Bài 43. Giới thiệu chung hệ thần kinh

Phòng giáo dục huyện Tân Thành
Trường THCS Phước Hoà
Chào mừng quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh
Bộ môn: Sinh học 8

GV:Nguyễn thị Mai Trang
Hãy lựa chọn đáp án đúng nhất cho
3 câu hỏi sau:
Câu 1:Vì sao trời nóng nhiều ta lại đổ mồ hôi?
a. Do sự điều khiển của tuỷ sống ,đó là phản xạ �không điều kiện điều hoà thân nhiệt cơ thể.
b. Do ta uống nước nhiều.
Câu 2:Nhai có phải là 1 phản xạ không?Làm thế nào ta có thể nhai lúc nhanh ,lúc nhai chậm?
a- Không phải là phản xạ,do ý thích.
b. Nhai thức ăn là 1 phản xạ;có sự điều hoà hoạt động của vỏ não.
a
b
Câu 3:Tại sao sau những hoạt động chạy và vui chơi thì cơ thể lại có những biến đổi như thở gấp,tim đập nhanh,ra mồ hôi.?
a.Điều hoà thân nhiệt.
b. Đó là do vai trò phối hợp hoạt động các cơ quan tim,phổi,tuyến mồ hôi của hệ thần kinh nhằm cung cấp kịp thời lượng oxi và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể và thải kịp thời CO2,các chất cặn bã do tế bào thải ra.
b
Do sự điều khiển của tuỷ sống ,đó là phản xạ �không
điều kiện điều hoà thân nhiệt cơ thể.
Câu 1:Vì sao trời nóng nhiều ta lại đổ mồ hôi?
Câu 2:Nhai có phải là 1 phản xạ không?Làm thế nào ta có thể nhai lúc nhanh ,lúc nhai chậm?
Nhai thức ăn là 1 phản xạ;có sự điều hoà hoạt động của vỏ não.
Câu 3:Tại sao sau những hoạt động chạy và vui chơi thì cơ thể lại có những biến đổi như thơ gấp,tim đập nhanh,ra mồ hôi.?
Đó là do vai trò phối hợp hoạt động các cơ quan tim,phổi,tuyến mồ hôi của hệ thần kinh nhằm cung cấp kịp thời lượng oxi và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể và thải kịp thời CO2,các chất cặn bã do tế bào thải ra.








Chương IX :THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
Bài 43:Tiết 45 :GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HỆ THẦN KINH
Những nội dung kiến thức các em cần
nắm khi các em học bài này là:
-Cấu tạo và chức năng của nơron ,xác định được nơron là đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh.
-Các bộ phận của hệ thần kinh.
-Sự khác nhau cơ bản giữa hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dưỡng
Quan sát hình và trả lời câu hỏi
Hình 4.4/SGK/ Bài 4.Mô th?n kinh
Nêu thành phần của mô thần kinh?
Tế bào
thần kinh
Chính thöùc
Các Tế
bào thần
kinh đệm
Mô thần kinh gồm :
+ Tế bào thần kinh (nơron)
+ Tế bào thần kinh đệm.
Hệ
Thần
Kinh
Chương IX:THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
Bài 43:Tiết 45 :GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HỆ THẦN KINH
I/Nơron đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh
1.Cấu tạo của nơron:
Thân
nơron
Eo Răngviê
Sợi nhánh
Bao miêlin
Nhân
Sợi trục
Cuc xináp
Hãy quan sát và chú thích hình cấu tạo của nơron vào bảng cá nhân:
Nêu cấu tạo của 1 nơron?
Một nơron gồm :
Thân nơron (chứa nhân),
Nhiều sợi nhánh.
-Một sợi trục được bao bởi bao miêlin .Gi?a các bao miêlin ngan cách nhau bởi eo Răngviê,tận cùng s?i tr?c có cúcxináp.

Chương IX:THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
Chương IX:THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
Bài 43:Tiết 45 :GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HỆ THẦN KINH
I/Nơron đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh
1.Cấu tạo của nơron:
2.Chức năng của nơron:
Phiếu học tập 1
Từ quan sát 1 đoạn phim trên,rút ra chức năng của nơron:
....................giải thích..............
lấy thêm ví dụ về phản xạ của nơron. ....... .... ................................................
Câu 1:
Câu 2:
Quan sát kênh hình ,rút ra chức năng của nơron :
....................giải thích ............... ............................................
Nhận xét chiều dẫn truyền xung thần kinh :
...............................................
.......................................................................................................
(Thực hiện trong 2 phút)
Thân
Sợi trục
Cúc xinap
Sợi nhánh
Sợi trục
Thì chất trung gian hoá học giải phóng
qua khe xinap
Khi xung thần kinh tới đầu sợi trục-tại cúc xináp
2.Chức năng:
Kết quả
Sợi nhánh
Xung thần kinh
Cấu tạo của một cúc xináp
Lửa tác động vào tay
Yêu cầu quan sát1 đoạn phim,rút ra chức năng gì của nơron?
Quan sát kênh hình và thông tin,rút ra chức năng gì của nơron?Nhận xét chiều dẫn truyền xung thần kinh?


Câu 1:Cảm ứng.Vì khi có tác động của ngọn lửa thì nơron có khả năng tiếp nhận kích thích và phản ứng lại kích thích bằng cách phát xung thần kinh.Ví dụ :kiến cắn,dậm phải gai,kim đâm vào tay.
Câu 2:-Dẫn truyền xung thần kinh.Vì khi chất trung gian hoá học của cúc xináp giải phóng qua khe xináp,thì chúng tác động đến nơron tiếp theo.Kết quả là xung thần kinh được dẫn truyền từ nơron này đến nơron khác.
Xung thần kinh được dẫn truyền theo 1 chiều nhất định:Từ sợi nhánh vào thân nơron và từ thân ra sợi trục.
Chương IX:THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
Bài 43:Tiết 45 :GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HỆ THẦN KINH
I/Nơron đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh
1.Cấu tạo của nơron:
2.Chức năng của nơron:
Nêu chức năng của nơron?
-Cảm ứng.
- Dẫn truyền xung thần kinh
Chương IX:THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
Bài 43:Tiết 45 :GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HỆ THẦN KINH
I/Nơron đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh
1.Cấu tạo của nơron:
2.Chức năng của nơron:
3.Phân loại:
Có mấy loại nơron?Đó là những loại nào?
Có 3 loại:
-Nơron hướng tâm.
-Nơron trung gian.
-Nơron li tâm.
Tại sao nói nơron là đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh?
a.Vì nơron có cấu tạo của 1 tế bào.
b. Vì thân nơron và các sợi nhánh tạo nên chất xám của vỏ đại não,vỏ tiểu não,chất xám trong tuỷ sống,các nhân nền và các hạch thần kinh ngoại biên.Còn các sợi trục của nơron có bao miêlin tập hợp thành chất trắng trong trung ương thần kinh(não,tuỷ) và phần lớn dây thần kinh thuộc bộ phận ngoại biên của hệ thần kinh.
Lựa chọn đáp án đúng:
b
Tại sao sau khi b� ch�n th��ng s� n�o
Vận dụng giải thích
Người thanh niên này bị liệt
Do bộ phận trung ương bị tổn thương nên đường liên lạc giữa các nơron không thực hiện được.
Chương IX:THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
Bài 43:Tiết 45 :GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HỆ THẦN KINH
I/Nơron đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh
II/Các bộ phận của hệ thần kinh:
1.Cấu tạo:






























Não
Hộp sọ
Dây thần
kinh tủy
Tủy
sống
Bộ phận trung ương
Hạch thần kinh
Bộ phận ngoại biên
Một đoạn tuỷ sống trong đốt sống lưng
HỆ THẦN KINH
Màng
Tuỷ
Màngnão
Quan sát hình và nêu các bộ phận của
hệ thần kinh theo sơ đồ
(thực hiện trong 1 phút)
Ống
xương sống






























Não
Hộp sọ
Dây thần
kinh tủy
Tủy
sống
Bộ phận trung ương
Hạch thần kinh
Bộ phận ngoại biên
Một đoạn tuỷ sống trong đốt sống lưng
HỆ THẦN KINH
Màng
Tuỷ
Màngnão
1
2
1
2
Chương IX:THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
Bài 43:Tiết 45 :GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HỆ THẦN KINH
I/Nơron đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh
II/Các bộ phận của hệ thần kinh:
1.Cấu tạo:
Nêu cấu tạo của hệ thần kinh?
Hệ thần kinh
Bộ phận trung ương
(Não và tủy sống)
Bộ phận ngoại biên
(Dây thần kinh và hạch thần kinh)
-Heä thaàn kinh sinh döôõng:ñieàu hoaø hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan sinh döôõng vaø cô quan sinh saûn.Ñoù laø hoaït ñoäng khoâng coù yù thöùc.
Chương IX:THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
Bài 43:Tiết 45 :GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HỆ THẦN KINH
I/Nơron đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh
II/Các bộ phận của hệ thần kinh:
1.Cấu tạo:
2.Chức năng:
-Hệ thần kinh vận động điều khiển hoạt động của cơ vân.Đó là hoạt động có ý thức.
Dựa vào chức năng,hệ thần kinh được phân biệt thành mấy loại?
Nghiên cứu thông tin rút ra chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng.lấy ví dụ.
Phân tích:-Bước 1 :Phải suy nghĩ(là hoạt động có ý thức)
-Bước 2:Thực hiện động tác(hoạt động của cơ vân)
1 HS hãy thực hiện 1 động tác thể dục.Sau đó,nêu các bước để tiến hành động tác này.
-Hệ thần kinh sinh dưỡng điều hoà hoạt động của cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản.Đó là những hoạt động không có ý thức.
-Heä thaàn kinh sinh döôõng:ñieàu hoaø hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan sinh döôõng vaø cô quan sinh saûn.Ñoù laø hoaït ñoäng khoâng coù yù thöùc.
Chương IX:THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
Bài 43:Tiết 45 :GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HỆ THẦN KINH
I/Nơron đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh
II/Các bộ phận của hệ thần kinh:
1.Cấu tạo:
2.Chức năng:
Hệ thần kinh vận động:
Điều khiển hoạt động của cơ vân
.Đó là hoạt động có ý thức.
Hệ thần kinh sinh dưỡng :
-Điều hoà hoạt động của cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản.
Đó là những hoạt động không có ý thức.
Hệ thần kinh
Bộ phận trung ương (Não và tủy sống)
Bộ phận ngoại biên(Dây thần kinh và hạch thần kinh)
1.Cấu tạo của nơron:
Một nơron gồm :Thân nơron (chứa nhân), Nhiều sợi nhánh.
-Một sợi trục được bao bởi bao miêlin .Gi?a các bao miêlin ngan cách nhau bởi eo Răngviê,tận cùng s?i tr?c có cúcxináp.
2.Chức năng của nơron:
Cảm ứng,Dẫn truyền xung thần kinh
3.Phân loại
Có 3 loại:Nơron hướng tâm.Nơron trung gian.Nơron li tâm.
-Thân và sợi nhánh tập hợp thành chất xám
-Sợi trục có bao miêlin tập hợp thành chất trắng.
*Kết luận chung(sgk)
1
2
3
4
5
Ơ
N
O
R
N
Ê
I
M
O
A
B
N
I
L
O
A
N
Đ
K
U
Ê
I
N
Ê
I
H
M
A
C
N
Ư
G
O
B
U
M
Trò chơi ô chữ
Từ chìa khóa
I
H
O
A
B
M
Ê
Chùm chìa khóa
M
Ê
I
H
U
M
A
Các em cần phải làm gì để bảo vệ hệ thần kinh?
Ôn lại kiến thức đã học
-Làm bài tập .
-ẹoùc muùc em coự bieỏt tr138sgk.
Chuaồn bũ moói nhoựm 4
con eỏch
Đọc trước bài "Thửùc haứnh:Tỡm hieồu chửực
naờng cuỷa tuyỷ soỏng".
( Mục em có biết / SGK / Tr 138 )
ở người, chỉ riêng não đã só tới 1.000 tỉ tế bào trong tổng số khoảng 75.000 tỉ tế bào của toàn bộ cơ thể, trong đó có tới 100 tỉ là các nơron ( còn 900 tỉ là các tế bào đệm và nâng đỡ ) chiếm 75 % số lượng nơron trong toàn bộ số nơron của hệ thần kinh.
Nơron là các tế bào đã được biệt hoá cao độ, mất khả năng phân chia, nhưng có thể hoạt động suốt cuộc đời một con người. Nơron tuy không phân chia nhưng có khả năng tái sinh phần cuối sợi trục nếu đoạn gốc không bị tổn thương. Chính nhờ vậy khi dây thần kinh bị đứt được nối lại, thì sau khoảng nửa năm, nhờ hiện tượng tái sinh mà hoạt động thần kinh liên quan đến vùng bị tổn thương được phục hồi.
Chúc thầy cô sức khỏe
Chúc các em học tốt
Ô số 1: Có 5 chữ cái
Đây là loại tế bào cấu tạo nên hệ thần kinh
Ô số 2: Có 9 chữ cái
Đây là thành phần bọc ngoài sợi trục
của nơron
Ô số 3: Có 3 chữ cái
Là mét bộ phận của trung ương
thần kinh
Ô số 4: Có 9 chữ cái
Đây là một trong những vai trò của
hệ thần kinh đối với cơ thể
Ô số 5: Có 6 chữ cái
Đây là một chức năng của nơron