Bài 43. Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

Chào mừng các thày cô giáo về dự hội giảng tỉnh ninh bình năm học 2007 - 2008
Hãy vẽ tiếp đường truyền của 3 tia sáng xuất phát từ nguồn sáng điểm S qua thấu kính hội tụ như hình vẽ?
Kiểm tra bài cũ
Đáp án
Quan sát hình 43.1 trong SGK
Bảng 1

Bài 43: Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ
Các bước làm thí nghiệm
+ Lần 1: Đặt màn ở sát thấu kính. Coi vật là cửa sổ hay ngọn cây bên ngoài sân trường, từ từ dịch chuyển màn ra xa thấu kính cho đến khi xuất hiện ảnh rõ nét của vật ở trên màn.
+ Lần 2: Đặt màn ở sát thấu kính. Vật là ngọn nến, đặt ngọn nến cách thấu kính một khoảng d > 24cm.
+ Lần 3: Đặt màn ở sát thấu kính. Đặt ngọn nến cách thấu kính một khoảng d sao cho 12cm < d < 24cm.
+ Lần 4: Đặt màn ở sát thấu kính. Đặt ngọn nến cách thấu kính một khoảng d sao cho d < 12cm. Đặt mắt trên đường truyền của chùm tia ló để quan sát ảnh.

Bài 43: Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ
Lưu ý:
Một điểm sáng nằm ngay trên trục chính, ở rất xa thấu kính, cho ảnh tại tiêu điểm của thấu kính. Chùm tia phát ra từ điểm sáng này chiếu tới mặt của thấu kính được coi là chùm song song với trục chính của thấu kính.

S
Chú ý
+ Một điểm sáng nằm trên trục chính cho ảnh cũng nằm trên trục chính.
+ Vật đặt vuông góc với trục chính cho ảnh cũng vuông góc với trục chính.
A’
B’
C5: Vật sáng AB được đặt vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 12cm. điểm A nằm trên trục chính. Hãy dựng ảnh A`B` của vật AB và nhận xét đặc điểm của ảnh A`B` trong hai trường hợp:
+ vật AB đặt cách thấu kính một khoảng d = 36cm.
+ Vật AB đặt cách thấu kính một khoảng d = 8cm.

C6: Vận dụng kiến thức hình học hãy tính khoảng cách từ ảnh đến thấu kính và chiều cao của ảnh trong hai trường hợp của câu C5. Cho biết AB có chiều cao h = 1cm.
* Đối với thấu kính hội tụ
+ Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật ngược chiều với vật. Khi vật đặt rất xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng đúng bằng tiêu cự.
+ Vật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo cùng chiều và lớn hơn vật.
* Cách dựng ảnh của một điểm sáng S tạo bởi thấu kính hội tụ.
Từ S ta vẽ đường truyền của 2 trong 3 tia sáng đặc biệt qua thấu kính.
* Cách dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi thấu kính hội tụ.
Dựng ảnh B` của điểm sáng B qua thấu kính, sau đó từ B` hạ vuông góc xuống trục chính ta có ảnh của điểm sáng A.
Ghi Nhớ