Bài 43. Giới thiệu chung hệ thần kinh

1/ Trong điều hòa thân nhiệt hệ thần kinh có vai trò gì?

- Mọi hoạt động như :
+ Sự tăng, giảm quá trình dị hóa ở tế bào
+ Sự co, dãn mạch máu dưới da.
+ Tăng, giảm tiết mồ hôi.
+ Co, duỗi cơ chân lông
Những hoạt động trên đều là phản xạ, chứng tỏ hệ thần kinh giữ vai trò chủ đạo trong hoạt động điều hòa thân nhiệt.

CHƯƠNG IX:
THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
TIẾT 45:
GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH
2/ Sau khi chạy em thấy cơ thể mình có những hoạt động nào thay đổi? Tại sao có hiện tượng đó?
3/Nhận xét vai trò của hệ thần kinh đối với cơ thể người?
Vai trò của hệ thần kinh đối với cơ thể là điều khiển, điều hòa và phối hợp mọi hoạt động của các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể thành 1 thể thống nhất, giúp cơ thể thích nghi với những thay đổi của môi trường.
Điều tiết sự toả nhiệt của cơ thể
Điều tiết sự sinh nhiệt
- Sau khi chạy, cơ thể có những hoạt động thay đổi như:
+ Thở gấp
+ Tim đập mạnh
+ Ra mồ hôi
+ . . .
Đó là vai trò phối hợp hoạt động các cơ quan tim, phổi, tuyến mồ hôi … của hệ thần kinh để cung cấp kịp thời O2 , các chất dinh dưỡng cho cơ thể và thải kịp thời CO2 , các chất thải mà tế bào thải ra.
I/ Nơron – đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh.
1/ Cấu tạo:
CHƯƠNG IX:
THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
TIẾT 45:
GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH
1
Mô thần kinh gồm những thành phần nào ?
Các Tế
bào thần
kinh đệm
Tế bào
thần kinh
Mô thần kinh gồm:
+ Tế bào thần kinh đệm
+ Tế bào thần kinh ( nơron)
Hệ
thần
kinh
H 4.4 Mô thần kinh
1
2
2
5
6
1
Thân nơron
Nhân
Eo Răngviê
Sợi trục
Cúc xináp
Bao miêlin
Quan sát H 43.1. Em hãy xác định vị trí các thành
phần của nơron ?
H 43.1: Cấu tạo của nơron điển hình
3
7
4
Sợi nhánh
Dựa vào H 43.1. Em hãy mô tả cấu tạo của 1 nơron ?

- Cấu tạo nơron gồm:

+ Thân
+ Các sợi nhánh

+ Một sợi trục
thường có bao
miêlin bọc ngoài,
các bao miêlin
được ngăn cách bởi
eo răngviê, tận cùng
là cuc xináp.
Thân nơron
Nhân
Eo Răngviê
Bao miêlin
Sợi trục
Cuc xináp
H 43.1.
Chất xám
Chất trắng
và dây
thần kinh
Sợi nhánh
( chứa nhân )
- Về mặt cấu tạo nơron có gì giống và khác với một tế bào bình thường?
H 3-1: Cấu tạo tế bào
H 43-1: Cấu tạo nơron điển hình
Sợi nhánh
Sợi trục
Nhân
Nhân
Màng
Chất tế bào
Chất tế bào
Màng
Tế bào
Nơron
- Màng
- Màng
- Chất tế bào
- Chất tế bào
- Nhân, . . .
- Nhân, . . .
-Thân có các nhánh và sợi trục
I/ Nơron – đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh.
1/ Cấu tạo:
Nơron là đơn vị cấu tạo nên hệ thần kinh.
Mỗi nơron bao gồm một thân, nhiều sợi nhánh và một sợi trục. Sợi trục thường có bao miêlin, tận cùng sợi trục có các cuc xináp .
2/ Chức năng:

CHƯƠNG IX:
THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
TIẾT 45:
GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH
Dựa vào cấu tạo của nơron và kiến thức
đã học. Em hãy nêu chức năng của nơron?

- Chức năng của nơron là:
+Cảm ứng:
Khi có kích thích từ môi trường trong hay
môi trường ngoài tác động, nơron có khả
năng hưng phấn, tạo ra xung thần kinh.
+ Dẫn truyền:
Xung thần kinh được dẫn truyền theo
1 chiều từ sợi nhánh vào thân nơron và
từ thân ra sợi trục
Thân
Sợi trục
Cuc xinap
Sợi nhánh
Sợi trục
I/ Nơron – đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh.
1/ Cấu tạo:
- Nơron là đơn vị cấu tạo nên hệ thần kinh.
- Mỗi nơron bao gồm có thân, nhiều sợi nhánh và một sợi trục. Sợi trục thường có bao miêlin, tận cùng sợi trục có các cuc xináp.
2/ Chức năng:
- Cảm ứng.
- Dẫn truyền.
II/ Các bộ phận của hệ thần kinh:
1/ Cấu tạo:
CHƯƠNG IX:
THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
TIẾT 45:
GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH
Hãy chọn các từ và cụm từ: Não, tuỷ sống, bó sợi cảm giác, bó sợi vận động điền vào chỗ thích hợp ở bài tập sau:

- Hệ thần kinh gồm bộ phận trung ương và bộ phận ngoại biên.
+ Bộ phận trung ương có não và tuỷ sống được bảo vệ trong các khoang xương và màng não tuỷ: Hộp sọ chứa………;……………...nằm trong ống xương sống.
+ Nằm ngoài trung ương thần kinh là bộ phận ngoại biên, có các dây thần kinh do các…………………..
và…………………….tạo nên. Thuộc bộ phân ngoại biên còn có các hạch thần kinh.
4
1
2
5
3
Hộp
sọ
Não
Tuỷ sống
Cột sống
Dây thần kinh tuỷ
H 43.2 Hệ thần kinh
não
(1)
Quan sát H 43.2. Xác định vị trí các thành phần của hệ thần kinh ?
(2)
(3)
(4)
tuỷ sống
bó sợi cảm giác
bó sợi vận động
Thảo luận:
I/ Nơron – đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh.
1/ Cấu tạo:
2/ Chức năng:
II/ Các bộ phận của hệ thần kinh:
1/ Cấu tạo:

CHƯƠNG IX:
THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
TIẾT 45:
GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH
Hệ thần kinh
Bộ phận trung ương
Bộ phận ngoại biên
Não
Tuỷ sống
Dây thần kinh
Hạch thần kinh
2/ Chức năng:


Thảo luận:
Dựa vào thông tin SGK, hoàn thành bài tập sau:
Hệ thần kinh
………………………………
Hệ thần kinh vận động :
…………. hoạt động của các ……………………., sinh sản,là
hoạt động …………………..
………….. hoạt động hệ
…………, là hoạt động…………..
Hệ thần kinh sinh dưỡng :
(1)
(2)
……………………..
Điều khiển
cơ xương
có ý thức
(1)
(2)
(3)
Điều hòa
cơ quan sinh dưỡng
không có ý thức
(1)
(2)
(3)

CHƯƠNG IX:
THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
TIẾT 45:
GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH
I/ Nơron – đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh.
1/ Cấu tạo:
2/ Chức năng:
II/ Các bộ phận của hệ thần kinh:
1/ Cấu tạo:
- Hệ thần kinh
Bộ phận trung ương
Bộ phận ngoại biên
Não
Tuỷ sống
Dây thần kinh
Hạch thần kinh
2/ Chức năng:
- Hệ thần kinh
Hệ thần kinh vận động
Hệ thần kinh sinh dưỡng

BÀI TẬP
- Hoàn thành sơ đồ sau:
Hệ thần kinh
Bộ phận ngoại biên
Bộ phận trung ương
……………………….
Não
Tuỷ sống
Dây thần kinh
Hạch thần kinh
……..
………………
( 1 )
( 2 )
( 3 )
1
2
3
4
5
Ơ
N
O
R
N
Ê
I
M
O
A
B
N
I
L
O
A
N
Đ
K
U
Ê
I
N
Ê
I
H
M
A
C
N
Ư
G
O
B
U
M
Trò chơi ô chữ
Từ chìa khóa
I
H
O
A
B
M
Ê
Chùm chìa khóa
M
Ê
I
H
U
M
A

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

+ Học bài, trả lời câu hỏi SGK.
+ Đọc mục “Em có biết.”
+ Chuẩn bị thực hành theo nhóm:
1 con Ếch ( Nhái, Cóc ).
Thân ái chào tạm biệt!
GV: Nguyễn Thị Yến
Ô số 1: Có 5 chữ cái
Đây là loại tế bào cấu tạo nên hệ thần kinh
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hết giờ
Ô số 2: Có 8 chữ cái
Đây là thành phần bọc ngoài sợi trục
của nơron
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hết giờ
Ô số 3: Có 3 chữ cái
Là bộ phận của trung ương thần kinh
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hết giờ
Ô số 4: Có 9 chữ cái
Đây là một trong những vai trò của hệ
thần kinh đối với cơ thể
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hết giờ
Ô số 5: Có 6 chữ cái
Đây là một chức năng của nơron
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hết giờ