Bài 43. Cấu tạo trong của chim bồ câu

1
SINH HỌC 7
2
Hãy điền chú thích vào các vị trí theo số đã đánh bộ phận tương ứng trên hình vẽ?
KIỂM TRA BÀI CŨ
3
4
* Quan sát các hệ cơ quan ở hình 39.2, 39.3 42.2, hình 43.1, 43.2, 43.3 và nghiên cứu thông tin SGK hoàn thành bảng kiến thức.
Những điểm khác trong cấu tạo của chim bồ câu với thằn lằn.
Thảo luận nhóm
5 phút
5
1
2
3
4
6
7
8
Gan
Quan sát hình 39.2, 42.2
6
7
8
9
Mật
4
10
Ống tiêu hoá phân hoá, cấu tạo hoàn chỉnh hơn: thực quản có diều, dạ dày gồm dạ dày tuyến và dạ dày cơ.
Ống tiêu hố phân hoá: Miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, hậu môn.
Nâng cao hiệu quả tiêu hoá cả mặt hoá học và cơ học.
Tim 4 ngăn (2TN, 2TT), có van tim. Máu nuôi cơ thể là máu đỏ tươi, giàu oxi.
Tim 3 ngăn (2TN, 1TT: TT có vách hụt) máu nuôi cơ thể là máu pha.
Giữ cho máu chỉ chảy theo một chiều. Cường độ TĐC mạnh.
Phổi gồm một mạng ống khí dày đặc. Hệ thống túi khí ( 9 túi )
Phổi có nhiểu vách ngăn
Hiệu quả TĐK cao, đáp ứng nhu cầu oxy và năng lượng khi bay.
Thận sau,khơng có bóng đái, nước tiểu đặc
Thận sau, có bóng đái, xoang huyệt có khả năng hấp thụ lại nước
Giảm khối lượng của cơ thể
Chim trống có 1 đôi tinh hoàn, không có cơ quan giao phối, chim mái chỉ có buồng trứng trái phát triển
Con đực có 1 đôi tinh hoàn và cơ quan giao phối. Con cái có 2 buồng trứng.
Làm cơ thể nhẹ, thích nghi với đời sống bay lượn
Những điểm khác trong cấu tạo của chim bồ câu với thằn lằn.
11
Ống tiêu hoá phân hoá, cấu tạo hoàn chỉnh hơn: thực quản có diều, dạ dày gồm dạ dày tuyến và dạ dày cơ.
Ống tiêu hố phân hoá: Miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, hậu môn.
Nâng cao hiệu quả tiêu hoá cả mặt hoá học và cơ học.
Tim 4 ngăn (2TN, 2TT), có van tim. Máu nuôi cơ thể là máu đỏ tươi, giàu oxi.
Tim 3 ngăn (2TN, 1TT: TT có vách hụt) máu nuôi cơ thể là máu pha.
Giữ cho máu chỉ chảy theo một chiều. Cường độ TĐC mạnh.
Phổi gồm một mạng ống khí dày đặc. Hệ thống túi khí ( 9 túi )
Phổi có nhiểu vách ngăn
Hiệu quả TĐK cao, đáp ứng nhu cầu oxy và năng lượng khi bay.
Thận sau, không có bóng đái, nước tiểu đặc
Thận sau, có bóng đái, xoang huyệt có khả năng hấp thụ lại nước
Giảm khối lượng của cơ thể
Chim trống có 1 đôi tinh hoàn, không có cơ quan giao phối, chim mái chỉ có buồng trứng trái phát triển
Con đực có 1 đôi tinh hồn và cơ quan giao phối.Con cái có 2 buồng trứng.
Làm cơ thể nhẹ, thích nghi với đời sống bay lượn
Những điểm khác trong cấu tạo của chim bồ câu với thằn lằn.
12
1
2
3
4
6
7
8
Gan
Quan sát hình 39.2, 42.2
13
14
15
16
Hình 43.4 Sơ đồ cấu tạo bộ não chim bồ câu
Não trước
Não giữa
Hành tuỷ
Tiểu não
Tuỷ sống
17
So sánh bộ não chim với bò sát
18
CẤU TẠO TRONG CỦA CHIM BỒ CÂU
I. CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG.
Tiêu hoá:
- Ống tiêu hoá phân hoá, cấu tạo hoàn chỉnh hơn bò sát: thực quản có diều, dạ dày gồm dạ dày tuyến và dạ dày cơ  tốc độ tiêu hoá cao.
2. Tuần hoàn:
- Tim 4 ngăn ( 2 tâm nhĩ, 2 tâm thất ), có van tim, 2 vòng tuần hoàn. Máu nuôi cơ thể là máu đỏ tươi giàu oxi.
3. Hô hấp.
- Hô hấp bằng phổi và hệ thống túi khí hiệu quả trao đổi khí cao đáp ứng nhu cầu oxi và năng lượng khi chim bay.
4. Bài tiết.
- Thận sau, không có bóng đái, nước tiểu đặc thải ra ngoài cùng phân  giảm khối cơ thể khi bay.
5. Sinh dục.
- Thụ tinh trong. Con trống không có cơ quan giao phối, có 1 đôi tinh hoàn. Con mái chỉ có buồng trứng trái phát triển  cơ thể nhẹ, thích nghi với đời sống bay lượn
II. THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN.
1. Bộ não:
- Bộ não gồm 5 phần phát triển: Não trước lớn, não giữa có hai thùy thị giác, tiểu não có nhiều nếp nhăn  chim có những tập tính phức tạp.
2. Giác quan:
- Có đủ 5 giác quan và rất phát triển. Trong đó mắt có mí thứ 3mỏng, tai có ống tai ngoài.
*. Kết luận chung: SGK.124
19
Sơ đồ tư duy
20
Củng cố
Tốc độ tiêu hóa cao
Tim 4 ngan
Máu đi nuôi thể giàu ôxi
Ma?u khụng bi? pha trụ?n
Phụ?i gụ`m mụ?t ma?ng ụ?ng khi? da`y da?c
Khụng co? bo?ng da?i
Buồng trứng và ống dẫn trứng phát triển ở chim mái
Hãy nêu đặc điểm tiến hóa của những hệ cơ quan của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay lượn.
21
2
1
6
5
4
3
Trò chơi: mở miếng ghép
< Đây là gì? >
Luật chơi: Mỗi bạn được mở 1 ô tương ứng với 1 câu hỏi chọn ô bất kì để tìm đáp án. chỉ được trả lời
đáp án đúng của trò chơi khi đã mở được ít nhất 4 ô.
Câu1: Hệ tiêu hoá của chim bồ câu hoàn chỉnh hơn
bò sát ở những điểm nào ?
Câu1: Thực quản có diều,dạ dày gồm dạ dày tuyến
và dạ dày cơ.
Câu2: Tim của chim bồ câu có gì khác với tim của
thằn lằn?
Câu2: Tim 4 ngăn hoàn chỉnh, có van tim
Câu3:Hệ bài tiết của chim bồ câu có đặc điểm gì giúp cho cơ thể chim nhẹ?
Câu 4 :Phổi có mạng ống khí dày đặc, có hệ thống túi khí.
Câu3 : Không có bóng đái
Câu 4: Hệ hô hấp của chim bồ câu có gì khác so với thằn lằn?
Câu 5:Hệ sinh dục của chim bồ câu có đặc điểm cấu tạo như thế nào
để thích nghi với đời sống bay lượn?
Câu 5 : Con trống không có cơ quan giao phối,
con mái chỉ có buồng trứng trái phát triển
Câu 6: Não trước lớn, não giữa có 2 thùy thị giác,
tiểu não có nhiều nếp nhăn.
Câu 6: Bộ não chim có gì khác so với thằn lằn?
22
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

1.Kiến thức

- Häc bµi vµ n¾m v÷ng: Ñaëc ñieåm caáu taïo trong cuûa chim boà caâu
thích nghi vôùi ñôøi soáng bay löôïn

2.Bài tập

- Lµm tõ bµi 1, 2 sgk /142
- Häc thuéc vë ghi kÕt hîp víi ghi nhí sgk/ 142.

3.Chuẩn bị bài sau
- Söu taàm moät soá tranh aûnh veà caùc ñaïi dieän cuûa lôùp chim .
- §äc tr­íc bµi vaø keû baûng SGK / 145 vaøo vôû baøi taäp.
10
23
Trân trọng cảm ơn các thầy , cô giáo
cùng toàn thể các em học sinh
24
1. Bộ não:
Bộ não gồm 5 phần phát triển: Não trước lớn, não giữa có hai thùy thị giác, tiểu não có nhiều nếp nhăn  chim có những tập tính phức tạp.
II. THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN.
Chim bồ câu có những giác quan nào?
 Thị giác, thính giác, khứu giác, xúc giác, vị giác.
Trong những giác quan đó, giác quan nào phát triển ở chim bồ câu?
 Khứu giác và thị giác.
Các giác quan phát triển có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống của chim?
Mắt tinh: giúp chim bao quát tốt thị trường, thu hút bạn tình.
Tai thính: giúp chim nghe được tiếng hót của nhau.
25

* Quan sát H.43.1, trình bày hoạt động hệ tuần hoàn của chim bồ câu ?
+ Khi tâm thất trái co tống máu đỏ tươi vào động mạch chủ đến các mao mạch ở các tế bào ở đây xảy ra sự trao đổi chất và khí oxi ,máu trở thành đỏ thấm theo tĩnh mạch về tâm nhĩ phải.
+ Tâm nhĩ phải co tống máu xuống tâm thất phải . Máu từ tâm thất phải theo động mạch phổi dến các mao mạch phổi, ở dây xảy ra sự TĐK máu trở thành đỏ tươi theo tĩnh mạch phổi về tâm nhĩ trái.
Quan sát H43.2 và nghiên cứu thông tin SGK :
Khi chim bồ câu đậu hô hấp như thế nào ?
Nhờ hoạt động của lồng ngực làm thông khí ở phổi.
Khi bay, chim bồ câu hô hấp như thế nào ?
 Hô hấp bằng phổi và hệ thống 9 túi khí