 24 cm
A/B/ = 3x0,6 = 1,8 cm
C7
C8
Nếu Đông bỏ kính cận ra (Thấu kính phân kỳ) ta sẽ thấy mắt bạn to hơn .
VI. VẬN DỤNG
Tiết 48: ẢNH CỦA VẬT TẠO BỠI THẤU KÍNH PHÂN KỲ
Vật sáng đặt ở mọi vị trí trước thấu kính phân kỳ luôn cho ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật và luôn nằm trong khoảng tiêu cự của thấu kính .
Vật đặt rất xa thấu kính, ảnh ảo của vật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự .
?

? CÂU HỎI:
1) Khi nào TKHT cho ảnh thật, ảnh ảo?
2) Tính chất ảnh của thấu kính hội tụ và thấu kính phân kỳ?
? DẶN DÒ:
1- Đọc phần có thể em chưa biết
2- Làm tất cả bài tập thuộc sách bài tập .
3- Chứng minh lại hai trường hợp của câu C5.
Các em hãy cố gắng học thật tốt
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
Hãy học lại cách yêu thương
(bằng những cử chỉ âu yếm).
Tình yêu là liều thuốc an thần tốt nhất.