Bài 45. Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì

Giáo viên : Phan Tiến Nhu
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THỊ XÃ LAGI
Vật lí
2.Từ 1 điểm sáng S trước thấu kính phân kì, hãy vẽ hai tia sáng đặc biệt đi qua thấu kính phân kì?
Kiểm tra bài cũ
1. Nêu cách nhận biết thấu kính phân kì?
Thấu kính phân kỳ có phần giữa mỏng hơn phần rìa .
.Chùm tia tới song song trục chính của thấu kính phân kỳ cho chùm tia ló phân kỳ.
I
O
F
F’
S.
Đáp án
S’.
K
Tiết 50: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI
THẤU KÍNH PHÂN KÌ
Bạn Đông bị cận thị nặng. Nếu Đông bỏ kính ra, ta nhìn thấy mắt bạn to hơn hay nhỏ hơn khi nhìn mắt bạn lúc đeo kính?
* Phương án thí nghiệm:
Đặt màn ảnh sau thấu kính phân kì, di chuyển màn và quan sát trên màn ảnh.
Di chuyển ngọn nến và quan sát trên màn ảnh
1. Thí nghiệm:
I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì:
* Dụng cụ: Giá quang học, ngọn nến, thấu kính phân kì, màn ảnh
Tiết 50: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ
Trả lời:
1. Thí nghiệm:
I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì:
C2: - Làm thế nào để quan sát được ảnh của vật tạo bởi thấu kính phân kì?
- Ảnh đó là ảnh thật hay ảnh ảo? Cùng chiều hay ngược chiều với vật ?
- Muốn quan sát được ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì ta đặt mắt trên đường truyền của chùm tia ló
- Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì là ảnh ảo cùng chiều với vật và nhỏ hơn vật.
I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì:
1. Thí nghiệm:
I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì:
Tiết 50: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ
1. Thí nghiệm:
I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì:
Nhận xét:
Vật sáng đặt ở mọi vị trí trước thấu kính phân kì luôn cho ảnh ảo, cùng chiều với vật và nhỏ hơn vật.
Tiết 50: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ
O
F
F’
B
A
I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì:
II. Cách dựng ảnh:
8
C4 : Vật AB vuông góc với trục chính của TKPK
A nằm trên trục chính. OA = 24cm ; f = OF = OF’ = 12cm
* Dựng ảnh A’B’ của AB
I
B’
A’
Tiết 50: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ
I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì:
- Khi tịnh tiến AB luôn vuông góc với trục chính tại mọi vị trí, tia BI là không đổi, cho tia ló IK kéo dài luôn đi qua tiêu điểm F.
- Tia BO luôn cắt tia IK kéo dài tại B’ nằm trong đoạn FI. Hạ vuông góc B’ xuông OF, vì vậy A’B’ luôn ở trong khoảng tiêu cự OF.
II. Cách dựng ảnh:
9
C4 : Vật AB vuông góc với trục chính của TKPK
* Dựa vào hình vẽ, lập luận ảnh này luôn nằm trong khoảng OF.
I
K
Tiết 50: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ
10
C5 : f = OF = OF’ = 12cm; OA = 8cm
III. Độ lớn của ảnh ảo tạo bởi các thấu kính:
 * Ảnh tạo bởi thấu kính hội tụ:
 * Ảnh tạo bởi thấu kính phân kì:
B’
A’
B’
A’
 Ảnh ảo tạo bởi TKHT lớn hơn ảnh ảo tạo bởi TKPK
Tiết 50: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ
IV. Vận dụng:
C8 : Trả lời câu hỏi phần mở bài: Bạn Đông bị cận thị nặng. Nếu bỏ kính ra, ta nhìn thấy mắt bạn to hơn hay nhỏ hơn khi nhìn mắt bạn lúc đang đeo kính ?
Bạn Đông bị cận thị nặng. Nếu bạn bỏ kính ra, ta nhìn thấy mắt bạn to hơn khi nhìn mắt bạn lúc đang đeo kính, vì kính của bạn là thấu kính phân kì. Khi ta nhìn mắt bạn qua thấu kính phân kì, ta đã nhìn thấy ảnh ảo của mắt, nhỏ hơn mắt khi không đeo kính.
Tiết 50: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ
12
B’
A’
B’
A’
C6 : Hãy cho biết ảnh ảo của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì có đặc điểm gì giống nhau, khác nhau. Từ đó hãy nêu cách nhận biết nhanh chóng một thấu kính là hội tụ hay phân kì .
IV. Vận dụng:
C6.
Giống nhau: Ảnh ảo cùng chiều với vật
Khác nhau:
-TKHT: ảnh ảo lớn hơn vật và cách xa thấu kính hơn vật.
-TKPK: ảnh ảo nhỏ hơn vật và gần thấu kính hơn vật.
Cách nhận biết: Đưa vật gần thấu kính thấy ảnh cùng chiều nhỏ hơn vật đó là thấu kính phân kì. Ảnh cùng chiều lớn hơn vật đó là thấu kính hội tụ.
Tiết 50: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ
IV. Vận dụng:
C7 : Vận dụng kiến thức hình học, tính khoảng cách từ ảnh đến thấu kính và chiều cao của ảnh trong hai trường hợp ở C5 khi vật có chiều cao h = 6mm.
Tiết 50: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ
A
B
B’
A’
AB = 6mm = 0,6cm
OA = d = 8cm
OF=OF’= f = 12cm
OA’ =? cm
A’B’ = ? cm
Mà OI = AB
OA’ = 4,8cm
C7. Tóm tắt
(2)
(1)
Từ (1) và (2)
 20.OA’ = 96
Tính A’B’
A’B’ = 0,36cm
AB = 6mm = 0,6cm
OA = d = 8cm
OF=OF’= f = 12cm
A’B’ = ? cm
OA’ =?
Mà OI = AB
OA’ = 24cm
B’
A’
B
I
C7. Tóm tắt
(1)
(2)
Từ (1) và (2)
 4.OA’ = 96
A’B’ = 1,8cm
Tính A’B’
Học thuộc ghi nhớ bài.
Làm hết các bài tập trong sách bài tập
Chuẩn bị giờ sau là giờ bài tập
Hướng dẫn học bài ở nhà